Bước chuyển chiến lược của thị trường chứng khoán Việt Nam

Duy trì đà tăng trưởng, quy mô và chiều sâu tiếp tục được mở rộng

Theo báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, mặc dù chịu tác động từ biến động chính trị, kinh tế quốc tế cũng như những yếu tố bất lợi từ môi trường bên ngoài, thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025 vẫn giữ vững xu hướng tăng trưởng tích cực so với nhiều thị trường trong khu vực.

Trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô và tài chính - ngân sách nhà nước tiếp tục là điểm sáng, dưới sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt của Chính phủ và Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán đã phát huy tốt vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế. Thực tiễn vận hành cho thấy các chỉ số chủ chốt, thanh khoản, quy mô vốn hóa và số lượng nhà đầu tư đều ghi nhận mức tăng trưởng rõ nét.

Cụ thể, trên thị trường cổ phiếu, VN-Index tăng 38% so với cuối năm trước, giá trị giao dịch bình quân đạt gần 29,44 nghìn tỷ đồng mỗi phiên. Quy mô vốn hóa toàn thị trường vượt 9,68 triệu tỷ đồng, tương đương 84,1% GDP ước tính năm 2024, phản ánh rõ vai trò ngày càng lớn của thị trường chứng khoán trong tổng thể hệ thống tài chính quốc gia.

Song song với đó, thị trường trái phiếu tiếp tục tăng trưởng ổn định, với hơn 473 mã trái phiếu niêm yết, giá trị niêm yết đạt hơn 2,6 triệu tỷ đồng, tương đương 22,8% GDP ước tính năm 2024. Giá trị giao dịch bình quân đạt gần 15 nghìn tỷ đồng mỗi phiên, tăng gần 27% so với năm trước, cho thấy tính thanh khoản và khả năng hấp thụ vốn của thị trường tiếp tục được củng cố.

Trên thị trường chứng khoán phái sinh, việc đưa vào vận hành hợp đồng tương lai chỉ số VN100 đã mở rộng thêm công cụ đầu tư, đáp ứng nhu cầu phòng ngừa rủi ro và đa dạng hóa chiến lược giao dịch. Thanh khoản tiếp tục tăng trưởng tích cực, với khối lượng giao dịch bình quân đạt hơn 241 nghìn hợp đồng mỗi phiên, tăng 14,3% so với năm trước.

Đáng chú ý, số lượng nhà đầu tư tiếp tục gia tăng mạnh mẽ, vượt mốc 11 triệu tài khoản, tăng 24,7% so với cuối năm 2024. Diễn biến này cho thấy sức hấp dẫn ngày càng tăng của thị trường, đồng thời phản ánh hiệu quả của các chính sách phát triển cơ sở nhà đầu tư do Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước triển khai trong thời gian qua.

Thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025 vẫn giữ vững xu hướng tăng trưởng tích cực so với nhiều thị trường trong khu vực

Hoàn thiện thể chế, hiện đại hóa hạ tầng và nâng hạng thị trường

Một trong những điểm nhấn quan trọng của năm 2025 là công tác hoàn thiện khung khổ pháp lý cho thị trường chứng khoán tiếp tục được triển khai quyết liệt, bài bản và đồng bộ dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính. Trong năm qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành 2 Nghị định, 1 Nghị quyết, 7 Thông tư và 3 đề án lớn, qua đó củng cố và hoàn thiện hệ thống pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Luật Chứng khoán sửa đổi cùng các văn bản hướng dẫn thi hành được ban hành trong năm 2025 đã tạo dựng khuôn khổ pháp lý ngày càng đồng bộ, minh bạch, góp phần hỗ trợ thị trường vận hành hiệu quả, an toàn và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế. Quá trình rà soát, hoàn thiện thể chế không chỉ tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn trong thực tiễn, mà còn hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng quản trị thị trường và năng lực cạnh tranh dài hạn.

Song hành với hoàn thiện thể chế, công tác hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin tiếp tục được xác định là một trong những trụ cột quan trọng. Trong năm 2025, hệ thống công nghệ thông tin mới của thị trường chứng khoán đã chính thức được đưa vào vận hành, tạo nền tảng kỹ thuật vững chắc cho sự phát triển dài hạn, đồng thời mở đường cho việc triển khai các sản phẩm mới, đáp ứng yêu cầu vận hành của thị trường có quy mô ngày càng lớn.

Trên nền tảng những cải cách toàn diện đó, thị trường chứng khoán Việt Nam đã ghi nhận dấu mốc có ý nghĩa đặc biệt khi FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Kết quả này khẳng định rõ nỗ lực cải cách bền bỉ, nhất quán của Chính phủ, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong suốt thời gian qua, đồng thời nâng cao vị thế và uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Tăng cường kỷ cương và định hướng phát triển giai đoạn mới

Cùng với các kết quả về tăng trưởng và cải cách, công tác quản lý, giám sát và xử lý vi phạm tiếp tục được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước triển khai nghiêm túc, quyết liệt. Trong năm 2025, các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán đã được phát hiện và xử lý theo đúng quy định của pháp luật, qua đó góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia.

Hoạt động huy động vốn qua thị trường chứng khoán tiếp tục ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tổng giá trị huy động vốn thông qua chào bán, phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp đạt hơn 142,33 nghìn tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Riêng huy động vốn cho ngân sách nhà nước ước đạt 313 nghìn tỷ đồng, tiếp tục khẳng định vai trò của thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đánh giá năm 2025, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động và thiên tai diễn biến phức tạp, kinh tế vĩ mô Việt Nam vẫn giữ được sự ổn định, tạo nền tảng thuận lợi để thị trường chứng khoán đạt được nhiều kết quả tích cực. Đồng thời, Thứ trưởng nhấn mạnh năm 2026 là năm mở đầu cho giai đoạn phát triển mới 2026–2030, đòi hỏi thị trường chứng khoán phải tiếp tục nâng cao chất lượng vận hành, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển chung của nền kinh tế.

Theo đó, lãnh đạo Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tập trung rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý; triển khai các giải pháp nhằm duy trì xếp hạng và hướng tới mục tiêu nâng hạng theo các tiêu chuẩn cao hơn; vận hành an toàn, nâng cao hiệu quả hệ thống công nghệ thông tin; tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ trong công tác quản lý, giám sát thị trường. Song song, tiếp tục nâng cao chất lượng cơ sở nhà đầu tư, chú trọng phát triển nhà đầu tư tổ chức, đẩy mạnh đào tạo, tuyên truyền và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chứng khoán.

Dương Công Chiến