Bước đi chiến lược cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở Huế

Luật Công nghệ cao (sửa đổi) được ban hành sẽ khuyến khích nhiều doanh nghiệp công nghệ mở rộng thị trường, hợp tác đầu tư

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo địa phương

Dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển KHCN và ĐMST đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Luật xác định công nghệ cao và công nghệ chiến lược là một trong những đột phá để thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực tự chủ công nghệ của quốc gia. Trọng tâm chính là tích hợp công nghệ chiến lược, gắn với chuyển đổi số, tăng cường hợp tác công - tư, thúc đẩy liên kết viện - trường - doanh nghiệp nhằm hình thành hệ sinh thái công nghệ cao đồng bộ.

Theo bà Trần Thị Thùy Yên, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, việc sửa đổi Luật lần này mở ra cơ hội quan trọng cho Huế phát triển hệ sinh thái ĐMST địa phương; đặc biệt là tạo động lực để doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị công nghệ, từ ươm tạo - nghiên cứu - sản xuất - thương mại hóa. Đây cũng là cơ sở giúp Huế nâng cao năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) từ 5 - 10%, đồng thời tiến gần mục tiêu trở thành trung tâm KHCN và ĐMST của cả nước.

Những năm gần đây, Huế đã hình thành hệ sinh thái ĐMST khá năng động, với Trung tâm ĐMST thành phố Huế là hạt nhân kết nối nhà khoa học, chuyên gia, startup và doanh nghiệp. Mạng lưới này được bổ trợ bởi các trường đại học, viện nghiên cứu, khu CNTT tập trung và các không gian sáng tạo mở, tạo một môi trường lan tỏa tinh thần sáng tạo trong cộng đồng.

Thực tế, các hoạt động ĐMST tại Huế đang diễn ra mạnh mẽ và có chiều sâu. Nhiều doanh nghiệp KH&CN đã ra đời và phát triển dựa trên nền tảng công nghệ cao, như trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, du lịch số... Đặc biệt, Huế là một trong những địa phương tiên phong trong xây dựng chính quyền số, đô thị thông minh, với nền tảng Hue-S - sản phẩm được phát triển bởi đội ngũ kỹ sư trẻ địa phương, là minh chứng rõ nét cho năng lực sáng tạo nội sinh.

Thành phố cũng đang hướng đến xây dựng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) ở cấp địa phương, gắn với không gian thử nghiệm của Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp sáng tạo. Không gian này sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ, sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới trong môi trường pháp lý an toàn, minh bạch, được hỗ trợ tiếp cận hạ tầng số, dữ liệu mở và nguồn lực tài chính phù hợp. Trên cơ sở kết quả thử nghiệm, thành phố sẽ đánh giá, nhân rộng những mô hình hiệu quả, thúc đẩy kinh tế số và xã hội số phát triển mạnh hơn.

Cơ hội cho doanh nghiệp bứt phá

Hiện nay, thành phố Huế đang triển khai Đề án xây dựng Khu công nghệ cao tại xã Hưng Lộc với quy mô 1.081ha, định hướng thu hút nguồn lực trong và ngoài nước, gắn kết đào tạo, nghiên cứu, sản xuất và dịch vụ. Giai đoạn tới, Huế ưu tiên phát triển các hoạt động R&D, ươm tạo và sandbox trong những lĩnh vực công nghệ chiến lược như: Công nghệ sinh học (phục vụ y tế chuyên sâu - thế mạnh của Huế), công nghệ số (phục vụ đô thị thông minh) và du lịch thông minh, nhằm khai thác tối đa tiềm năng sẵn có.

Với lợi thế là địa phương có tỷ lệ lao động trình độ cao chiếm 7,27%, đứng thứ ba toàn quốc, cùng sự hiện diện của Đại học Huế - trung tâm đào tạo và nghiên cứu đa ngành, Huế có điều kiện thuận lợi để phát triển doanh nghiệp công nghệ cao. Tuy vậy, một số cơ chế đặc thù còn thiếu hoặc chưa phù hợp thực tiễn, khiến doanh nghiệp khó mở rộng đầu tư. Khi Luật Công nghệ cao được sửa đổi và thực thi, doanh nghiệp sẽ được hưởng các chính sách ươm tạo, hỗ trợ R&D, ưu đãi thuế, ưu đãi đất đai và siêu khấu trừ chi phí nghiên cứu, khuyến khích mạnh mẽ việc hình thành doanh nghiệp công nghệ cao khởi nguồn từ viện, trường.

Luật cũng thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm công nghệ cao, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận sàn giao dịch công nghệ, tham gia chuỗi giá trị quốc gia. Tại Huế, Sàn giao dịch công nghệ của Trung tâm KHCN và ĐMST (thuộc Sở KH&CN) cùng nền tảng HueEcom đang trở thành cầu nối quan trọng giữa cung - cầu công nghệ, giúp doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường và hợp tác đầu tư.

Ngoài ra, dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) ưu tiên chuyển giao công nghệ, với chính sách khuyến khích nhập khẩu công nghệ tiên tiến và yêu cầu tỷ lệ nội địa hóa 30 - 40%; đồng thời chú trọng đào tạo nhân lực và kỹ năng số, những yếu tố phù hợp với chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Huế.

Cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng Luật Công nghệ cao (sửa đổi) sẽ giúp giảm bớt thủ tục công nhận doanh nghiệp công nghệ cao, tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ dàng tiếp cận các chính sách ưu đãi về vốn, thuế, mặt bằng sản xuất. Khi rào cản chính sách được tháo gỡ, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư vào nghiên cứu, sáng chế thay vì chỉ tập trung vào dịch vụ ngắn hạn.

Bài, ảnh: Hoài Nguyên