Bước dịch chuyển mới của phương Tây khi giao tranh ở Ukraine nóng lên
Các nước phương Tây đang bắt đầu cung cấp xe chiến đấu bọc thép cho Ukraine nhưng vẫn chưa quyết định hỗ trợ xe tăng hạng nặng theo yêu cầu của Kiev giữa bối cảnh cuộc xung đột Nga - Ukraine đã bước sang tháng thứ 11.
Bước dịch chuyển của phương Tây
Động thái trên diễn ra giữa bối cảnh Mỹ dự đoán giao tranh Nga – Ukraine sẽ tiếp diễn trong những tháng tới ở mặt trận phía Đông.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thông báo với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rằng Paris sẽ cung cấp xe tăng hạng nhẹ sản xuất nội địa AMX-10 cho Ukraine sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo, một quan chức Pháp cho hay. Trước đó, hồi tháng 10/2022, Australia cũng thông báo nước này đã cung cấp cho Ukraine 90 xe bọc thép Bushmaster.
Tối 4/1 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo, Washington đang cân nhắc cung cấp xe chiến đấu bộ binh Bradley cho Ukraine. Được trang bị súng cực mạnh, Bradley được sử dụng như một phương tiện chủ lực để bận chuyển quân đội từ giữa những năm 1980. Lục quân Mỹ có hàng nghìn xe chiến đấu bộ sinh Bradley, hỗ trợ thêm hỏa lực cho Ukraine, cũng như tăng cường khả năng của Kiev trong chiến tranh chiến hào.
Vài tiếng sau, Đức và Mỹ đã thông báo về quyết định của mình. Trong tuyên bố chung với Mỹ, Đức cho biết sẽ cung cấp xe chiến đấu bộ binh Marder trong khi Washington thông báo sẽ chuyển xe chiến đấu bộ binh Bradley cho Ukraine.
Trên thực tế, không có loại nào trong số những phương tiện chiến đấu hiện đại trên Ukraine thực sự mong muốn. Kiev muốn được cung cấp xe tăng Abrams M1 của Lục quân Mỹ, Leopard do Đức sản xuất và Leclerc tiên tiến của Pháp - những phương tiện linh động, chính xác và có tầm hoạt động xa hơn so với những xe tăng cũ thời Liên Xô.
Trong một bài phát biểu qua video, Tổng thống Zelensky đã cảm ơn Tổng thống Macron về thông báo trên và kêu gọi phương Tây cung cấp cho nước này các loại hỏa lực mạnh hơn.
"Chúng tôi đã gửi đi một tín hiệu rõ ràng tới tất cả các đối tác. Không có lý do rõ ràng nào lý giải việc tại sao Ukraine vẫn chưa được cung cấp xe tăng từ phương Tây", ông Zelensky cho hay.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ ngày 4/1 đã đưa ra đánh giá về giao tranh ở khu vực Donbass thuộc phía Đông Ukraine, đặc biệt là tại thành phố Bakhmut. Theo quan chức này, giao tranh dữ dội có thể sẽ tiếp diễn trong tương lai gần mặc dù quân đội Nga đã đạt được một số tiến triển trên chiến trường.
"Giao tranh vẫn khá ác liệt. Theo tôi, với những gì chúng ta chứng kiến ở Bakhmut, tôi cho rằng điều đó sẽ xảy ra ở những mặt trận khác và giao tranh sẽ còn tiếp diễn trong những tháng tới", quan chức trên đánh giá
Tháng trước, Tổng thống Zelensky đã nhận định trước Quốc hội Mỹ rằng hàng chục tỷ USD hỗ trợ của Mỹ nhằm hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga không phải là từ thiện mà là sự đầu tư vào an ninh toàn cầu.
Mỹ đang chuẩn bị thông báo về gói hỗ trợ vũ khí mới cho Ukraine trong những ngày tới, bổ sung vào gói hỗ trợ an ninh trị giá 21,3 tỷ USD mà Washington đã cung cấp cho Kiev từ khi xung đột nổ ra đến nay.
Từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra, Mỹ đã tăng khả năng của các loại vũ khí hỗ trợ cho Kiev, từ tên lửa phòng không vác vai Stinger, tên lửa chống tăng Javelin cho tới hệ thống pháo phản lực HIMARS và hệ thống tên lửa đất đối không NASAMS.
Trong chuyến thăm của ông Zelensky tới Washington, Mỹ đã cam kết cung cấp hệ thống tên lửa Patriot hiện đại cho Ukraine để đối phó với các cuộc tấn công UAV và tên lửa của Nga.
Đức cũng thông báo sẽ cùng Mỹ hỗ trợ hệ thống Patriot cho Ukraine, tức là Kiev sẽ nhận được 2 hệ thống phòng không tiên tiến này
Trong khi Anh vẫn chưa đưa ra cam kết tương tự thì Ngoại trưởng James Cleverly cho biết sau cuộc gặp với người đồng cấp Đức Annalena Baerboc rằng: "Chúng tôi đã cung cấp các phương tiện quân sự có thể tung cú đánh quyết định vào các mục tiêu của Nga. Chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi với Ukraine về những gì họ cần trong giai đoạn phòng thủ tiếp theo và chúng tôi sẽ trao đổi với các đối tác quốc tế để đảm bảo về những gì chúng tôi sẽ cung cấp. Xe tăng có thể là một phần trong số đó".
Sự khởi đầu cho những quyết định táo bạo hơn?
Rõ ràng, động thái trên của các nước phương Tây đã cho thấy việc cung cấp xe tăng cho Ukraine đã không còn là một giới hạn.
Cụ thể, quyết định cung cấp xe tăng hạng nhẹ đã đánh dấu sự dịch chuyển trong lập trường của Pháp sau khi Tổng thống Macron thông báo Pháp sẽ "hỗ trợ Ukraine cho tới khi chiến thắng" trong bài phát biểu nhân dịp Năm mới.
Theo ông François Heisbourg, cố vấn cấp cao về châu Âu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, các xe tăng hạng nhẹ AMX-10 “là một phương tiện trinh sát bọc thép sẽ góp phần hỗ trợ Ukraine giành lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng".
Trong khi chưa có số liệu chính thức nào được đưa ra thì Tướng đã nghỉ hưu Jérôme Pellistrandi, nay là Giám đốc tạp chí National Defence Review ước tính, sẽ có khoảng 30 xe AMX-10 RC sẵn có được cung cấp ngay lập tức cho Ukraine. Tuy nhiên, đã có những nghi ngại về tác động của số lượng phương tiện này trên chiến trường. Ông Michael Goya - một Đại tá về hưu và là một nhà phân tích quốc phòng cho rằng những phương tiện này có thể sẽ hữu ích nhưng "về số lượng, chúng không đáng là bao so với hàng trăm xe tăng và hàng nghìn xe bọc thép đang hoạt động ở Ukraine".
Các đợt vận chuyển trang thiết bị quân sự sắp tới có thể chỉ là khởi đầu. Ukraine đang yêu cầu Pháp hỗ trợ xe tăng Leclerc cho nước này. Đây là những xe tăng hạng nặng có sức mạnh lớn hơn và bảo vệ tốt hơn so với AMX-10. Khi được hỏi liệu Pháp có kế hoạch cung cấp phương tiện trên hay không, một cố vấn chính phủ Pháp cho biết yêu cầu này đang được xem xét và quyết định sẽ phụ thuộc vào việc liệu Pháp có đủ số lượng xe tăng Leclerc dự trữ, cũng như liệu các binh lính Ukraine có thể được huấn luyện để sử dụng chúng trong thời gian phù hợp hay không.
Dù vậy, ông François Heisbourg cho rằng việc huấn luyện quân đội Ukraine sử dụng xe tăng Leopard 1 và Leopard 2 sẽ phù hợp hơn bởi chúng đang được sản xuất và sử dụng tại nhiều nước châu Âu thay vì xe tăng Leclerc, vốn có thể khiến Kiev gặp khó khăn trong việc bảo trì./.