Bước đột phá về phát triển nguồn nhân lực
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là một nội dung trong ba khâu đột phá của Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2015-2020 được Thành ủy Hà Nội đưa vào Chương trình số 04-CTr/TU ngày 24-6-2016 về 'Phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2016-2020'. Theo đó, những năm qua, Hà Nội đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo bước đột phá về phát triển nguồn nhân lực: Giáo dục và đào tạo tiếp tục dẫn đầu cả nước về quy mô, mạng lưới trường lớp; về chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn…
Hà Nội đã tập trung đầu tư hạ tầng giáo dục và cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học theo hướng đồng bộ, chuẩn hóa, hiện đại. Ảnh: Đỗ Tâm
Tăng đầu tư hạ tầng, nâng chất lượng giáo dục
Thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội, giai đoạn 2016-2020, các cấp, ngành của thành phố đã tập trung huy động nguồn lực đầu tư hạ tầng giáo dục và cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học theo hướng đồng bộ, chuẩn hóa, hiện đại. Hà Nội thực hiện rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch mạng lưới trường học nhằm đáp ứng nhu cầu tăng cao về cả số lượng và chất lượng, nhất là khu vực nội thành và các khu vực đô thị hóa nhanh. Thành phố đã tập trung ưu tiên đầu tư cho 686 trường học thuộc các huyện, thị xã với mức đầu tư gần 14.000 tỷ đồng; cải tạo, xây mới 60 dự án trường học với tổng kinh phí hơn 3.700 tỷ đồng.
Một trong những kết quả quan trọng trong công tác đầu tư hạ tầng giáo dục giai đoạn 2016-2020 là việc xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia của thành phố Hà Nội. Tính đến năm 2020, tỷ lệ trường học công lập đạt chuẩn quốc gia của thành phố là 75%, hoàn thành sớm 2 năm so với mục tiêu nhiệm kỳ 2015-2020 đề ra. So với năm 2015, tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia tăng 21,7%. Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của học sinh, trong đó có nhu cầu "du học tại chỗ", thành phố Hà Nội đẩy mạnh hội nhập quốc tế, thí điểm đào tạo chương trình song bằng. Triển khai cơ chế giao quyền tự chủ gắn với xây dựng trường chất lượng cao ở các cấp học với 19 trường công lập chất lượng cao. Mô hình này giúp học sinh tiếp cận được với những nội dung, phương pháp giáo dục tiên tiến.
Hiện, Hà Nội là địa phương có tỷ lệ giáo viên có trình độ đào tạo đạt chuẩn và trên chuẩn cao nhất cả nước, trong đó 100% giáo viên đứng lớp ở các cấp học, bậc học có trình độ đào tạo đạt chuẩn.
Chất lượng giáo dục đại học trên địa bàn được nâng cao, nhiều trường tích cực đổi mới, tiệm cận với xu hướng phát triển của giáo dục đại học trên thế giới. Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội đã có tên trong bảng xếp hạng 1.000 trường đại học hàng đầu thế giới…
Không chỉ bứt phá về chất lượng giáo dục mũi nhọn, chất lượng giáo dục toàn diện của thành phố Hà Nội cũng có sự khởi sắc mạnh mẽ. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2020 đạt 99,17%, tăng hơn 8% so với năm 2015.
Nhờ những giải pháp đồng bộ, toàn diện về cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo, giai đoạn 2016-2020, chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn của thành phố Hà Nội luôn đạt thành tích xuất sắc; là địa phương đạt kết quả toàn diện trong việc thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TƯ ngày 4-11-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế". Trong 5 năm qua, Hà Nội liên tục là địa phương dẫn đầu cả nước về thành tích trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc tế. Năm 2020, học sinh trung học phổ thông của Thủ đô đã giành được 338 giải và huy chương trong các kỳ thi Olympic quốc tế, tăng gấp hơn 30 lần so với năm 2015.
Nâng cao chất lượng đào tạo nghề
Nhằm chủ động tạo nguồn nhân lực có kỹ năng, tay nghề, giai đoạn 2016-2020, Hà Nội từng bước rà soát, sắp xếp lại hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Thành phố khuyến khích, tạo điều kiện để 376 cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn gắn kết, hợp tác với hơn 1.500 doanh nghiệp tổ chức đào tạo nghề, từ khâu tuyển sinh đến việc bảo đảm việc làm cho người học. Hiện tại, các doanh nghiệp đã tham gia giảng dạy gần 1.200 nghề, tiếp nhận gần 80.000 học sinh, sinh viên đến thực hành, thực tập; đồng thời, ưu tiên tuyển dụng người học nghề vào làm việc ngay sau khi tốt nghiệp. Còn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã, đang đào tạo nghề theo đơn đặt hàng của gần 400 doanh nghiệp với hơn 20.000 học viên.
Đặc biệt, giai đoạn 2016-2020, thành phố Hà Nội đã tập trung các nguồn lực đầu tư xây dựng trường chất lượng cao, nghề trọng điểm trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội, Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội đã được Chính phủ phê duyệt đầu tư thành trường chất lượng cao, hướng tới đạt chuẩn khu vực và quốc tế vào năm 2020; đồng thời, UBND thành phố cũng đã đề nghị Chính phủ bổ sung Trường Cao đẳng nghề Việt Nam - Hàn Quốc thành phố Hà Nội và Trường Cao đẳng nghệ thuật Hà Nội vào danh sách để đầu tư là trường chất lượng cao.
Thành phố Hà Nội đã phê duyệt Đề án "Đầu tư Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội đồng bộ thành trường chất lượng cao, đào tạo một số nghề trọng điểm cấp độ quốc tế" với tổng mức đầu tư hơn 415 tỷ đồng. Hà Nội cũng đã lựa chọn 39 nghề của 16 trường trung cấp, cao đẳng thuộc thành phố để đầu tư trở thành nghề trọng điểm, trong đó có 14 nghề cấp độ quốc tế, 11 nghề cấp độ ASEAN và 14 nghề cấp độ quốc gia.
Thông qua sự liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp và người học, từ năm 2016 đến nay, mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn Hà Nội đã tổ chức tuyển sinh, đào tạo nghề cho hơn 1 triệu lượt người, vượt hơn 235.000 lượt người so với mục tiêu. Trung bình mỗi năm, các trường nghề tuyển sinh, đào tạo cho hơn 202.000 lượt người, đạt 132% so với kế hoạch. Kết quả này góp phần quan trọng vào việc nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo. Tỷ lệ lao động qua đào tạo ở Hà Nội tăng 3-4% mỗi năm, thuộc nhóm cao của cả nước, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo trên địa bàn thành phố tăng từ 53,14% vào cuối năm 2015, lên 70,2% vào năm 2020. Tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ năm 2020 đạt tỷ lệ 48%. Sau học nghề, hơn 70% người lao động đã có việc làm, với thu nhập ổn định. Hà Nội luôn dẫn đầu trong nhiều kỳ thi, hội thi tay nghề cấp quốc gia và quốc tế.
Chất lượng nguồn nhân lực tăng lên cũng góp phần tăng năng suất lao động. Hiện tại, năng suất lao động ở Hà Nội ước đạt 258,3 triệu đồng, gấp 1,65 lần bình quân cả nước, tăng 6,15% so với giai đoạn 2011-2015, vượt mục tiêu đề ra.
Việc duy trì và không ngừng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nền tảng quan trọng để thành phố Hà Nội thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.