Bước tiến mới trong điều trị bệnh nhân lao kháng thuốc

PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao Quốc gia.

Với phác đồ điều trị mới BPal, người mắc bệnh lao kháng thuốc, siêu kháng thuốc sẽ được rút ngắn thời gian điều trị từ 18 tháng xuống chỉ còn sáu tháng. Hiệu quả điều trị đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo đạt kết quả tốt, tới 90%.

Trong khuôn khổ dự án Quỹ toàn cầu và dự án LIFT TB, sáng 7-4, Chương trình Chống lao Quốc gia và Hội Chống lao Hoàng gia Hà Lan phối hợp tổ chức Hội thảo triển khai nghiên cứu phác đồ BPaL, giới thiệu Dự án LIFT TB và tập huấn quản lý lâm sàng nghiên cứu phác đồ BPaL.

PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao quốc gia cho biết, trong nghiên cứu Nix-TB, Alliance đã tài trợ thử nghiệm phác đồ BPaL cho bệnh nhân lao siêu kháng thuốc (XDR-TB), hoặc không dung nạp hoặc thất bại với phác đồ điều trị lao đa kháng thuốc (MDR-TB). Phác đồ sử dụng các thuốc Bdq, Pa và Lzd điều trị kéo dài trong sáu tháng và có thể kéo dài thời gian điều trị đến chín tháng.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, phác đồ BPal có hiệu quả điều trị lên tới 90%. Phác đồ này đã được WHO khuyến cáo triển khai trong chương trình chống lao của nhiều quốc gia.

Hiện nay, Việt Nam có gánh nặng bệnh lao và lao kháng thuốc cao. Phác đồ điều trị lao kháng thuốc của chúng ta khá dài từ 18-20 tháng. Do đó, chúng ta cần một phác đồ điều trị khác, rút ngắn thời gian điều trị hơn. Việt Nam là một trong các quốc gia tiên phong trong điều trị bệnh nhân kháng thuốc nặng bằng phác đồ mới này, bảo đảm việc thí nghiệm phác đồ mới có lợi ích tối đa cho người bệnh và cộng đồng.

Theo PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Việt Nam sẽ tiến hành nghiên cứu triển khai thí điểm theo dõi dọc sử dụng phác đồ điều trị BPaL. Mục tiêu chính của nghiên cứu là ước hiệu quả và mức độ an toàn của phác đồ BPaL trên bệnh nhân lao đa kháng thuốc (MDR-TB)/kháng rifampicin (RR-TB) có kháng thêm với nhóm fluoroquinolone (FQ) và bệnh nhân không dung nạp thuốc hoặc thất bại trong điều trị lao đa kháng thuốc (MDR-TB).

Nghiên cứu sẽ thu nhận 567 bệnh nhân trong thời gian ba năm tại ba địa phương gồm Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Việt Nam đang trong giai đoạn thu nhận bệnh nhân và tiến hành điều trị. Theo BS Nhung, đây là thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 không có đối chứng với số lượng hơn 500 bệnh nhân, sẽ cung cấp bằng chứng cho việc quyết định triển khai mở rộng.

Vấn đề vướng mắc chính hiện nay là theo Thông tư mới, yêu cầu các điểm nghiên cứu phải có đánh giá của GCP mới được công nhận và điều trị. “Hiện nay đánh giá theo GCP mới chỉ có BV Phổi Trung ương đáp ứng yêu cầu. Do đó, tại hội thảo, chúng tôi cũng bàn luận các giải pháp, hỗ trợ cho các đơn vị được đăng ký theo tiêu chuẩn GCP của Bộ Y tế”, ông Nhung cho hay.

Theo phác đồ mới này, Chương trình Chống lao quốc gia đề nghị sẽ điều trị ít nhất cho 100 bệnh nhân nội trú trong thời gian một tháng. Sau khi có kết quả, rút kinh nghiệm trong điều trị, chương trình sẽ có báo cáo với Bộ Y tế về việc thay đổi phác đồ điều trị mới.

“Thông qua nghiên cứu này, năng lực của Chương trình Chống lao quốc gia được tăng cường trong việc triển khai thực hiện phác đồ BpaL. Kết quả của nghiên cứu sẽ được sử dụng để hỗ trợ việc triển khai mở rộng phác đồ trên quy mô toàn quốc”, BS Nhung cho hay.

Dự án LIFT-TB (Leveraging Innovation for Faster Treatment of Tuberculosis) giai đoạn 2021-2023 với ngân sách của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA - Korea International Cooperation Agency) thông qua tổ chức của TB Alliance hỗ trợ triển khai thí điểm phác đồ BPaL tại bảy quốc gia, trong đó có Việt Nam.

THIÊN LAM