Bước tiến mới trong điều trị hở van động mạch phổi

Bé gái 14 tuổi, ở Bình Dương bị hẹp van động mạch phổi. Lúc 2 tuổi, bé được chẩn đoán và phẫu thuật sửa chữa triệt để tứ chứng Fallot (bốn khuyết tật tim bẩm sinh). Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, bé được can thiệp cứu chữa bằng kỹ thuật mới về bệnh trạng hẹp van động mạch phổi.

Lần đầu triển khai tại Việt Nam

Theo ThS-BS Đào Anh Quốc, Khoa Phẫu thuật tim trẻ em Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, bệnh nhi gần đây thường khó thở khi gắng sức và hạn chế hoạt động thể lực. Kết quả kiểm tra cho thấy tình trạng hở nặng van động mạch phổi khiến máu trào ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải. Đây là diễn tiến tự nhiên thường gặp sau phẫu thuật điều trị tứ chứng Fallot. Để điều trị cho bé, các bác sĩ áp dụng thực hiện kỹ thuật mới thay van động mạch phổi qua da. Sau can thiệp, đến nay sức khỏe bé phục hồi, hết khó thở, mệt mỏi khi gắng sức và trở lại học tập, sinh hoạt bình thường.

PGS-TS-BS Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho hay với công trình "Thay van động mạch phổi qua da sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot" này đã đưa Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM lọt vào top 12 bệnh viện được vinh danh tại lễ trao giải Thành tựu y khoa Việt Nam 2023 vừa được ngành y tế TP HCM tổ chức với chủ đề "Phát triển y tế chuyên sâu". Bệnh viện là đơn vị đầu tiên độc lập thực hiện kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da trên người bệnh hở van động mạch phổi. Kỹ thuật này được triển khai từ tháng 4-2023, hoàn toàn do bác sĩ Việt Nam thực hiện mà không có sự hỗ trợ từ chuyên gia nước ngoài.

Các bác sĩ Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM thay van động mạch phổi qua da cho bệnh nhi

Nói rõ về chứng bệnh nguy hiểm, GS-TS-BS Trương Quang Bình, nguyên Phó Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết tứ chứng Fallot là bệnh lý tim bẩm sinh đặc trưng bởi 4 tổn thương về mặt cấu trúc trong tim. Sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot, hở van động mạch phổi là một trong những diễn tiến tự nhiên thường gặp, gây giãn buồng tim phải dẫn đến hở van ba lá, suy tim phải, rối loạn nhịp tim, tăng nguy cơ đột tử. Do đó, người bệnh cần được điều trị hở van động mạch phổi bằng phương pháp thay van để cải thiện quá trình suy tim phải, hạn chế nguy cơ rối loạn nhịp và đột tử.

Hiện có 2 phương pháp thay van động mạch phổi: Phẫu thuật tim mở và can thiệp qua da. Trong đó, kỹ thuật can thiệp thay van qua da giúp người bệnh tránh được cuộc phẫu thuật tim lớn (mổ mở) lần thứ hai để thay lại van tim, giảm các nguy cơ biến chứng do mổ mở. "Chúng tôi đã tiên phong áp dụng kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da trong điều trị cho người bệnh" - bác sĩ Bình thông tin.

Mở cơ hội cho người bệnh

Nhấn mạnh tính ưu việt của kỹ thuật mới, bác sĩ Đào Anh Quốc cho biết với kỹ thuật này, các bác sĩ sẽ sử dụng một khung kim loại với hình dáng giống như mạch máu (stent), trên đó gắn một van tim nhân tạo, tất cả được thu nhỏ vào một chiếc ống thông. Ống được luồn từ một mạch máu lớn ở đùi để đưa dụng cụ đến ngay chỗ van động mạch phổi bị hẹp, hở. Thông qua hệ thống máy chụp mạch máu xóa nền, bác sĩ sẽ đưa dụng cụ đến vị trí van động mạch phổi bị hẹp, đẩy van nhân tạo ra khỏi ống thông. Sau đó, van nhân tạo bung ra và hoạt động như một van tim bình thường.

Kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da được triển khai thành công tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM đã giúp người bệnh có thêm lựa chọn điều trị ít xâm lấn nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao. Với thế mạnh đa chuyên khoa sâu tại chỗ, người bệnh và đặc biệt là các bệnh nhi sẽ được theo dõi điều trị cho đến khi trưởng thành, kịp thời chẩn đoán và can thiệp các trường hợp biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Từ lúc triển khai đến nay, Bệnh viện Đại học Y Dược đã thực hiện thay van động mạch phổi qua da cho 8 trường hợp. Sau can thiệp, người bệnh không phải nằm hồi sức và có thể xuất viện trong khoảng 1 - 2 ngày. Sau đó, người bệnh được tái khám định kỳ, theo dõi chặt chẽ. Những người được can thiệp hiện sức khỏe tốt, không có biến chứng và chất lượng cuộc sống được cải thiện rõ rệt.

PGS-TS-BS Nguyễn Hoàng Bắc cho biết tất cả các chuyên khoa của bệnh viện luôn nỗ lực triển khai nhiều kỹ thuật mới, trong đó có những kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam. Với sứ mệnh mang đến giải pháp điều trị tối ưu cho người bệnh từ sự tích hợp giữa điều trị, nghiên cứu và đào tạo, bệnh viện luôn tiên phong phát triển các kỹ thuật chuyên sâu với phương châm "Xâm lấn tối thiểu - Điều trị tối đa" nhằm nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh, giúp người bệnh phục hồi nhanh, giảm thời gian nằm viện.

"Kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da không chỉ mở ra một hướng đi mới trong điều trị mà còn là niềm hy vọng cho những người bệnh hở van động mạch phổi sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot. Đây là bước tiến lớn trong việc quản lý và điều trị cho người bệnh, mang lại cơ hội điều trị ít xâm lấn, giảm bớt nguy cơ phẫu thuật, rút ngắn thời gian nằm viện nhưng vẫn bảo đảm tính an toàn và hiệu quả" - lãnh đạo Bệnh viện Đại học Y Dược nhấn mạnh.

Bài và ảnh: NGUYỄN THẠNH