Bước tiến vượt bậc trong điều trị bệnh tim mạch tại Việt Nam

Ngày 16-10, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM tổ chức lễ kỷ niệm 100 ca thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) thành công, đánh dấu bước tiến quan trọng trong điều trị bệnh tim mạch tại Việt Nam.

Như phép màu cho bệnh nhân lớn tuổi

Một trong những người bệnh tim mạch được thay van động mạch chủ qua ống thông là ông Lê Minh Nghĩa, thực hiện TAVI cách đây 6 tuần. Ông có tiền sử bị đột quỵ, được chẩn đoán hẹp van động mạch chủ tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.

Bệnh nhân thăm khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

“Tôi được bác sĩ giải thích rất rõ ràng, cụ thể về những ưu khuyết điểm của phương pháp này. Sau khi cân nhắc, tôi quyết định chọn TAVI. Tôi được gây mê và phẫu thuật. Thật sự, cảm giác của tôi lúc đó giống như một phép màu – vì mọi thứ diễn ra quá nhẹ nhàng, không đau, không mệt mỏi, như thể chưa từng trải qua ca mổ nào” – ông Nghĩa chia sẻ.

Chỉ 1 ngày sau mổ, bác sĩ hồi sức và theo dõi ghi nhận các chỉ số của bệnh nhân này đều ổn định, và được cho xuất viện.

Người bệnh tim mạch khác là ông Trần Văn Chỉ được thực hiện TAVI vào cuối tháng 5-2024. Ông Chỉ cho biết trước đó, vào năm 2022, trong một lần đi kiểm tra tim, bác sĩ phát hiện có dấu hiệu bất thường và chỉ định siêu âm, kiểm tra kỹ hơn. Kết quả ông bị hẹp van động mạch chủ.

Sau đó không lâu, kết quả siêu âm cho thấy mức độ hẹp van động mạch chủ của ông Chỉ đã đến 80%, các bác sĩ chuyên khoa thống nhất cần phải can thiệp sớm, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.

GS.TS.BS Trương Quang Bình, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Bệnh viện (bìa trái) cùng PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Định, Phó Giám đốc Bệnh viện (bìa phải) tặng hoa cho 2 người bệnh tim mạch đã được thực hiện TAVI. Ảnh: BVCC

Vì bệnh nhân có tiền sử bệnh tiểu đường, các bác sĩ hội chẩn, cân nhắc kỹ về tuổi tác, bệnh nền và tình trạng sức khỏe, thống nhất chọn phương án thay van động mạch chủ qua đường ống thông – TAVI.

Bệnh nhân không gây mê, chỉ gây tê, hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình thực hiện phẫu thuật. 3 ngày sau mổ, bệnh nhân ra phòng thường, và đến ngày thứ 5 thì được xuất viện.

“Từ đó đến nay, tôi vẫn tái khám định kỳ, đến nay đã 18 tháng sau phẫu thuật, sức khỏe của tôi ổn định, ăn ngủ tốt, tinh thần thoải mái. Trước kia, tôi từng lo lắng rằng có thể bị đột quỵ hoặc đột tử, nhưng giờ thì tôi hoàn toàn yên tâm, cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Tôi cảm ơn ê-kíp bác sĩ và bệnh viện rất nhiều” – ông Chỉ nói.

Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM thực hiện thủ thuật TAVI cho người bệnh tim mạch.

Bước tiến vượt bậc, ít xâm lấn

GS.TS.BS Trương Quang Bình, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết hẹp van động mạch chủ là bệnh lý van tim phổ biến và nguy hiểm ở người cao tuổi, tỉ lệ mắc 3–4% ở nhóm trên 70 tuổi. Tại Việt Nam, ước tính có 100.000–150.000 người mắc bệnh này.

Bệnh tiến triển âm thầm, triệu chứng dễ nhầm với bệnh tuổi già, chỉ khi đau ngực, khó thở, ngất hoặc đột quỵ mới được phát hiện. Bệnh với nguy cơ tử vong 2–3 năm sau có thể lên tới 60-70%. Ngay cả người chưa có triệu chứng nhưng siêu âm tim xác định hẹp van nặng, nguy cơ đột tử vẫn hiện hữu, nên can thiệp kịp thời là yếu tố sống còn.

Các chuyên gia chia sẻ về bệnh tim mạch và thủ thuật thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI). Ảnh: BVCC

TS.BS Vũ Hoàng Vũ, Trưởng khoa Tim mạch can thiệp Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, nhận định 100 ca TAVI thành công đã khẳng định vị thế của bệnh viện là một trong những đơn vị tiên phong và hàng đầu cả nước trong lĩnh vực này.

Thành công này là kết quả của mô hình Heart Team với sự phối hợp chặt chẽ của các bác sĩ nội tim mạch, tim mạch can thiệp, phẫu thuật tim, chẩn đoán hình ảnh và gây mê hồi sức.

“Chúng tôi hiện sử dụng hai loại van TAVI, gồm van nong bóng và van tự bung, lựa chọn linh hoạt theo từng trường hợp để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu cho người bệnh. Không chỉ dừng lại ở triển khai kỹ thuật, Trung tâm Tim mạch còn là đơn vị đi đầu trong nghiên cứu khoa học, công bố quốc tế và chuyển giao công nghệ TAVI cho nhiều bệnh viện trong cả nước” – bác sĩ Vũ nói.

Lễ kỷ niệm 100 ca thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) thành công. Ảnh: BVCC

Chia sẻ thêm về thách thức của thủ thuật, bác sĩ Vũ cho biết TAVI là thủ thuật phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của một đội ngũ đa chuyên khoa gồm can thiệp tim mạch, phẫu thuật tim, gây mê hồi sức và siêu âm tim. Vì vậy, việc xây dựng đội ngũ đồng bộ, chuyên nghiệp là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

“Ở Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, chúng tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm, nhưng để mở rộng kỹ thuật này đến các trung tâm khác vẫn là một thách thức lớn” – bác sĩ Vũ nói.

Ngoài ra, khi người bệnh tim mạch được thực hiện TAVI ngày càng trẻ hơn, việc theo dõi sau 10–20 năm trở nên rất quan trọng để đánh giá độ bền của van và can thiệp lại khi cần. Vì vậy cần có hệ thống dữ liệu thống nhất, chuẩn hóa đào tạo và quản lý chất lượng để hoàn thiện kỹ thuật, mang lại lợi ích bền vững hơn cho bệnh nhân.

“Một ca TAVI có chi phí cao, trong khi BHYT mới chi trả một phần nhỏ. Đây là rào cản lớn khiến nhiều bệnh nhân dù có chỉ định phù hợp vẫn chưa thể tiếp cận kỹ thuật này. Chúng tôi rất mong có thêm chính sách hỗ trợ hoặc các quỹ chuyên biệt giúp giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh” – bác sĩ này nói.

THẢO PHƯƠNG