Ca ghép khí quản hiếm gặp trên thế giới được thực hiện lần đầu tiên ở Việt Nam
Ngày 7-8, Bệnh viện Việt Đức công bố thực hiện thành công ca ghép khí quản đầu tiên tại Việt Nam từ đoạn khí quản của người cho chết não. Đặc biệt, đây là một trong những ca ghép khí quản kết hợp với phẫu thuật tạo hình thực quản cổ hiếm gặp trong y văn thế giới.
Các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện ca ghép khí quản đầu tiên ở Việt Nam
Trước đó, vào tháng 7-2022, anh L.V.N. (25 tuổi, ở Thanh Hóa) bị tai nạn giao thông được chẩn đoán đa chấn thương, với chấn thương sọ não, hàm mặt, ngực, gan… nên được phẫu thuật kết hợp xương hàm mặt, vùng cổ và điều trị bảo tồn các cơ quan tổn thương khác.
Sau ca phẫu thuật này, bệnh nhân L.V.N. được theo dõi, điều trị hồi sức tích cực có mở khí quản. Khi ổn định, bệnh nhân được chuyển về bệnh viện địa phương điều trị tiếp.
Một tháng sau khi mở khí quản, bệnh nhân được hội chẩn điều trị bảo tồn xét nong và đặt stent khí quản thất bại, sau đó phẫu thuật cắt nối khí quản tại một cơ sở y tế ở Hà Nội nhưng không thành công, do tổn thương phức tạp và hẹp trên một đoạn khí quản dài, khả năng phải mở lại khí quản vĩnh viễn.
Trong thời gian điều trị hẹp khí quản cổ, khi chưa phải mở khí quản vĩnh viễn, bệnh nhân ăn uống hoàn toàn bình thường và được tiêm thuốc chống tạo sẹo vào vị trí khí quản bị hẹp.
Ca ghép khí quản đầu tiên ở nước ta với khí quản từ người cho chết não
Đến tháng 5-2023, sau mũi tiêm thứ 6, bệnh nhân L.V.N. xuất hiện chảy dịch qua chỗ mở khí quản, được các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán rò khí quản và thực quản tại vị trí tiêm chống tạo sẹo của khí quản và tiến hành mở thông dạ dày nuôi ăn.
Trong thời gian này, bệnh nhân vẫn được thăm khám định kỳ tại Bệnh viện Việt Đức. Tuy nhiên, bệnh nhân phải ăn bơm qua mở thông dạ dày, không thở qua đường mũi mà thở qua đường mở khí quản ở cổ, cùng với đó, thường xuyên bị chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản nên sức khỏe suy giảm.
Trước những thương tổn phức tạp của bệnh nhân, các bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức đã hội chẩn liên chuyên khoa và thống nhất tiến hành phẫu thuật hai thì: thì một, phẫu thuật tạo hình cắt, nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng; thì hai, phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.
Bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thăm khám lại cho bệnh nhân được ghép khí quản
Sau đó, ngày 11-4, bệnh nhân L.V.N. được phẫu thuật tạo hình cắt - nối thực quản cổ, cắt đoạn sẹo xơ khí quản và chuẩn bị hai đầu khí quản sẵn sàng cho lần phẫu thuật thì hai. Tiếp đó, ngày 13-5, bệnh nhân L.V.N được phẫu thuật thì hai, ghép khí quản cổ bằng khí quản của người cho chết não kết hợp đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.
Sau một thời gian điều trị tích cực, bệnh nhân được ra viện vào 25-6 và sau 1 tháng, được khám lại với thể trạng tốt, tăng 5kg, sẹo mổ liền tốt, ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại.
Sau khám lại 3 tháng, bệnh nhân L.V.N. tăng được 10kg với thể trạng toàn thân khỏe mạnh, tự thở qua mũi, tự ăn qua đường miệng. Các bác sĩ dự kiến sẽ rút stent khí quản cho bệnh nhân này vào tháng thứ 5 - 6 sau ca ghép.
Theo TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, hiện nay, phẫu thuật ghép khí quản nói chung và phẫu thuật ghép đường thở nói riêng vẫn còn là một thách thức trong ngành ngoại khoa và trong giới y học trên thế giới.
Có nhiều báo cáo ngắn hạn về phẫu thuật ghép đoạn khí quản nhưng kết quả rất khiêm tốn và chưa có một phương pháp nào hiệu quả nhất để xử trí loại hình tổn thương này, như: chọn vật liệu ghép như thế nào; nuôi dưỡng đoạn khí quản ghép ra sao; chăm sóc sau ghép và chống thải ghép có cần sử dụng hay không.
