Cả làng lắp điện mặt trời mái nhà: 'Ai ngờ mái nhà phát điện lại giúp làm giàu'

Trong những ngày hè oi ả, bước chân vào làng Lý Áo, xã Long Quan, quận Hải Thư, thành phố Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), ánh mắt lập tức bị hút bởi những mái nhà phủ lớp “giáp kính” màu xanh thẫm, lấp lánh dưới nắng.

Đây là ngôi làng đầu tiên tại Trung Quốc áp dụng mô hình xây dựng tích hợp năng lượng mặt trời (BIPV), nổi tiếng khắp trong và ngoài Trung Quốc. BIPV (Building-Integrated Photovoltaics) là công nghệ tích hợp pin mặt trời ngay trong vật liệu xây dựng, biến mái nhà, tường hay cửa kính vừa thành một phần kiến trúc, vừa thành “nhà máy điện”.

Nhìn từ trên cao, những dãy tấm pin nối tiếp nhau, minh chứng cho câu trả lời hiệu quả nhất của Trung Quốc về việc “hái ánh sáng thành vàng”.

Năng lượng từ mái nhà của làng Lý Áo không chỉ đáp ứng toàn bộ nhu cầu của làng mà còn dư thừa cung cấp cho các làng xung quanh. Ảnh: Nhân dân Nhật Báo

Khi cơ quan của Liên Hợp Quốc đến thăm, họ đánh giá: người dân Trung Quốc “tận hưởng cuộc sống tươi đẹp dưới ánh nắng” – nơi ánh sáng thực sự được “hái” và biến thành giá trị kinh tế, mang đến thay đổi cuộc sống cho cả cộng đồng.

Mái nhà phát điện, dân làng cười rạng rỡ

“Điện miễn phí mỗi tháng vài chục kWh, dùng không hết còn bán kiếm tiền, vừa tiện vừa sinh lợi”.

“Ai ngờ mái nhà phát điện lại giúp làm giàu!”

Những nụ cười của dân làng được minh chứng bằng số liệu: từ khi triển khai mô hình BIPV năm 2014, Lý Áo đạt sản lượng 600.000 kWh/năm, mang về khoảng 50 vạn NDT (khoảng 1,8 tỷ đồng) lợi nhuận cho tập thể làng, chia đều cho 362 hộ dân. Tất cả mái nhà đều được lắp pin năng lượng mặt trời.

Những tấm pin trông như kính bình thường thực ra làm từ pin màng mỏng cadmium telluride (CdTe), có khả năng xuyên sáng cao, cách nhiệt, chống thấm, giúp tiết kiệm hàng chục vạn tệ chi phí xây dựng và cung cấp điện sạch. Hiện nay, năng lượng từ mái nhà không chỉ đáp ứng toàn bộ nhu cầu của làng mà còn dư thừa cung cấp cho các làng xung quanh.

Người phụ trách quận Hải Thư nhấn mạnh: “Chúng tôi dùng lợi nhuận từ năng lượng mặt trời để bảo trì công trình công cộng và hỗ trợ hộ khó khăn: xây đường cày, lắp thiết bị thể dục, phòng sinh hoạt cho người cao tuổi. Môi trường tốt, ví tiền của dân mới đầy”.

Ánh sáng biến thành ‘vàng’ thực sự

Từ 2014 đến nay, Lý Áo hình thành mô hình “hỗ trợ chính quyền – đầu tư đa dạng – mọi người tham gia – mọi nhà hưởng lợi” trong xây dựng mô hình mái nhà năng lượng mặt trời không phát thải. Ảnh: Baidu

Từ một làng nghèo với thu nhập khoảng 3.000 NDT/người (11,1 triệu đồng), Lý Áo nay đã trở thành “làng ánh sáng”, nhà nào cũng lắp điện mặt trời mái nhà. Mô hình này không chỉ giúp môi trường xanh hơn, mà còn mang lại thu nhập ổn định cho dân làng, biến năng lượng sạch thành phúc lợi thiết thực cho cộng đồng.

Từ năm 2014, Lý Áo hình thành mô hình “chính quyền hỗ trợ – đầu tư đa dạng – mọi người tham gia – mọi nhà hưởng lợi” trong xây dựng mái nhà năng lượng mặt trời phiên bản 1.0. Theo đó, chính quyền địa phương chịu trách nhiệm hỗ trợ thủ tục, quy hoạch và tạo điều kiện pháp lý, các nhà đầu tư cung cấp vốn, thiết bị và công nghệ, còn người dân đóng góp mặt bằng và công sức vận hành, đảm bảo mọi hộ dân đều tham gia và hưởng lợi trực tiếp từ sản lượng điện.

Cơ chế này vừa phân bổ chi phí và rủi ro hợp lý, vừa thúc đẩy người dân tự quản lý năng lượng, tiết kiệm điện và nâng cao nhận thức về phát triển bền vững, đồng thời tạo ra một cộng đồng xanh, hiện đại và gắn kết, mở đường cho các làng nông thôn khác học hỏi và nhân rộng mô hình.

Năm 2025, Tập đoàn Năng lượng Chiết Giang Quang Niên nâng cấp mô hình lên phiên bản 2.0, ứng dụng số hóa và trí tuệ nhân tạo để quản lý sản lượng điện, tối ưu hóa lợi ích và hướng tới phát triển bền vững.

Ngay cả các quán cà phê, cửa hàng, hệ thống chiếu sáng công cộng đều vận hành bằng điện từ mái nhà, đồng ruộng lắp cảm biến thông minh theo dõi nhiệt độ, còn đường làng thì có những chiếc ô che nắng bằng năng lượng mặt trời… tất cả tạo nên diện mạo một cộng đồng nông thôn hiện đại và xanh.

Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mô hình còn gây chú ý với giới quốc tế. Nhiều đoàn khảo sát đến từ các nước khác bày tỏ mong muốn áp dụng tại quốc gia mình, đặc biệt ở những vùng lưới điện còn yếu, nhằm cải thiện tình trạng thiếu điện ở nông thôn và thúc đẩy phát triển bền vững.

Sau chuyến khảo sát năm 2017, các quan chức của Cơ quan Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) nhận xét: “Ánh sáng đã thực sự biến thành vàng”, khi Lý Áo vừa bảo vệ môi trường, vừa tăng thu nhập, biến năng lượng xanh thành phúc lợi thiết thực cho dân làng.

Ngôi làng nhỏ ven núi Tứ Minh giờ đã khoác lên mình diện mạo mới, hiện đại và xanh hơn, nơi đời sống cộng đồng gắn kết với năng lượng sạch và các giải pháp thông minh, mở ra hướng phát triển bền vững có thể cảm nhận và nhân rộng.

Lý Áo chứng minh rằng phát triển xanh, sạch, bền vững không chỉ bảo vệ môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế thiết thực cho cộng đồng. Mỗi mái nhà, tấm pin, bóng đèn ở đây đều kể một câu chuyện giản dị nhưng sống động về việc “gặt ánh sáng, thu vàng”.

(Theo Nhân dân Nhật báo)

Tử Huy