Cà Mau đề xuất dẫn nước ngọt từ sông Hậu về để giảm khô hạn
Tỉnh Cà Mau đề xuất dẫn nước ngọt từ sông Hậu về địa phương thông qua hệ thống thủy lợi, để hạn chế khô hạn, sụt lún, thiếu nước trong mùa khô.
Mới đây đoàn công tác Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đi kiểm tra thực tế và tìm giải pháp ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, sạt lở tại vùng ngọt hóa bán đảo Cà Mau. Tại đây, Cà Mau đã đề xuất dẫn nước ngọt từ sông Hậu về địa phương thông qua hệ thống thủy lợi để hạn chế khô hạn, sụt lún, thiếu nước trong mùa khô.
Kênh rạch vùng ngọt huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau khô cạn nước vì hạn hán. Ảnh: Nguyên Du
Trao đổi với PV Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Thủy lợi tỉnh Cà Mau cho biết: Tỉnh có 3 mặt tiếp giáp biển, hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư đồng bộ, sản xuất và sinh hoạt của người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nước mưa và nước ngầm. Vì vậy, địa phương thường xảy ra tình trạng thừa nước trong mùa mưa và thiếu nước trong mùa khô.
Cùng với sạt lở bờ sông, bờ biển, tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn cũng diễn biến ngày phức tạp, xảy ra thường xuyên. Tình hình hạn hán ở Cà Mau diễn ra cách nhau 4 năm và ở mức độ gay gắt trong các đợt mùa khô 2015-2016, 2019-2020, 2023-2024 làm ảnh hưởng đến đời sống, dân sinh, đặc biệt làm thiệt hại nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Chỉ tính riêng trong năm 2023 - 2024 tỉnh đã ghi nhận sụt lún trên 700 vị trí với tổng chiều dài hơn 19 km, trên 2.600 hộ gia đình gặp khó khăn về nước sạch sinh hoạt, hơn 8.000 ha cua nuôi quảng canh kết hợp, 20.000 ha nuôi tôm quảng canh cải tiến bị bệnh, hơn 45.000 ha diện tích rừng khô hạn có khả năng xảy ra cháy, tỉnh đã công bố thiên tai mức độ 2 tại vùng ngọt hóa U Minh, Trần Văn Thời.
Người dân xã Biển Bạch, huyện Thới Bình chủ yếu dự trữ nguồn nước mưa để phục vụ sinh hoạt do hạn hán khéo dài. Ảnh: Nguyên Du.
Đáng giá về tác động của hạn hán, xâm nhập mặn đang diễn ra, ông Tùng cho hay, hiện mực nước trên các kênh, rạch trong vùng ngọt tiếp tục xuống thấp. Thời gian tới địa phương sẽ thêm nhiều kênh bị khô cạn, dẫn đến thiếu nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp khiến việc vận chuyển lúa thu hoạch gặp nhiều khó khăn, vận chuyển vật tư sản xuất vào vùng ngọt cũng gặp khó do hệ thống đường bộ bị hư hỏng trong khi đi đường thủy cũng không được.
Đặc biệt hạn hán kéo dài sẽ khiến thiếu nước sinh hoạt, trầm trọng nhất là người dân ở những xã như xã Tân Bằng, khu vực rừng tràm T29, xã Khánh Bình Tây. Còn tại những vùng nuôi tôm, nếu hạn hạn kéo dài sẽ làm tăng cao độ mặn khiến tôm thiệt hại…
Sụt lún làm hư hỏng đường giao thông nông thôn trong vùng ngọt hóa tỉnh Cà Mau. Ảnh: Nguyên Du.
Thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Công văn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng như sự chỉ đạo của UBND tỉnh cà Mau, ngành nông nghiệp và môi trường Cà Mau đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn đang diễn ra. Trong đó, tập trung tuyên truyền người dân sử dụng nước tiết kiệm, thay đổi lịch thời vụ, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng vật nuôi phù hợp với điều kiện hiện nay. Cùng với đó tập trung nạo vét các tuyến kênh, thủy lợi để trữ trong khu vực lòng kênh, phục vụ sản xuất đi lại của người dân được thuận lợi.
Tỉnh Cà Mau mua bồn chứa nước bố trí ở những nơi công cộng, vùng thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng, phục vụ nước miễn phí cho người dân. Ảnh: Nguyên Du.
Đối với những vùng thiếu nước sinh hoạt, ngành nông nghiệp và môi trường đang tập trung xây dựng hệ thống cấp nước nông thôn, mở rộng mạng lưới cấp nước đưa đến những vùng khó khăn về nguồn nước. “Mua các bồn nước dung tích khoảng 7 khối bố trí những nơi công cộng của xã ở huyện Trần Văn Thời, huyện U Minh để người dân thiếu nước có thể đến đó lấy nước phục vụ miễn phí”, ông Tùng cho biết thêm.
Ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh Cà Mau đề xuất xây hệ thống thủy lợi để dẫn nước ngọt từ sông Hậu về Cà Mau thông qua mạng lưới trạm bơm. Việc lấy nước ngọt sẽ thực hiện vào cuối tháng 12 năm trước, đầu tháng 1 năm sau cho vùng U Minh Hạ. Việc này chủ yếu bơm nước ngọt vào hệ thống kênh, rạch, bởi khi sản xuất lúa vụ 2, nguồn nước mưa trên các tuyến kênh đã vơi dần.
Trước mắt, Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm đầu tư hoàn chỉnh lại âu thuyền Tắc Thủ và một số cống để điều tiết lấy nước từ hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé để dẫn nước từ Cái Lớn – Cái Bé bổ sung cho khu vực Tắc Thủ, bổ sung nước cho tiểu vùng 2, tiểu vùng 3 của Bắc Cà Mau.
“Cuối tháng 12 đầu tháng 1 năm sau, thời điểm này vụ lúa đông xuân đang rất cần nước, nếu bổ sung được nguồn nước ngọt sẽ giải quyết được bài toán thiếu nước ở đây. Ngoài việc phục vụ sản xuất còn giúp hệ thống kênh mương trong nội đồng không bị khô cạn, hạn chế sụp lún", ông Tùng nói.
Nói về việc dẫn nước từ sông Hậu, ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Thủy lợi tỉnh Cà Mau cho biết, trong các tỉnh ĐBSCL chỉ duy nhất tỉnh Cà Mau là không có nước ngọt từ sông Hậu, chỉ trữ nước mưa tại chỗ.
Hệ thống cống ngăn mặn, giữ ngọt góp phần bảo vệ sản xuất của người dân. Ảnh: Nguyên Du.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, mùa khô năm 2024 – 2025, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm và tập trung từ tháng 2 - 4/2025. Các đợt xâm nhập mặn khả năng đi sâu vào các cửa sông Cửu Long và tăng cao gây ảnh hưởng đến dân sinh, nông nghiệp, tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại nhiều địa phương như Tiền Giang, Sóc Trăng, Cà Mau….
