Cà Mau: Nỗ lực đưa các sản phẩm OCOP không ngừng vươn xa

Sản phẩm OCOP của Hợp tác xã Tài Thịnh Phát FARM đã đầu tư nhiều hơn về mẫu mã, bao bì nhầm tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)

Tỉnh Cà Mau có vị trí địa lý đặc biệt với sự kết hợp hài hòa của biển, rừng, cùng sự đan xem giữa các hệ sinh thái mặn, ngọt, lợ đã tạo ra nhiều loại sản vật, đặc sản đặc trưng, độc đáo, mang nhiều yếu tố truyền thống địa phương.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (Chương trình OCOP) ra đời nhằm khuyến khích các chủ thể sản xuất, kinh doanh ở nông thôn khai thác tiềm năng về đất đai, sản vật, nhất là các giá trị truyền thống của địa phương để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng trong tỉnh.

Sau hơn 3 năm thực hiện Chương trình OCOP, tỉnh Cà Mau đã công nhận được 128 sản phẩm OCOP (06 sản phẩm đạt 4 sao, 122 sản phẩm đạt 3 sao).

Trong số đó, 113 sản phẩm thuộc ngành thực phẩm (chiếm 88%); 08 sản phẩm thuộc ngành đồ uống (chiếm 7%); 04 sản phẩm thuộc ngành thủ công mỹ nghệ, trang trí (chiếm 3%); 03 sản phẩm thuộc ngành vải, may mặc (chiếm 2%).

Tổng số chủ thể tham gia chương trình và được công nhận là 61 chủ thể trong đó (15 công ty/doanh nghiệp, chiếm 24%; 26 hợp tác xã, chiếm 43%; 20 hộ kinh doanh, chiếm 33%.

Thông qua Chương trình OCOP, các chủ thể từng bước gia tăng quy mô sản xuất, cải thiện mô hình tổ chức quản lý, không ngừng cải tiến về chất lượng, tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường (chứng nhận hữu cơ quốc tế IFOAM, HACCP, áp dụng công nghệ chế biến, kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm ở nhiệt độ thường,...).

Chương trình OCOP lan tỏa mạnh mẽ, được triển khai từ tỉnh đến xã, trở thành một trong những giải pháp quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới. Chương trình thu hút được sự quan tâm tham gia của nhiều thành phần, đối tượng.

Cây bồn bồn, đặc sản trứ danh của huyện Cái Nước được Hợp tác xã Bồn bồn dưa Minh Duy phát triển thành sản phẩm OCOP. (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)

Đặc biệt, tại khu vực nông thôn, nơi tập trung nguồn nguyên liệu dồi dào và sự sẵn có của tri thức bản địa được lưu giữ, tích lũy qua nhiều thế hệ (nghề muối ba khía, nghề nuôi ong, nghề vót đũa đước, nghề làm tôm khô,...) giúp khơi dậy tiềm năng, lợi thế của các địa phương để phát triển sản phẩm, dịch vụ, ngành nghề nông thôn.

Doanh thu từ các sản phẩm sau khi được công nhận tăng khoảng 10-30%, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho lao động nông thôn, với mức lương dao động từ 3-5 triệu đồng/tháng.

Theo số liệu ước tính, hiện có 21/61 chủ thể do phụ nữ làm chủ (chiếm 35%, tỷ lệ này tương đồng với báo cáo đánh giá của Chương trình OCOP quốc gia năm 2022 về tỷ lệ chung của toàn quốc), cho thấy chương trình thực sự là một trong những giải pháp quan trọng khai thác hiệu quả lực lượng lao động phụ nữ tại khu vực nông thôn, đóng góp vào mục tiêu bình đẳng giới.

Tuy nhiên, Chương trình OCOP của tỉnh vẫn còn gặp phải một số khó khăn nhất định. Bên cạnh những chủ thể có sự bứt phá, liên tục nâng chất vẫn còn nhiều chủ thể chưa chú trọng nâng cấp, nâng tầm cho sản phẩm, chỉ có 06/128 sản phẩm (4,7%) đạt 4 sao và chưa có sản phẩm 5 sao.

Các tiêu chí nâng hạng đòi hỏi sự tập trung đầu tư, cải tiến quy trình sản xuất, hoàn thiện mẫu mã bao bì, chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến (HACCAP, ISO 22000:2018, VietGAP,...) và vượt quá khả năng của hầu hết các chủ thể; một số sản phẩm sau khi công nhận OCOP thể hiện sự kém bền vững về chất lượng; sản lượng cung ứng không đảm bảo do sản xuất theo thời vụ, chưa đầu tư các trang thiết bị bảo quản để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định.

Năm 2023, tỉnh Cà Mau được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trao quyền đăng cai tổ chức “Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP Đồng bằng sông Cửu Long,” trong chuỗi sự kiện có hội thi dành cho các sản phẩm OCOP đạt 4 sao, 5 sao.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử (trái) lưu ý các chủ thể OCOP cần đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, bảo hộ bao bì, kiểu dáng công nghiệp. (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)

Trước tình hình trên, để xứng tầm vị trí, vai trò của đơn vị chủ nhà đăng cai sự kiện, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử đã chỉ đạo các sở, ngành, đoàn thể tích cực vào cuộc, tập trung hỗ trợ các chủ thể OCOP thực sự có tiềm năng để nâng cấp, nâng tầm sản phẩm.

Toàn tỉnh có 17 chủ thể với 30 sản phẩm đăng ký tham gia nâng hạng như bánh phồng tôm, thịt cua sinh thái, tôm sinh thái ngủ đông, tôm khô, nước cốt nhàu, trà xạ đen, rượu nếp cẩm, gạo sạch.

Theo kế hoạch, Festival tôm Cà Mau và Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP Đồng bằng sông Cửu Long năm 2023 được tổ chức từ ngày 13 đến ngày 16/12/2023, tại Quảng trường Trung Tâm tỉnh Cà Mau, thành phố Cà Mau.

Trong khuôn khổ Festival và Diễn đàn có các hoạt động tổ chức trưng bày, triển lãm, thương mại ngành tôm, sản phẩm OCOP; các diễn đàn xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch, hội nghị “Kết nối giao thương sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long năm 2023;” hội thảo xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng tôm Cà Mau, giải pháp khoa học và công nghệ phát triển thủy sản công nghệ cao, thích ứng biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, còn có các hội thi về sáng tác bộ nhận diện (logo, biểu tượng vui, biểu tượng nhận diện Festival) thương hiệu tôm Cà Mau và bộ nhận diện thương hiệu OCOP Cà Mau, mẫu mã bao bì và câu chuyện sản phẩm OCOP, sản phẩm OCOP xanh tiêu biểu vùng Đồng bằng sông Cửu Long năm 2023./.

(Vietnam+)