Cá ngừ khó hoàn thành mục tiêu xuất khẩu tỷ USD năm 2024

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt (VASEP), năm 2023 ngành cá ngừ Việt Nam thu về 845 triệu USD, giảm 17% so với năm 2022. Năm 2024 sẽ là một năm còn nhiều khó khăn, thách thức với sản phẩm này.

Đáng chú ý là việc Ủy ban châu Âu (EC) duy trì giữ cảnh báo thẻ vàng đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam. Ngoài ra, giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới đã giảm nhiệt, tuy nhiên căng thẳng tại Biển Đỏ đã khiến giá cước vận tải tăng cao sẽ khiến cho giá cá ngừ thành phẩm vẫn sẽ cao.

Trong khi đó, lạm phát ở các nước lớn đã được kiềm chế, kinh tế thế giới đã thoát đáy nhưng phục hồi chậm nên nhu cầu nhập khẩu cá ngừ tại nhiều nước chưa có dấu hiệu hồi phục.

Cạnh tranh tại các thị trường ngày càng gay gắt và lượng tồn kho của các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cao. Tất cả các yếu tố này sẽ kìm hãm sự phục hồi XK cá ngừ của Việt Nam.

Bên cạnh những khó khăn về thị trường, các DN còn gặp nhiều khó khăn do những bất cập về quy định kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) hiện hành của Việt Nam. Cụ thể, theo “Chương trình kiểm soát ATTP thủy sản và sản phẩm thủy sản XK sang thị trường EU” của Bộ NN&PTNT. Quy định này liên quan đến yêu cầu giấy Chứng thư an toàn thực phẩm (H/C) do cơ quan thẩm quyền các nước cấp (theo mẫu số “28” của EC) kèm theo các lô nguyên liệu nhập khẩu, bao gồm cả các lô cá tàu (cá được các tàu đánh bắt, chuyển sang các tàu cấp đông trên biển (freezer vessel), không chế biến, đóng gói hay bảo quản trên đất liền. Các tàu cấp đông này chở nguyên liệu từ biển vào Việt Nam giao cho các DN Việt Nam. Do đó, không thể có giấy H/C do cơ quan thẩm quyền nào cấp.

Các DN cá ngừ Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn, bất cập khi thực hiện quy định này và ngành xuất khẩu cá ngừ 1 tỷ USD của Việt Nam có nguy co hẹp và bị cạnh tranh thị phần tại châu Âu cũng như nguồn cung nguyên liệu cá ngừ khi các DN Việt Nam bị hạn chế nhiều nguồn nguyên liệu cá ngừ tốt.

Thanh Lâm