Cà phê hay matcha tốt hơn cho sức khỏe?

Matcha ngày càng được ưa chuộng, đây cũng là thức uống có lợi cho sức khỏe. Vậy so với cà phê thì matcha có tốt hơn không? Cùng tìm hiểu lợi ích, điểm giống nhau, điểm khác nhau của cà phê và matcha.

1. Lợi ích của cà phê

Cà phê là nguồn cung cấp caffeine tốt và chất chống oxy hóa đặc biệt tốt có tên là acid chlorogenic có thể làm giảm viêm và thay đổi tích cực lượng đường trong máu, lipid, giúp ngăn ngừa hoặc kiểm soát tình trạng viêm, ung thư.

Uống cà phê có chứa caffeine hoặc không chứa caffeine đều có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường type 2 thấp hơn. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường giảm 6% cho mỗi tách cà phê tiêu thụ thêm. Điều này có thể liên quan đến hàm lượng chất chống oxy hóa, đặc tính giảm viêm và tác động có lợi lên hệ vi sinh đường ruột của cà phê.

Cà phê là thức uống có lợi cho sức khỏe.

Một số nghiên cứu khác phát hiện ra rằng uống cà phê có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson thấp hơn. Cà phê cũng có thể có lợi cho sức khỏe não bộ. Một nghiên cứu cho thấy uống cà phê có hoặc không có trà có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí sau đột quỵ.

Một nghiên cứu lại cho thấy uống cà phê có liên quan đến tỷ lệ trầm cảm thấp hơn. Cụ thể, những người tham gia nghiên cứu uống khoảng 400 ml hoặc 1,5 cốc cà phê mỗi ngày có tỷ lệ trầm cảm thấp nhất. Có nghiên cứu lại đánh giá mỗi tách cà phê tiêu thụ có liên quan đến việc giảm 8% nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.

2. Lợi ích của matcha

Matcha là một thức uống được làm từ trà xanh dạng bột đánh trong nước nóng hoặc sữa. Loại trà chất lượng cao này có hương vị đặc trưng, giàu chất chống oxy hóa và acid amin có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe như ngăn ngừa ung thư, cải thiện chức năng nhận thức.

Matcha cũng là một loại đồ uống giàu chất chống oxy hóa có chứa caffeine khác. Nó chứa các hợp chất chống oxy hóa gọi là polyphenol, đặc biệt là một loại polyphenol gọi là catechin. Catechin giúp giảm mức độ các hợp chất có hại được gọi là gốc tự do có liên quan đến một số bệnh mạn tính.

Các nghiên cứu cho thấy việc tăng lượng catechin có trong matcha gọi là (EGCG) có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại tràng, ung thư túi mật và ung thư ống mật. Uống matcha cũng có thể giúp thúc đẩy chức năng nhận thức. Một nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ trà matcha hàng ngày cải thiện chức năng nhận thức ở phụ nữ lớn tuổi nhưng không cải thiện ở nam giới.

Matcha giàu chất chống oxy hóa.

Ngoài ra, hàm lượng caffeine và theanine (một loại acid amin) trong matcha có thể giúp tăng thụ thể dopamine và serotonin để giảm lo âu, cải thiện trí nhớ.

Một nghiên cứu khác phát hiện ra rằng uống trà matcha cải thiện các dấu hiệu sức khỏe trao đổi chất ở những người tham gia có cân nặng cao hơn. Cụ thể, những người tham gia trong nhóm trà matcha có mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) tăng ("cholesterol" tốt"), giảm lượng đường trong máu và tăng IL-10 - một cytokine chống viêm.

Một số nghiên cứu cho thấy matcha cũng có thể giúp giảm trầm cảm. Một nghiên cứu gần đây trên chuột cho thấy bột trà matcha có tác dụng chống trầm cảm bằng cách kích hoạt một số bộ phận của hệ thống dopamine trong não.

Mặc dù chưa có nghiên cứu nào trên người về tác dụng trực tiếp của matcha đối với chứng trầm cảm nhưng một nghiên cứu gần đây trên người đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ trà xanh có liên quan đến tỷ lệ trầm cảm thấp hơn ở phụ nữ sau mãn kinh, có khả năng thông qua việc giảm viêm và tăng nồng độ estradiol (dạng estrogen mạnh nhất).

3. So sánh hàm lượng caffeine giữa matcha với cà phê

Trung bình, một tách matcha chứa khoảng 70mg caffeine, so với 100-140mg trong một tách cà phê.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo rằng người lớn khỏe mạnh nên hạn chế lượng caffeine hấp thụ không quá 400 mg mỗi ngày.

Mặc dù có hàm lượng caffeine tương tự, matcha cũng không có tác dụng kích thích giống như cà phê. Các nhà nghiên cứu tin rằng điều này là do hàm lượng theanine của matcha là một loại acid amin có trong trà xanh. Theanine đã được chứng minh là có tác dụng giảm căng thẳng và có thể chống lại cảm giác bồn chồn mà caffeine dễ gây ra.

Các nghiên cứu kiểm tra tác động của caffeine và theanine lên chức năng nhận thức đã phát hiện ra rằng chỉ riêng caffeine có thể làm tăng thời gian phản ứng nhưng matcha lại giúp cải thiện năng suất và sự tập trung.

4. Điểm giống và khác nhau

Matcha và cà phê có nhiều lợi ích tương tự nhau, chủ yếu là do hàm lượng chất chống oxy hóa và caffeine nhưng chúng cũng có một số điểm khác biệt. Ví dụ, matcha có xu hướng ít acid hơn cà phê. Độ pH của cà phê dao động từ 4,85–5,13, trong khi matcha có độ pH khoảng 5,58–5,94.

So sánh một số điểm tương đồng và khác biệt:

Lợi ích chống oxy hóa

Matcha và cà phê đều là nguồn giàu chất chống oxy hóa gọi là polyphenol nhưng mỗi loại lại có hàm lượng chất chống oxy hóa khác nhau. Loại polyphenol chính trong matcha là catechin, trong khi loại chính trong cà phê là acid chlorogenic.

Nhờ các chất chống oxy hóa này, cả hai loại đồ uống đều có thể giúp ngăn ngừa ung thư, đái tháo đường và viêm. Chúng giúp trung hòa các gốc tự do có hại gây ra stress oxy hóa, có liên quan đến một số bệnh mạn tính.

Tác dụng của caffeine

Cả cà phê và matcha đều chứa caffeine, có thể chống lại sự mệt mỏi và cải thiện hiệu suất thể thao. Nghiên cứu cho thấy caffeine có thể tăng cường hiệu suất tập thể dục ở liều lượng 3–6 mg trên mỗi kg trọng lượng cơ thể khi tiêu thụ khoảng 60 phút trước khi tập thể dục.

Các nghiên cứu về cả matcha và cà phê đều phát hiện ra rằng 2 loại đồ uống này có tác dụng làm giảm mệt mỏi khi hoạt động thể chất.

Hàm lượng caffeine trong mỗi khẩu phần của matcha thường thấp hơn cà phê, vì vậy có thể thưởng thức nhiều tách hơn mỗi ngày trước khi đạt đến mức caffeine tối đa được khuyến nghị là 400 mg.

Tác động đến sức khỏe tâm thần

Uống cà phê hoặc trà, hoặc cả hai kết hợp, có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ và chứng mất trí.

Các nghiên cứu về cả matcha và cà phê đều cho thấy lợi ích đối với chức năng nhận thức nhưng theo những cách khác nhau. Caffeine đơn thuần có lợi cho thời gian phản ứng nhưng matcha cải thiện năng suất và sự chú ý, có thể là do hàm lượng theanine của nó có tác dụng chống căng thẳng.

Mặc dù uống cà phê và trà đều có tác dụng làm giảm tỷ lệ trầm cảm nhưng cà phê có tác dụng rõ rệt hơn.

Uống cà phê hay matcha đều mang lại những lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên mỗi loại có ưu điểm và hạn chế khác nhau.

5. Vậy đồ uống nào tốt hơn với bạn?

Vì matcha chứa cả theanine và caffeine nên matcha có thể cải thiện năng suất nhiều hơn caffeine đơn thuần từ cà phê. Thêm vào đó, theanine trong matcha có tác dụng chống căng thẳng, có thể ngăn ngừa cảm giác bồn chồn hoặc lo lắng mà một số người gặp phải khi uống cà phê.

Tuy nhiên, cà phê đã được chứng minh là có hiệu quả hơn trong việc làm giảm các triệu chứng trầm cảm và hàm lượng caffeine cao hơn trong cà phê có thể chống lại sự mệt mỏi tốt hơn so với chỉ dùng matcha.

Cả cà phê và matcha đều có thể gây ra các triệu chứng trào ngược acid do hàm lượng caffeine và độ pH có tính acid. Tuy nhiên, matcha ít acid hơn một chút và có ít caffeine hơn cà phê, nghĩa là nó có thể dễ tiêu hóa hơn cà phê.

Matcha và cà phê đều là đồ uống có lợi cho sức khỏe khi dùng ở mức độ vừa phải. Tuy nhiên, matcha có thể phù hợp hơn với người không dung nạp được caffeine hoặc bị trào ngược dạ dày.

Hoàng Nam