Cà-phê sách và văn hóa đọc ở Cần Thơ

Một góc của quán "Là Cafe".

Văn hóa đọc không chỉ là thói quen tiếp nhận tri thức, mà còn là biểu hiện của đời sống tinh thần sâu sắc, góp phần nuôi dưỡng tư duy độc lập, nhân cách và khả năng học tập suốt đời. Khi những trang sách hiện diện giữa đời sống thường nhật như trong quán cà-phê, nếp đọc trở nên gần gũi hơn. Lúc này, cà-phê sách không đơn thuần là mô hình dịch vụ, mà còn góp phần phục dựng văn hóa đọc, một nền tảng bền vững trong đời sống hiện đại.

Xuất hiện từ hơn một thập niên trước, tại Cần Thơ ngày càng khẳng định vai trò trong đời sống đô thị. Từ Book Cafe Phương Nam, mô hình đầu tiên khai trương năm 2010 trên đại lộ Hòa Bình, đến nay đã có khoảng 15 quán hoạt động theo hình thức này. Những cái tên như Coffee & Books-Không thời gian, Café sách OZAGO, Trạm dừng chân Trà-Sách và chuỗi Là Cafe đang trở thành điểm đến quen thuộc của sinh viên, nhân viên văn phòng và những người yêu sách.

Tại quận Ninh Kiều, trung tâm kinh tế, giáo dục của thành phố, các tuyến đường như Mạc Thiên Tích, Nguyễn Văn Linh, Trần Bạch Đằng... ngày càng xuất hiện những không gian cà-phê sách hiện đại, tiện nghi. Mỗi quán một phong cách, nhưng đều hướng đến sự yên tĩnh, ấm cúng, thu hút nhiều người tìm đến.

Theo thống kê từ một số chủ quán, lượng khách trung bình dao động từ 50 đến 200 lượt mỗi ngày. Một số mô hình quy mô lớn như Là Cafe có thể đón tới 2.000 lượt vào mùa cao điểm, cho thấy sức hút ngày càng tăng của loại hình kết hợp giữa thư giãn và tri thức này.

Nhiều bạn trẻ chọn cà-phê sách làm nơi vừa thư giãn, vừa tập trung học tập.

Chị Lan Anh, khách quen của Coffee & Books-Không thời gian, chia sẻ: “Gọi tách trà nóng, tìm đọc cuốn sách yêu thích mà thấy lòng nhẹ tênh. Ở đây, mọi thứ cứ chậm lại, nhẹ nhàng, mình rất thích”.

Không chỉ người trẻ, cà-phê sách còn giữ được thói quen đọc của những người lớn tuổi. Cụ Tám, một cán bộ hưu trí sống ở phường Tân An, quận Ninh Kiều, ngày nào cũng ghé quán sách nhỏ trên đường Mạc Thiên Tích. Ông chọn chỗ ngồi gần cửa sổ, lặng lẽ đọc sách sử. “Tuổi già không đi xa được, lại đây vừa nhâm nhi cà-phê, vừa đọc sách, vừa có bạn trò chuyện. Sống thế này tôi thấy mình không cô đơn mà còn có ích”, ông bày tỏ.

Nổi bật trong xu hướng phát triển này là chuỗi Là Cafe - tâm huyết của một cựu sinh viên Trường đại học Cần Thơ. Từ chi nhánh đầu tiên năm 2023, chuỗi đã nhanh chóng mở rộng trên các tuyến phố lớn. Không gian mở, thiết kế thân thiện như một thư viện mini đã biến Là Cafe thành điểm lui tới quen thuộc của hàng nghìn sinh viên mỗi ngày.

Chị Võ Thị Bích Trâm, người sáng lập, chia sẻ: “Em mong muốn tạo ra một không gian thư giãn, yên tĩnh cho những ai yêu sách. Một nơi để đọc, học, làm việc, hay đơn giản là tìm lại sự bình thản giữa cuộc sống bộn bề. Em tin rằng, những không gian như vậy không chỉ phục vụ nhu cầu cá nhân mà còn góp phần nuôi dưỡng tinh thần học hỏi trong cộng đồng”.

Không dừng lại ở các mô hình kinh doanh, cà-phê sách còn được phát triển theo hướng cộng đồng nhờ sự sáng tạo của các tổ chức đoàn thể. Một thí dụ tiêu biểu là mô hình “Cà-phê và Sách” tại Trung tâm Văn hóa-Thể thao phường Thới Bình, quận Ninh Kiều, do Hội Liên hiệp Phụ nữ phường triển khai. Kết hợp quầy cà-phê với hàng trăm đầu sách phong phú, cùng những buổi sinh hoạt chuyên đề định kỳ, quán nhỏ đã thu hút đông đảo người dân đến đọc, học và giao lưu.

Một góc “Cà-phê và Sách” tại Trung tâm Văn hóa-Thể thao phường Thới Bình.

Bà Đặng Ngọc Thùy, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Thới Bình, chia sẻ: “Chúng tôi không lấy lợi nhuận làm mục tiêu chính, mà mong muốn nơi đây trở thành điểm thư giãn, kết nối, góp phần nuôi dưỡng nếp đọc cho các hội viên và cộng đồng”. Được biết, kinh phí từ hoạt động cà-phê còn được dùng để tổ chức các “suất ăn nghĩa tình” cho hội viên và người dân có hoàn cảnh khó khăn, thể hiện rõ tính nhân văn của mô hình.

Từ những góc quán nhỏ giữa lòng phố thị, những cuốn sách không chỉ được mở ra để đọc, mà còn trở thành cầu nối gắn kết con người, nuôi dưỡng tâm hồn và khơi dậy tinh thần học hỏi, góp phần làm sống dậy văn hóa đọc ở Cần Thơ.

Giữa bối cảnh mạng xã hội cùng các nền tảng số len lỏi vào từng ngóc ngách đời sống, sự hồi sinh của văn hóa đọc qua những không gian giản dị mà tinh tế là minh chứng rằng nhu cầu tiếp nhận tri thức chưa bao giờ mất đi. Gìn giữ và nuôi dưỡng nếp đọc hôm nay chính là đầu tư cho nền tảng tinh thần và trí tuệ của xã hội mai sau.

MỸ HẠNH