Ca sĩ Quốc Thiên cố chấp vi phạm hay làm ơn mắc oán?

Bản quyền - chuyện muôn thuở

Ngày 10/6, ca sĩ Đình Nguyễn (tên thật: Nguyễn Minh Tú Thịnh) - đại diện Công ty TNHH Truyền thông TTV (sau đây gọi tắt là Công ty TTV) thông báo khởi kiện ca sĩ Quốc Thiên vụ việc tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ. TAND TPHCM hiện chưa thụ lý vụ án.

Theo đơn khởi kiện, tháng 9/2023, Công ty TTV và nhạc sĩ Lê Chí Trung ký hợp đồng chuyển nhượng quyền ghi âm và biểu diễn độc quyền bài hát Mối tình không tên thời hạn 5 năm (2023 - 2028).

Giai đoạn đầu, chủ sở hữu cho phép các ca sĩ hát cover bài Mối tình không tên, trong đó có ca sĩ Quốc Thiên. Tháng 8/2024, công ty này thông báo ngừng cấp phép biểu diễn bài hát.

Theo ảnh chụp tin nhắn và cuộc gọi do TTV cung cấp, từ tháng 8/2024 - 4/2025, công ty này từng thông báo gián tiếp 1 lần và trực tiếp đề nghị/từ chối Quốc Thiên biểu diễn bài này 2 lần nhưng anh vẫn vi phạm.

Ca sĩ Quốc Thiên. Ảnh: FBNV

Phóng viên ghi nhận việc Quốc Thiên có biểu diễn bài hát này tại một số sân khấu vào tháng 11/2024, tháng 1, 2, 3 và 4/2025.

Căn cứ khoản 3 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2022, việc anh biểu diễn tác phẩm trước công chúng mà không được cho phép có dấu hiệu vi phạm quyền của chủ sở hữu quyền tác giả.

Ngán ngẩm cách hành xử

Ngoài khía cạnh pháp lý, cách đôi bên ứng xử với nhau cũng là vấn đề đáng lưu tâm.

Cho rằng bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, Công ty TTV gửi đơn kiện đến TAND TPHCM là cách làm phù hợp, thượng tôn pháp luật. Tuy nhiên, việc đơn vị này tổ chức họp báo lại vượt khỏi mục đích tự bảo vệ quyền lợi chính đáng thuần túy.

Khi vụ án chưa được TAND TPHCM thụ lý, Quốc Thiên chưa phải bị đơn của một vụ kiện, việc thông tin "Ca sĩ Quốc Thiên bị kiện" lan tỏa trên mặt trận truyền thông gây bất lợi và ảnh hưởng đến danh dự, uy tín anh.

Xuyên suốt buổi họp báo, ca sĩ Đình Nguyễn - đại diện Công ty TTV và luật sư Hoàng Sang có một số phát ngôn xúc phạm hoặc gây nhầm lẫn về ca sĩ Quốc Thiên.

Cụ thể, Đình Nguyễn mô tả Quốc Thiên bằng thành ngữ "Lấy dạ tiểu nhân đo lòng quân tử"; nhiều lần nhấn mạnh anh "không tôn trọng khán giả" và diễn dịch sai lời đồng nghiệp.

Ca sĩ Đình Nguyễn (phải) và luật sư Hoàng Sang chỉ trích ca sĩ Quốc Thiên trong họp báo. Ảnh: Gia Bảo

Khi được hỏi về hậu quả của vi phạm bản quyền, luật sư Hoàng Sang trả lời lan man, thừa thãi về phạt hành chính, phạm tội hình sự, phạt tù, cải tạo không giam giữ... trước hàng chục ống kính YouTuber, TikToker có thể tạo ra cách hiểu lệch lạc về bản chất của một tranh chấp dân sự thuần túy, đơn giản và phổ biến như trường hợp của Quốc Thiên.

Việc Công ty TTV cảnh cáo vi phạm bản quyền 2 clip hát bài Mối tình không tên trên kênh YouTube của Quốc Thiên cũng gây tranh cãi.

Thời quan hệ đôi bên tốt đẹp, Quốc Thiên đăng 2 clip này và được Công ty TTV đồng ý. Khi xảy ra tranh chấp, nam ca sĩ bất ngờ nhận 2 "gậy" bản quyền. Cần lưu ý, chỉ cần 3 cảnh cáo bản quyền trong vòng 90 ngày sẽ khiến kênh bị chấm dứt.

Điều đáng nói, trong 2 năm, Công ty TTV chỉ trực tiếp trao đổi với Quốc Thiên lần duy nhất vào ngày 9/4/2025 khi ca sĩ gọi điện thoại xin phép biểu diễn bài hát; còn lại là thông báo đơn phương hoặc trao đổi gián tiếp thông qua nhạc sĩ Lê Chí Trung.

Phía còn lại, trong một đêm nhạc vào tháng 5 vừa qua, ca sĩ Quốc Thiên bày tỏ bức xúc chuyện kênh YouTube bị "đánh gậy" bản quyền. Anh tỏ ra "không phải dạng vừa", phản ứng khá thiếu tế nhị như: "Tôi sẽ không bao giờ thỏa hiệp với những người như thế nữa. Họ hẹn tôi ra cà phê nhưng tôi từ chối. Họ đã như thế, mình cũng không nên dây dưa".

Thấy gì sau ồn ào?

Từ góc độ showbiz Việt, ca sĩ Quốc Thiên và Đình Nguyễn đều ít nhiều nhận lợi ích từ bên còn lại.

Nhờ ca sĩ Quốc Thiên, Mối tình không tên - một bài hát ít người biết dù được phát hành từ năm 2023 - trở nên nổi tiếng, lan tỏa, kéo theo độ nhận diện và phổ biến cho tác phẩm gốc và người thể hiện là ca sĩ Đình Nguyễn.

Ca sĩ Quốc Thiên "giận quá mất khôn" khi công khai chỉ trích tác giả bài "Mối tình không tên" trước đám đông. Ảnh: FBNV

Trước đây, showbiz từng xảy ra không ít vụ bản cover nổi tiếng hơn bản gốc như: Để cho em khóc - Minh Tuyết (bản gốc: Vy Oanh), Ngày mai người ta lấy chồng - Anh Tú (bản gốc: Thành Đạt), Thay tôi yêu cô ấy - Châu Khải Phong (bản gốc: Thanh Hưng)...

Việc Công ty TTV kiện Quốc Thiên là hồi chuông cảnh báo các ca sĩ cần cẩn trọng về mặt pháp lý khi hát cover để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho bản thân lẫn tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Cụ thể, ca sĩ có thể thỏa thuận, đề xuất ký hợp đồng, biến các trao đổi miệng thành những điều khoản cụ thể có thời hạn xác định.

"Mối tình không tên" - Đình Nguyễn

"Mối tình không tên" - Quốc Thiên

Thậm chí, họ có quyền yêu cầu một khoản phí cho việc hát cover khi phần lớn kế hoạch truyền thông cho sản phẩm âm nhạc hiện nay đều có hạng mục đặt hàng hát, nhảy cover.

Khi không có "giấy trắng mực đen", các ca sĩ phải chấp nhận rủi ro bị tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đơn phương ngừng cấp phép biểu diễn bất kỳ lúc nào, thậm chí đối diện cảnh kiện tụng và ồn ào truyền thông.

Ngoài ra, một chuyên gia - làm việc trong thị trường giải trí hơn 20 năm với nhiều vai trò - nói thêm với VietNamNet, showbiz là lĩnh vực đặc thù chú trọng khía cạnh ứng xử.

"Nghịch lý của vụ việc là nhạc sĩ Lê Chí Trung đã bán bài cho Công ty TTV vẫn nhờ Quốc Thiên hát cover. Nếu biết chỉ được hát 1 năm, tôi tin cậu ấy sẽ không hát. Đình Nguyễn bức xúc là đúng nhưng Quốc Thiên cũng có cơ sở để cảm thấy bị lợi dụng", người này cho hay.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh: "Cách ứng xử có thể khiến các nghệ sĩ dè chừng trong quan hệ hợp tác với đơn vị này về sau. Trong khi đó, mỗi bên có thể ngồi xuống thỏa thuận, cùng đưa ra hình ảnh đẹp trước công chúng như cách Anh Tú từng làm với Thành Đạt khi bài Ngày mai người ta lấy chồng nổi tiếng rầm rộ".

Lê Thị Mỹ Niệm