Các bệnh đường hô hấp gia tăng khi trời lạnh khô, làm sao để khắc phục?

Gần đây, thời tiết miền Bắc lạnh sâu, lạnh khô làm gia tăng các bệnh về đường hô hấp, trong đó, rất hay gặp là tình trạng viêm họng, viêm thanh quản.

Theo PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, tình trạng viêm họng, viêm thanh quản dễ gặp bởi sự thay đổi nhiệt độ cũng như sự chênh lệch nhiệt độ của môi trường đối với cơ thể.

Cụ thể, khi bước vào mùa đông nhiệt độ xuống thấp, khô hanh, hệ hô hấp rất dễ bị tổn thương. Đường hô hấp bị khô, dễ bị các vi sinh vật bên ngoài môi trường tác động vào gây bệnh trong họng và thanh quản.

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, hầu họng là cửa ngõ của đường ăn và đường thở nên rất dễ bị nhiễm khuẩn. Các dịch của viêm đường hô hấp cấp có thể bùng phát trong mùa đông, trong đó virus chiếm 60 - 80% các nguyên nhân gây bệnh, nhất là các virus cúm A và B.

Cũng theo PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, khi gặp điều kiện lạnh, niêm mạc đường hô hấp khô lại sẽ góp phần làm cho vi sinh vật thường trú trong cơ thể sinh sôi, phát triển. Các vi khuẩn thường gặp là phế cầu, Hemophilus Influenzae, tụ cầu và nguy hiểm nhất là liên cầu ß tan huyết nhóm A (khoảng 20%), liên cầu, phế cầu…

Ngoài ra, viêm họng, viêm thanh quản do nấm cũng rất hay gặp bởi bụi khói công nghiệp hóa, đô thị hóa nông thôn. Khi trời lạnh mọi người thường ở trong nhà đóng kín hết cửa nên rất dễ nhiễm nấm. Nguyên nhân do niêm mạc vùng họng miệng, thanh quản thường có nấm Candida sống hoại sinh. Khi sức đề kháng của cơ thể giảm sút, nấm sẽ gây bệnh. Bệnh nấm họng - thanh quản cũng có thể xuất hiện do hít phải các bào tử nấm trong không khí hoặc ăn phải thực phẩm nhiễm nấm.

"Ai cũng có thể mắc các bệnh về hô hấp trong mùa lạnh. Tuy nhiên, trẻ nhỏ và người cao tuổi là 2 nhóm đối tượng dễ mắc bệnh nhất bởi có sức đề kháng kém", vị chuyên gia này nhấn mạnh.

Biểu hiện khi bị viêm họng, viêm thanh quản

PGS.TS Phạm Thị Bích Đào cho biết, viêm họng, viêm thanh quản có thể xuất hiện đột ngột ngay sau khi ăn thực phẩm lạnh, nhiễm lạnh hoặc sau một đợt viêm mũi họng có chảy dịch mũi sau xuống cổ.

Viêm thanh quản gây khàn tiếng có thể kèm ho, đau họng, khó thở thanh quản (khó thở thì thở vào, khó thở chậm và có tiếng rít thì thở vào), khi nói sẽ đau tức vùng giữa cổ và nói chóng mệt.

Viêm họng do virus, người bệnh sẽ có cảm giác ớn lạnh, gai rét kèm theo đau mỏi người. Hội chứng nhiễm khuẩn sẽ gây sốt, môi khô, lưỡi bẩn, cảm giác khô họng, rát họng, đau họng, nuốt đau nhói lên tai, ho khan trong giai đoạn đầu, sau đó ho có đờm (viêm họng do vi khuẩn).

Tùy từng trường hợp các bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc phù hợp, có thể người bệnh phải dùng kháng sinh, kháng viêm đường uống, hạ sốt, giảm đau, giảm phù nề, chống dị ứng... Nhưng cần thực hiện nghiêm túc và có sự theo dõi của thầy thuốc chuyên khoa.

Một số việc nên làm như:

Tại nhà người bệnh cần giữ ấm, chườm nóng vùng cổ là rất cần thiết, uống nước giá đỗ luộc nóng, uống trà gừng, ngậm kha tử, chanh đào ngâm mật ong... để hỗ trợ điều trị. Hạn chế nói trong 3 - 5 ngày. Súc họng bằng nước muối ấm pha loãng hoặc nước có thành phần là chất kiềm nhẹ NaHCO3, muối sinh lý...

Cần giữ ấm khi ra ngoài, nhất là vùng cổ, mang bảo hộ lao động đúng quy định khi làm việc trong môi trường ô nhiễm bụi bẩn hoặc hóa chất.

Một đặc điểm cần lưu ý, khi trẻ bị viêm họng, viêm thanh quản rất có thể xảy ra biến chứng, nên khi có biểu hiện nghi ngờ cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn cụ thể.

Có trường hợp viêm thanh quản đi kèm với phù nề ở vùng hạ thanh môn, gây khó thở dữ dội, có khả năng phải mở khí quản thì cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Anh Khôi