Các chuyên gia hiến kế để Lâm Đồng xử lý sạt lở

Khu vực sạt lở quanh hồ chứa nước gần 500 tỷ đồng thi công ở Lâm Đồng.

Ngày 8/8, Thứ trưởng Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cùng nhiều chuyên gia địa chất đã làm việc với UBND tỉnh Lâm Đồng về các vấn đề sạt lở cũng như sạt trượt, sụt lún khu vực dự án hồ chứa nước Đông Thanh (xã Đông Thanh, huyện Lâm Hà).

Lâm Đồng xin hỗ trợ kinh phí chống sạt trượt

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT làm việc với tỉnh Lâm Đồng

Ông Nguyễn Ngọc Phúc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, thời tiết bất thường, mưa lớn liên tục trong tháng 6 và 7 (13 trận mưa), khiến địa phương xảy ra nhiều sạt lở, sụt lún, chủ yếu ở TP Đà Lạt và Bảo Lộc, cướp đi sinh mạng nhiều người.

Đối với tình trạng sạt trượt, sụt lún gần dự án hồ thủy lợi Đông Thanh, huyện Lâm Hà, theo ông Phúc, dự án trên được khởi công hồi đầu năm 2022, tổng mức đầu tư gần 500 tỷ đồng, mục tiêu cấp nước tưới cho 700 ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho 7.500 hộ dân.

Gần đây, sau những trận mưa, quanh khu vực dự án xuất hiện các vết nứt rộng 20-30cm, kéo dài qua vườn và nhà của nhiều người dân. Vết nứt mỗi lúc lan rộng tới đường dân sinh, kèm theo đó là hiện tượng sụt lún.

Tổng cộng có 9 hộ dân bị ảnh hưởng nhà cửa và đất sản xuất với hơn 5ha. Hiện cả 9 hộ dân đã được di dời nơi ở tạm thời khác để đảm bảo an toàn.

Ông Nguyễn Ngọc Phúc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng thông tin tình hình sạt lở tại địa phương.

Địa phương đưa ra nhiều phương án ứng phó như: Thực hiện đắp trả các hố đào sâu, khoan 15 mũi thăm dò, tạo độ dốc thoát nước về phía hạ lưu, tăng cường ổn định chân mái các khu vực đào đất, taluy, chống thấm khu vực các vết nứt...

Tuy nhiên, các giải pháp trên không ngăn được các vết nứt, tình hình sụt lún, sạt lở mỗi lúc nghiêm trọng. Vì thế, ông Phúc kiến nghị đoàn công tác của Bộ NN&PTNT hỗ trợ địa phương kinh phí và chuyên gia để xử lý hiện trạng sạt trượt, sạt lở.

Tỉnh ghi nhận 163 vị trí nguy cơ sạt lở đất. Các vị trí trên đang trong quá trình rà soát, đánh giá để lập bản đồ để cảnh báo. Ngoài ra, 150 hộ dân ở các địa phương được trong khu vực nguy hiểm được sơ tán.

Dự án hồ chứa nước Đông Thanh ở huyện Lâm Hà đang thi công xuất hiện nhiều sạt trượt

Dòng chảy ngầm lớn dễ gây sạt trượt

Sau khi kiểm tra thực tế, PGS.TS Nguyễn Châu Lân cho rằng, nguyên nhân sạt trượt ở quanh dự án này không phải do mưa vì lượng mưa không lớn.

Ghi nhận tại dự án đang thi công có dòng chảy ngầm lớn, khiến hệ số an toàn thấp, dễ gây ra sạt trượt và phạm vi ảnh hưởng cũng tương đối lớn. Hiện, các đơn vị đang thực hiện khoan để xác định phạm vị khối sạt trượt hạ lưu ảnh hưởng tới công trình. Sau khi có kết quả mới đánh giá, xác định chính xác nguyên nhân để sửa chữa công trình.

PGS.TS Nguyễn Châu Lân hiến kế cho Lâm Đồng giải quyết sạt lở.

Chuyên gia đưa ra giải pháp khắc phục sự cố trên bằng cách làm rãnh, bạc nước từ trên xuống để tránh ngấm; làm thoát nước sâu bên trong để xử lý các điểm sạt trượt. Phía khu vực thượng lưu cũng có khối trượt, nhưng hiện chưa khoan nên đề nghị khoan địa chất để đánh giá lại.

Trong khi đó, PGS.TS Phạm Hữu Sy nhìn nhận, sạt trượt xảy ra do nhiều yếu tố, như độ dốc, tác động con người, dòng chảy nước… Tỉnh phải lên kế hoạch trước, khảo sát các vị trí có nguy cơ chủ động đo đạc, kiểm tra địa hình, nền đất…, để chủ động xác định nguyên nhân, xử lý.

Từ đó, địa phương sẽ có giải pháp phòng ngừa ngay từ đầu và liên hệ, phối hợp các chuyên gia lĩnh vực liên quan nhằm tư vấn xác định phạm vi sạt trượt, tìm giải pháp khắc phục.

PGS.TS Phạm Hữu Sy cho rằng Lâm Đồng cần thường xuyên kiểm tra khu vực sạt lở để chủ động xử lý.

Còn PGS.TS Nguyễn Cảnh Thái đưa ra thực trạng, địa chất ở vùng xây hồ chứa nước dễ bị mất ổn định khi chuyển từ trạng thái khô sang trạng thái ướt. Còn nguyên nhân sạt trượt, theo ông Thái cần khảo sát kỹ lưỡng mới có thể xác định chính xác. “Địa phương cần giữ ổn định khối sạt trượt, sau đó là tính đến việc khoan thăm dò, xác định nguyên nhân chính xác, tiến tới tìm giải pháp lâu dài”, chuyên gia nói.

PGS.TS Nguyễn Cảnh Thái đề nghị chính quyền khảo sát kỹ để xác định chính xác nguyên nhân sạt trượt.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp nhận định, nguyên nhân sự cố sạt trượt gần khu vực dự án hồ chứa nước bước đầu không phải do mưa gây ra, vì tháng 7 lượng mưa chỉ khoảng 200 mm.

Cùng đoàn khảo sát thực tế, ông Hiệp đưa ra dẫn chứng, địa chất khu vực này có một cung sạt trượt, bên hồ chứa đang thi công cũng xuất hiện vệt trượt trên núi hình thành lâu. Khi dự án thi công, cùng nhiều nguyên nhân khác tác động đã làm cung sạt trượt diễn ra nhanh hơn.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT yêu cầu Lâm Đồng phối hợp chuyên gia để tìm giải pháp chống sạt lở.

Vì thế, tỉnh Lâm Đồng cùng các chuyên gia cùng phối hợp để tổ chức khảo sát, khoan thăm dò lại ở diện rộng hơn cả 2 khối sạt trượt vùng thượng lưu và hạ lưu hồ chứa nước. Đồng thời, hiện có 2 máy quan trắc tại lòng hồ.

Những đơn vị liên quan cần bàn thêm với chuyên gia có kinh nghiệm để nghiên cứu, xem cần quan trắc điểm nào để xem diễn biến các điểm sạt trượt, để có giải pháp cụ thể.

Trước mắt, địa phương phải xử lý làm chậm lại tốc độ dịch chuyển hố trượt và phải hạ tải. Đơn vị chuyên môn xử lý kỹ việc thoát nước ngầm và thoát nước mặt, sau đó rà sát phương pháp thi công, đánh giá lại để có biện pháp thi công phù hợp tình huống.

Đoàn công tác Bộ NN&PTNT kiểm tra hiện trường sạt trượt ở Lâm Đồng.

Ngoài ra, ông Hiệp đề nghị UBND tỉnh, huyện Lâm Hà quan tâm đời sống người dân, tái định cư ổn định, bố trí điện, đường khu vực này đảm bảo an toàn.