Các 'đế chế lừa đảo' tháo chạy khỏi Campuchia, Myanmar

Một trung tâm lừa đảo bị bỏ hoang ở Campuchia. Nhiều nghi phạm được cho là đã bỏ trốn sang Thái Lan, Myanmar, Lào... cùng với nạn nhân. Ảnh: The Nation

Sau nhiều năm là thủ phủ của các đường dây lừa đảo trực tuyến khét tiếng, hoạt động tội phạm xuyên quốc gia đang tìm đường tháo chạy khỏi Campuchia. Những băng đảng này do các tổ chức tội phạm có tổ chức (TCO) điều hành, đang tái tập trung tại những khu vực kém an toàn hơn, đặc biệt là ở Myanmar và dọc theo khu vực biên giới giáp Thái Lan, Lào - theo báo Thái Lan The Nation.

Trước áp lực từ lệnh trừng phạt quốc tế, sự chú ý gắt gao của truyền thông và trấn áp của chính phủ, Campuchia không còn là miền đất hứa dễ dàng với TCO. Lệnh trừng phạt quy mô lớn từ Mỹ và Anh mới đây nhắm vào những nhân vật cấp cao như Trần Chí của Prince Group, cùng với việc tịch thu số Bitcoin khổng lồ, là đòn giáng mạnh vào các đế chế lừa đảo tại nước này.

The Nation cho biết khi môi trường hoạt động tại Campuchia trở nên khó khăn, các ông trùm tội phạm buộc phải tìm kiếm những nơi quyền lực chính phủ lỏng lẻo và khả năng bị giám sát thấp hơn để tiếp tục duy trì hoạt động. Myanmar đã nhanh chóng nổi lên thành điểm đến mới và đáng lo ngại nhất.

Hàng nghìn người chen chúc trên con đường tắc nghẽn khi trốn khỏi trung tâm lừa đảo KK Park, giáp biên giới Thái Lan - Myanmar. Ảnh: CJ

Tuy nhiên trước những chiến dịch truy quét gắt gao của quân đội Myanmar vào các trung tâm lừa đảo KK Park, Shwe Kokko và Lay Kay Kaw, các băng đảng đang có xu hướng đổ về biên giới Thái Lan. Đây là "điểm nóng" của tội phạm khu vực Đông Nam Á.

Văn phòng tỉnh Tak (Thái Lan) ngày 24/10 cho biết từ 22 đến sáng 24/10, tổng cộng 1.049 người từ Myanmar đã băng qua sông Moei để sang lãnh thổ Thái Lan. Một số khác đi bằng thuyền và mang theo hành lý.

Dòng người vượt sông trốn khỏi 'địa ngục lừa đảo' ở Myanmar Sau khi quân đội Myanmar đột kích trung tâm lừa đảo KK Park, hàng nghìn người liều mình vượt sông Moei bằng thùng xốp, mang theo hành lý, tìm đường sang Thái Lan.

Các TCO có thể lợi dụng sự bất đồng hoặc thiếu hợp tác này để ẩn náu và tiếp tục hoạt động. Một số báo cáo cho thấy các băng nhóm lừa đảo đang tìm cách thiết lập cơ sở nhỏ, khó bị phát hiện hơn ở những khu vực giáp ranh hoặc sử dụng những cơ sở hợp pháp (như sòng bạc hoặc khách sạn) làm vỏ bọc cho hoạt động lừa đảo, tương tự mô hình từng thành công ở Campuchia.

Báo này dẫn lại tờ Sisa Journal của Hàn Quốc nói các băng nhóm lừa đảo bỏ trốn khỏi Campuchia đang chuyển hoạt động sang Thái Lan, dụ dỗ thanh niên Hàn Quốc với mức lương lên tới 250.000 baht (hơn 7.600 USD) mỗi tuần.

Ứng viên phải nộp cả lý lịch tư pháp

Phóng sự độc quyền về làn sóng tội phạm mạng xuyên quốc gia của Sisa dẫn lời một quản lý cấp trung người Trung Quốc đang làm việc cho một tổ chức tội phạm như vậy tại Thái Lan. Người này thừa nhận dù Campuchia đã tiến hành trấn áp mạnh tay, ngành công nghiệp lừa đảo vẫn cực kỳ sinh lợi và dự kiến tiếp tục được mở rộng trong vòng hai đến ba năm tới.

Dù thủ tục nhập cảnh của Thái Lan đã trở nên nghiêm ngặt hơn, các đường dây vẫn tìm cách lách qua. Cụ thể, người này giải thích ứng viên xin việc được sàng lọc rất kỹ - những người từng du lịch đến Myanmar, Lào hoặc Campuchia đều bị loại ngay, vì lực lượng nhập cư Thái giám sát chặt chẽ khách du lịch từ những quốc gia này, do lo ngại liên quan đến hoạt động phi pháp.

Đại diện chính phủ Hàn Quốc kiểm tra hộp thu giữ điện thoại di động tại một khu phức hợp tội phạm ở ngoại ô Phnom Penh, Campuchia, ngày 22/10. Ảnh: Yonhap.

Mục tiêu tuyển dụng chính của các đường dây là thanh niên Hàn Quốc trong độ tuổi 20-30, bởi nhóm trên 40 tuổi thiếu kỹ năng giao tiếp cần thiết cho hoạt động lừa đảo qua điện thoại.

Ứng viên được mời chào bằng mức lương hấp dẫn, có thể lên tới 10-15 triệu won (tương đương 7.000-10.000 USD) mỗi tuần cho những người có tay nghề cao. Đường dây đặt ra hai quy định nghiêm ngặt - không uống rượu vào ngày thường và tuyệt đối không sử dụng ma túy - nhằm tránh bị cảnh sát chú ý và có thể làm lộ căn cứ. Họ cũng bị cấm trao đổi thông tin cá nhân.

Ứng viên phải nộp bản sao hộ chiếu, hồ sơ sức khỏe và đáng ngạc nhiên là cả lý lịch tư pháp. Người quản lý cho biết điều này nhằm xác định nghi phạm trong trường hợp xảy ra trộm cắp nội bộ, đồng thời nhấn mạnh rằng những người từng phạm tội tình dục bị coi là rủi ro cho hoạt động của tổ chức.

Theo Sisa Journal, mặc dù chính quyền sở tại và các nước đang tăng cường truy quét, băng nhóm lừa đảo vẫn tái tập hợp nhanh chóng, một số đã di chuyển sang Thái Lan và bắt đầu tuyển dụng thêm thành viên mới. Người quản lý tiết lộ rằng tổ chức của ông đang sử dụng ít nhất 12 người Hàn Quốc.

Người nước ngoài bị giới chức Thái Lan bắt giữ sau khi trốn khỏi KK Park và vượt biên trái phép vào Thái Lan hôm 23/10. Ảnh: CJ

Mở rộng ở khu biên giới

Tờ The Guardian mới đây có phóng sự chi tiết về số lượng khu phức hợp do băng đảng điều hành đã tăng gấp đôi ở Myanmar, kể từ 2021. Năm năm trước, vùng đất nơi hiện nay là KK Park - một khu phức hợp rộng lớn, được canh phòng nghiêm ngặt trải dài 210 hecta dọc sông Moei ở biên giới giữa Myanmar và Thái Lan - chỉ là những cánh đồng trống.

KK Park, một "thánh địa" của ổ lừa đảo và nạn buôn người ở Myawaddy, Myanmar. Ảnh: The Guardian.

Nằm dưới chân núi hiểm trở ở phía nam thị trấn Myawaddy, KK Park có bệnh viện, nhà hàng, ngân hàng và những dãy biệt thự có bãi cỏ cắt tỉa gọn gàng. Khu phức hợp trông giống như khuôn viên của một công ty công nghệ ở Silicon Valley hơn là một trung tâm tội phạm lừa đảo trị giá hàng tỷ USD, được nuôi dưỡng bằng buôn người và bạo lực tàn nhẫn.

Dù đã có một số nỗ lực truy quét và giải cứu nạn nhân, hình ảnh từ drone cho thấy số lượng các trung tâm hoạt động dọc biên giới Thái - Myanmar đã tăng hơn gấp đôi kể từ khi quân đội Myanmar nắm quyền năm 2021, và việc xây dựng vẫn tiếp diễn. Theo Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI), số lượng trung tâm lừa đảo của Myanmar gần biên giới Thái Lan đã tăng từ 11 lên 27, với diện tích mở rộng trung bình 5,5 hecta mỗi tháng.

Hình ảnh drone chụp các trung tâm khác như KK Park, Tai Chang và Shwe Kokko cho thấy nhiều công trình mới đang được thi công. Tại khu Tai Chang, nhiều tòa nhà mới xuất hiện trong năm qua, bao gồm một bến nổi được xây gần đây để dễ dàng vận chuyển hàng hóa từ Thái Lan.

Nhiều nơi còn có nhà ở sang trọng dành cho quản lý cấp cao hoặc dùng để dàn dựng những cuộc gọi video với nạn nhân, khiến họ tin rằng đang nói chuyện với người giàu có thật sự.

Vòi bạch tuộc vươn xa

Những lời kể rùng rợn từ người thoát khỏi các trung tâm ngày càng thu hút sự chú ý toàn cầu, khi họ mô tả bị tra tấn, đánh đập tàn nhẫn. Khoảng 7.000 người đã được giải cứu hồi đầu năm nay nhờ nỗ lực phối hợp giữa Thái Lan, Trung Quốc, quân đội Myanmar và nhóm vũ trang địa phương. Tuy nhiên, con số đó chỉ như muối bỏ biển, khi cảnh sát Thái Lan ước tính có tới 100.000 người vẫn bị giam trong những trung tâm lừa đảo dọc biên giới với Myanmar.

KK Park nằm bên bờ sông Moei, con sông biên giới giữa Thái Lan và Myanmar. Khu phức hợp này có lính vũ trang, tháp canh và trạm kiểm soát. Ảnh: The Guardian.

Một nạn nhân người Philippines từng bị giam 6 tháng tại KK Park cho biết anh tin rằng mình đã tìm được việc hợp pháp ở Thái Lan, nhưng khi đến nơi, anh bị bán qua biên giới, tịch thu hộ chiếu và ép làm việc. Mỗi ngày, anh phải nhắn tin cho hàng trăm đàn ông Mỹ lớn tuổi qua mạng xã hội, xây dựng lòng tin rồi chuyển tiếp liên lạc cho nhóm lừa đảo khác. Nếu không đạt chỉ tiêu, anh bị điện giật hoặc phạt lao động ngoài trời nắng gắt.

Theo ASPI, quân đội Myanmar, vốn đã mất quyền kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ, không thể hành động chống lại các trung tâm này và dân quân vũ trang đang hưởng lợi từ chúng. Giới chức Myanmar cho rằng cần có trách nhiệm chung quốc tế để giải quyết vấn đề, bao gồm những quốc gia có công dân bị buôn bán và nước trung chuyển.

Ông Amy Miller, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của tổ chức nhân đạo Mỹ Acts of Mercy International, cho rằng các chính phủ vẫn đánh giá sai mức độ nghiêm trọng của vấn đề, coi đây là “một dạng buôn người nhỏ lẻ”. Bà nói: “Điều đó thật thiếu hiểu biết, không hiểu được quy mô và tốc độ lan rộng của nó”, và cho biết những mô hình tương tự đã bắt đầu xuất hiện ở Sri Lanka và Nigeria.

Tại châu Á, hiện nay người dân các nước như Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Philippines... đều đã và đang trở thành mục tiêu và nạn nhân của cả hai đầu của “chuỗi cung ứng” tội phạm: vừa là nạn nhân của các vụ lừa đảo tài chính (với thiệt hại ước tính lên tới hàng tỷ USD) vừa là nạn nhân bị buôn bán và buộc phải làm việc trong khu lừa đảo.

Văn Minh