Các đoàn kinh tế - quốc phòng - 'điểm sáng' trên biên giới đất liền, biển, đảo

Đến nay, quân đội đã hoàn thành việc xây dựng 30/33 khu KT-QP, trên các địa bàn chiến lược ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, góp phần tăng cường, củng cố tiềm lực quân sự - quốc phòng khu vực biên giới, giúp cấp ủy, chính quyền các địa phương bố trí, sắp xếp dân cư, phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng - an ninh (QP-AN); xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh và làm tốt công tác dân vận.

Những “sứ giả” văn hóa

Ngày 4/7/2023, khi đang trên đường đi, cách Đoàn KT-QP 326 (Quân khu 2) gần 200m, Trung tá Đỗ Xuân Kỳ, Chủ nhiệm Quân y Đoàn KT-QP 326 cùng Thượng úy QNCN Vũ Kim Đức, điều dưỡng viên Bệnh xá Đoàn KT-QP 326; được bà con thông tin có vợ chồng sản phụ trên đường đến Bệnh viện huyện Sốp Cộp (Sơn La) thì có dấu hiệu chuyển dạ, sắp sinh.

Thấy sự việc nguy hiểm đến tính mạng của sản phụ và em bé, lập tức Trung tá Kỳ cùng Thượng úy Đức đã không nề hà, nhanh chóng giúp đỡ sản phụ chuyển dạ thành công ngay trên đường. Dù chỉ có trong tay dao lam, chỉ khâu và 2 chiếc khăn do người dân gần đó cho mượn, hai anh đã nhanh chóng đỡ đẻ và dùng chỉ buộc dây rốn, cắt dây rốn cho bé.

Ngay sau đó, xe cấp cứu và quân y của Đoàn KT-QP 326 đã kịp thời đưa mẹ và bé vào Bệnh viện huyện Sốp Cộp để các bác sĩ tiếp tục thăm khám. Sản phụ tên Giàng Thị S (SN 2002, ngụ xã Mường Cai, huyện Sông Mã).

Em bé được Trung tá Kỳ và Thượng úy Đức hỗ trợ sinh ngay bên đường. (Ảnh: Vũ Kinh Đức - QĐND)

Hành động của các quân nhân Đoàn KT-QP 326 đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân địa phương.

Thời gian qua, không chỉ làm tốt công tác phối hợp với các lực lượng trong việc giúp cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương khu vực biên giới phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, củng cố tiềm lực quân sự, quốc phòng, cán bộ, nhân viên, trí thức trẻ tình nguyện (TTTTN) các đoàn KT-QP còn mang sứ mệnh như những “sứ giả” văn hóa, tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào từng bước xóa bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa mới.

Địa bàn triển khai các khu KT-QP đều xa xôi, hẻo lánh, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, giao thông đi lại và các điều kiện bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần hết sức khó khăn, mức độ giao thoa văn hóa giữa các vùng, miền, với miền xuôi rất hạn chế.

Các địa phương còn tồn tại nhiều hủ tục, tập quán lạc hậu như: Mê tín dị đoan, di dịch cư tự do, tảo hôn, ma chay, cưới xin dài ngày, sinh hoạt, ăn ở không hợp vệ sinh, dễ bị lợi dụng sinh hoạt đạo trái phép...

Lợi dụng sự phát triển của intenet, mạng xã hội, các thế lực phản động tăng cường các hoạt động truyền bá sản phẩm văn hóa phẩm độc hại, nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc; học và truyền đạo trái phép, phục dựng những lễ nghi lạc hậu, cổ súy văn hóa phi truyền thống, trái thuần phong mỹ tục... khiến tình hình ở một số địa phương tiềm ẩn các yếu tố phức tạp, khó lường.

Trên cơ sở tôn trọng phát huy bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc, bộ đội các đoàn KT-QP phân tích, vận động bà con lược bỏ những yếu tố lạc hậu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng, phát triển, bảo tồn những giá trị văn hóa lành mạnh.

Hình ảnh cán bộ, nhân viên, TTTTN, cán bộ quân y... đến từng hộ gia đình tham gia cùng nhân dân vệ sinh, sắp đặt nhà ở, xây dựng nhà văn hóa, tổ chức các lớp xóa mù chữ, thăm khám chữa bệnh, hay tham gia các lễ hội văn hóa với đồng bào đã trở nên quen thuộc. Từ đó, bà con học theo bộ đội, dần thay đổi cách nghĩ cách làm, từ bỏ dần những hủ tục, tập quán lạc hậu, xây dựng cuộc sống văn minh ngay tại chính căn nhà mình sinh sống.

Sự thay đổi đáng kể nhất phải kể đến là văn hóa sản xuất, tiêu dùng. Nếu như trước kia, tập quán canh tác của bà con chủ yếu là tự cấp, tự túc, bó chặt trong phạm vị hẹp; thì nay đã thay đổi theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị cao mang bán tại các chợ lớn.

Những số liệu ấn tượng

Các đoàn KT-QP đã triển khai, thực hiện đồng thời các dự án giúp dân phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, đấu tranh bài trừ hủ tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; thực hiện chương trình sắp xếp, ổn định dân cư khu vực biên giới, hình thành các cụm, tuyến dân cư, tạo vành đai biên giới, biển, đảo trong thế trận quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc; thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giúp các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới; chương trình quân - dân y kết hợp để chăm sóc sức khỏe nhân dân; trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng vành đai biên giới…

Nhiều năm qua, đời sống nhân dân các khu KT-QP được cải thiện rõ rệt, QP-AN được củng cố, tăng cường; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội địa bàn vững mạnh, trở thành “điểm sáng” văn hóa nơi biên cương Tổ quốc.

Cán bộ, chiến sĩ các đoàn KT-QP đã thực hiện “ba bám, bốn cùng” trực tiếp chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, mang lại hiệu quả thiết thực nhân dân. Những năm qua, cán bộ, chiến sĩ các đoàn KT-QP đã trực tiếp xây dựng hơn 400 tuyến đường giao thông (dài hơn 1.500km), 89 cầu, giúp nhân dân thuận tiện đi lại giữa các vùng, miền.

Các đoàn còn xây dựng 166 công trình thủy lợi vừa và nhỏ; 130 công trình điện sinh hoạt; xây dựng 91 trạm xá, bệnh xá quân - dân y phục vụ khám, chữa bệnh cho nhân dân; xây dựng 39 khu chợ và nhà văn hóa cộng đồng... Việc làm trên đã giúp nhân dân vùng dự án ổn định, nâng cao cuộc sống; từ đó gắn bó lâu dài, nỗ lực phấn đấu xây dựng quê hương vùng biên giới ngày càng giàu đẹp, vững mạnh.

Thiếu tướng Trần Đình Thăng, Cục trưởng Cục Kinh tế (Bộ Quốc phòng) cho biết, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững (Nghị quyết 30a) gắn với xây dựng nông thôn mới được triển khai trên 33 huyện/17 tỉnh trong vùng dự án khu KT-QP, các đoàn KT-QP đã xây dựng 266 mô hình chăn nuôi; 18 mô hình trồng trọt cho hơn 18.550 hộ dân; tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi với giá trị trên 145 tỷ đồng...

Qua đó, tỉ lệ hộ nghèo trên địa bàn giảm rõ rệt từ mức 45 - 90% (trước đó) nay còn 10 - 30% so với tiêu chí xây dựng khu KT-QP, địa bàn các khu KT-QP từng bước được phát triển về kinh tế, văn hóa, giáo dục, QP-AN; trở thành “điểm sáng” trên biên giới đất liền, biển, đảo.

Lam Hạnh - Kim Đức