Các động thái của Mỹ, TQ, Đài Loan liên quan chuyến đi bà Pelosi

Ngày 1-8, truyền thông Mỹ (hãng tin Reuters, đài CNN) và Đài Loan (tờ China Times, tờ Liberty Times, đài Set News) dẫn nhiều nguồn tin quan chức hai bên cho biết Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có thể đến Đài Loan vào tối 2-8 (giờ địa phương).

Theo đài Set News, bà Pelosi dự kiến sẽ đến sân bay Tùng Sơn ở Đài Bắc vào lúc 10 giờ 30 tối 2-8 theo giờ địa phương (tức 9 giờ 30 tối theo giờ VN). Theo tờ Liberty Times, phái đoàn của Chủ tịch Hạ viện Pelosi đã đặt 2 khách sạn ở Đài Bắc là Grand Hyatt và Marriott.

Theo Set News thì bà Pelosi sẽ ở khách sạn Grand Hyatt Đài Bắc một đêm và sẽ gặp Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cùng một số quan chức cấp cao của lãnh thổ này vào 8 giờ sáng 3-8, sau đó sẽ rời hòn đảo cùng ngày.

Hiện Cơ quan Ngoại giao Đài Loan vẫn chưa xác nhận các thông tin này, theo China Times.

Chuyến công du châu Á của bà Pelosi bắt đầu cuối tuần rồi, với các điểm đến được công bố chính thức là Singapore, Malaysia, Hàn Quốc, Nhật, không đề cập đến Đài Loan.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi gặp Thủ tướng Lý Hiển Long tại Singapore ngày 1-8. Ảnh: AP

Khả năng bà Pelosi đến Đài Loan là chủ đề nóng đã và đang rất được chú ý, vì có nguy cơ chuyến đi nếu diễn ra thật sẽ làm gia tăng nguy hiểm căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Những ngày này Mỹ, Trung Quốc, và cả Đài Loan đều đã có một số động thái nóng liên quan vấn đề này.

Mỹ: Nhóm tàu sân bay tấn công USS Ronald Reagan đang hướng về Đài Loan

Mới nhất, ngày 1-8, Điều phối viên về Truyền thông Chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ - ông John Kirby bác thông tin rằng quân đội Mỹ thuyết phục bà Pelosi không đến Đài Loan. Nhà Trắng cho biết Chủ tịch Hạ viện Pelosi chưa xác nhận kế hoạch đến Đài Loan, nhưng quan điểm của chính phủ Mỹ là bà có quyền đến thăm.

Theo ông Kirby, Tổng thống Joe Biden đã không trực tiếp nói chuyện với bà Pelosi về kế hoạch thăm Đài Loan của bà, tuy nhiên vấn đề này được thảo luận thường xuyên giữa các quan chức an ninh quốc gia Mỹ.

"Đã có nhiều cuộc trao đổi trực tiếp giữa các quan chức an ninh nhiều cấp khác nhau với Chủ tịch Hạ viện và nhân viên của bà ấy trước khi bà ấy rời đi. Tổng thống đã không nói chuyện trực tiếp với Chủ tịch Hạ viện về chuyến đi này" - ông Kirby cho biết.

Trao đổi với CNN, ông Kirby khẳng định rằng “đây là một chuyến đi quan trọng đối với Chủ tịch Hạ viện và chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để hỗ trợ bà ấy”, đồng thời tuyên bố rằng "là một quốc gia, chúng ta không nên để bị đe dọa”.

Cùng ngày 1-8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Bộ Ngoại giao không chắc bà Pelosi định làm gì nhưng sẽ tôn trọng bất kỳ quyết định nào của bà. Ông cũng nói rõ rằng Mỹ hy vọng Trung Quốc sẽ không leo thang căng thẳng nếu bà Pelosi thăm Đài Loan. Mỹ mong muốn Trung Quốc hành động có trách nhiệm và tránh tạo ra khủng hoảng nếu bà Pelosi quyết định thực hiện chuyến thăm.

"Và nếu Chủ tịch Hạ viện (bà Pelosi) quyết định đến thăm và Trung Quốc cố gắng tạo ra một số loại khủng hoảng hoặc leo thang căng thẳng, điều đó sẽ hoàn toàn do Bắc Kinh. Chúng tôi trông đợi họ hành động có trách nhiệm và không tham gia vào bất kỳ tình huống leo thang nào trong tương lai, trong trường hợp bà ấy quyết định đến thăm Đài Loan" - ông Blinken nói, sau khi có bài phát biểu tại Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) về Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Theo hãng tin Nikkei Asia, hiện nhóm tàu sân bay tấn công USS Ronald Reagan của Mỹ đang tiến về hướng Đài Loan. Nhóm tàu sân bay USS Ronald Reagan đã có mặt ở Biển Đông từ tuần trước.

Nhóm tàu sân bay tấn công Mỹ USS Ronald Reagan có mặt ở Biển Đông từ tuần trước và đang tiến về hướng Đài Loan: Ảnh: US NAVY

Trung Quốc đưa tàu chiến, máy bay chiến đấu đến eo biển Đài Loan

Họp báo ngày 1-8, ông Trương Quân - Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng bất kỳ chuyến thăm nào của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi hay quan chức Nhà Trắng đến Đài Loan đều sẽ bị Bắc Kinh coi là sự khiêu khích nguy hiểm, theo hãng tin Sputnik.

"Liên quan đến chuyến thăm dự kiến của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi, Trung Quốc đã nhiều lần thể hiện quan điểm rất rõ ràng, và chúng tôi đã nhiều lần nghiêm túc bày tỏ quan ngại và kiên quyết phản đối một chuyến thăm như vậy. Như chúng ta thấy, một chuyến thăm từ Nhà Trắng hoặc từ bà Pelosi rõ ràng là rất nguy hiểm, rất khiêu khích. Nếu Mỹ kiên quyết thực hiện chuyến thăm, Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp kiên quyết và mạnh mẽ để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi" - ông Trương Quân nói ngày 1-8 khi bắt đầu nhiệm kỳ chủ tịch của Trung Quốc ở Hội đồng Bảo an LHQ.

Ngày 1-8, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo rằng chuyến thăm của bà Pelosi đến Đài Loan sẽ bị coi là "sự can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc" và quân đội nước này "sẽ không ngồi yên". Trước đó, Trung Quốc đã cảnh báo rằng Washington sẽ “gánh chịu hậu quả” nếu bà Pelosi đến thăm Đài Loan, điều mà Bắc Kinh cho rằng sẽ vi phạm “chính sách Một Trung Quốc” mà Mỹ đã cam kết tuân thủ.

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 28-7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cảnh báo rằng Mỹ không nên “đùa với lửa” đối với vấn đề Đài Loan.

Trung Quốc ngày này liên tục có các động thái cảnh cáo về quân sự. Theo nguồn tin của Reuters, sáng 2-8 xuất hiện một số máy bay chiến đấu Trung Quốc bay gần đường trung tuyến phân chia eo biển Đài Loan. Đài Loan đã điều động máy bay đến theo dõi tình hình.

Máy bay của cả hai bên đều không vượt qua dải phân cách. Nguồn tin này cho biết máy bay Trung Quốc liên tục thực hiện các động tác chiến thuật "chạm" vào đường trung tuyến trong thời gian ngắn và quay trở lại phía bên kia eo biển, trong khi máy bay Đài Loan có mặt gần đó. Cơ quan Quốc phòng Đài Loan chưa bình luận, theo Reuters.

Nguồn tin cho biết thêm rằng từ ngày 1-8 đã xuất hiện một số tàu chiến Trung Quốc khu vực này.

Theo thông tin từ Sputnik, ngày 1-8, 4 chiếc máy bay chiến đấu J-16 của Trung Quốc tiến vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan ở phía tây nam hòn đảo.

Ngày 31-7, quân đội Trung Quốc tập trận bắn đạn thật ở eo biển Đài Loan.

Đài Loan: Có thông tin lực lượng vũ trang vào tình trạng báo động cao

Các nhà chức trách Đài Loan không xác nhận cũng không bác khả năng bà Pelosi đến lãnh thổ này.

Sputnik cho biết nhân viên của khách sạn Grand Hyatt ở Đài Bắc, nơi truyền thông Đài Loan đưa tin rằng bà Pelosi có thể ở lại vào đêm 2-8, đã tránh trả lời câu hỏi của hãng tin này về khả năng này.

Có thông tin Đài Loan đã gọi các sĩ quan nghỉ phép trở lại và đặt lực lượng vũ trang vào tình trạng báo động cao.

Tiếp bà Pelosi, ông Lý Hiển Long nói ông hy vọng quan hệ Mỹ-Trung ổn định

Phái đoàn nghị sĩ cấp cao Mỹ do Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi dẫn đầu đã đến Singapore ngày 1-8. Tiếp bà Pelosi ngày 1-8, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ-Trung ổn định với hòa bình ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

"Thủ tướng hoan nghênh cam kết của phái đoàn nghị sĩ Mỹ về sự can dự mạnh mẽ của Mỹ với khu vực ... Thủ tướng Lý nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ ổn định Mỹ-Trung đối với hòa bình và an ninh khu vực" – theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Singapore.

Bà Pelosi cũng đã gặp Tổng thống Halimah Yacob và Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan.

ĐĂNG KHOA