Các kịch bản Mỹ đảm bảo an ninh cho Ukraine
Các kịch bản bảo đảm an ninh cho Ukraine đang được thiết lập: từ 'lực lượng tự nguyện' châu Âu đến hỗ trợ hậu cần và tình báo Mỹ, nhưng Nga phản đối mạnh mẽ.
Quang cảnh cuộc họp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tại Nhà Trắng ngày 18/8/2025. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo Wall Street Journal, trong nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài tại Ukraine, Mỹ và các đồng minh châu Âu đang thảo luận về một loạt các phương án để cung cấp những đảm bảo an ninh cho Kiev sau khi có thỏa thuận hòa bình. Mặc dù Tổng thống Donald Trump công khai loại trừ việc triển khai quân đội Mỹ trên bộ, ông đã thể hiện sự cởi mở chưa từng có về một vai trò hỗ trợ của Washington. Đây được coi là tín hiệu tích cực, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về mức độ can thiệp và khả năng được Điện Kremlin chấp nhận.
Vai trò "tự nguyện" của châu Âu với sự hỗ trợ của Mỹ
Các quan chức Anh và Pháp đã đề xuất một "lực lượng tự nguyện" gồm quân đội châu Âu sẽ được triển khai ở miền Tây Ukraine sau khi đạt được thỏa thuận hòa bình. Mục đích của lực lượng này không phải là trực tiếp tham chiến mà là đóng vai trò răn đe trước nguy cơ Ukraine lại bị tấn công. Theo đó, Pháp có thể triển khai từ 3.000 đến 5.000 quân ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức và Italy, vẫn còn do dự khi gửi quân mà không có một "sự bảo đảm" từ Mỹ.
Theo Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, các đảm bảo an ninh sẽ được cung cấp bởi từng quốc gia, không phải bởi NATO. Điều này được tính toán để tránh sự phản đối của Moskva. Mô hình đảm bảo này có thể được mô phỏng theo Điều 5 của hiệp ước NATO, trong đó một cuộc tấn công vào một thành viên sẽ được coi là một cuộc tấn công vào tất cả.
Ông James Black, Phó Giám đốc tại Rand Europe, cho rằng nếu không có sự bảo đảm đáng tin cậy của Mỹ, "thật khó để thấy làm sao có thể răn đe hiệu quả Nga hay trấn an Ukraine". Ông Black cũng lưu ý rằng quân đội châu Âu thiếu các kỹ năng hậu cần, thu thập thông tin tình báo và an ninh mạng cần thiết trong cuộc đối đầu tiềm tàng với Nga.
Các kịch bản hỗ trợ của Mỹ
Dù không đưa quân vào Ukraine, Mỹ vẫn có thể đóng một vai trò quan trọng. Trong cuộc phỏng vấn với chương trình "Fox & Friends" của Fox News, Tổng thống Trump đã tuyên bố "chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ họ, đặc biệt là bằng đường hàng không vì không ai có những thứ mà chúng tôi có". Các nhà phân tích quân sự đã vạch ra một số kịch bản cho sự hỗ trợ này, bao gồm:
Thứ nhất, hỗ trợ gián tiếp: Triển khai máy bay chiến đấu của Không quân Mỹ bên ngoài không phận Ukraine.
Thứ hai, hệ thống phòng không: Cung cấp cho lực lượng châu Âu các hệ thống phòng không do Mỹ sản xuất.
Thứ ba, thông tin tình báo: Chia sẻ thông tin tình báo quân sự.
Thứ tư, hỗ trợ hậu cần: Vận chuyển quân và trang thiết bị châu Âu bằng máy bay Mỹ.
Hiện Lầu Năm Góc đang tiến hành lập kế hoạch về sự hỗ trợ mà Washington có thể cung cấp ngoài việc cung cấp vũ khí. Một nguồn tin thân cận với hãng tin Reuters cho biết một lựa chọn là để Mỹ nắm quyền chỉ huy và kiểm soát các lực lượng châu Âu.
Việc lên kế hoạch cho lực lượng đa quốc gia trên đã được đẩy nhanh sau cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo châu Âu cùng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ở Washington D.C. Theo một quan chức phương Tây, Tổng thống Trump đã giao nhiệm vụ cho Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Không quân Dan Caine, phát triển các phương án đảm bảo an ninh tương tự NATO. Tướng Caine dự kiến sẽ gặp các lãnh đạo quân sự từ các quốc gia tham gia cuộc họp để tinh chỉnh các lựa chọn.
Tuy nhiên, các kế hoạch này đối mặt với một thách thức lớn: sự phản đối từ Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharkova tuyên bố "chúng tôi phủ nhận bất kỳ kịch bản nào cho phép triển khai quân tới Ukraine với sự tham gia của các quốc gia NATO". Bà Zakharkova cảnh báo một động thái như vậy có thể dẫn đến "sự leo thang xung đột không thể kiểm soát với những hậu quả khó lường".
