Các ngân hàng đua nhau tăng vốn điều lệ

Đẩy nhanh tăng vốn cho khối ngân hàng quốc doanh

Hiện 4 ngân hàng vốn nhà nước (Vietcombank, VietinBank, Agribank và BIDV) vẫn nằm trong top 10 về vốn điều lệ. Trong đó, Vietcombank đang là ngân hàng dẫn đầu hệ thống với 83.557 tỷ đồng, BIDV đứng thứ 4 với vốn điều lệ 70.214 tỷ đồng, VietinBank giữ vị trí thứ 6 với vốn điều lệ 53.700 tỷ đồng, Agribank đứng ở vị trí thứ 7 với 51.600 tỷ đồng. Thế nhưng, việc tăng vốn điều lệ của Big 4 lại diễn ra quá chậm so với các ngân hàng tư nhân.

Thông tư 14/2025/TT-NHNN vừa được Ngân hàng Nhà nước ban hành đã giới thiệu khái niệm “ngân hàng quan trọng hệ thống” (D-SIB), yêu cầu các ngân hàng lớn tăng cường bộ đệm vốn như một lớp bảo vệ bổ sung nhằm đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống. Tại Việt Nam, BIDV, VietinBank và Vietcombank - gần như chắc chắn sẽ nằm trong danh sách D-SIB. Điều này thúc đẩy nhóm ngân hàng này phải tăng vốn mạnh trong thời gian tới, nhất là khi các ngân hàng này từ lâu đã luôn tiệm cận ngưỡng CAR tối thiểu.

Để đáp ứng yêu cầu này, BIDV, VietinBank và Vietcombank khó tránh khỏi việc phải cắt giảm cổ tức tiền mặt trong nhiều năm, giữ lại lợi nhuận thông qua trả cổ tức bằng cổ phiếu hoặc thực hiện các đợt chào bán cổ phiếu riêng lẻ. VietinBank (Mã: CTG) vừa thông báo sẽ chốt danh sách cổ đông vào ngày 18/12/2025 để phát hành cổ phiếu trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại năm 2021, 2022 và giai đoạn 2009 - 2016.

Theo đó, VietinBank sẽ phát hành gần 2,4 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ phát hành là 44,64%. Với quy mô này, đây là đợt phát hành cổ phiếu trả cổ tức lớn nhất ngành ngân hàng trong năm 2025. Sau phát hành, vốn điều lệ VietinBank dự kiến tăng thêm gần 24.000 tỷ đồng, từ gần 53.700 tỷ đồng lên gần 77.670 tỷ đồng. Cùng với VietinBank thì Vietcombank và BIDV nhiều khả năng cũng sẽ sớm có động thái tương tự khi còn nhiều kế hoạch tăng vốn vẫn chưa thực hiện xong.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 273/NQ-CP ngày 9/9/2025 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025. Trong đó, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh việc tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại nhà nước.

Hồi đầu tháng 3/2025, HĐQT Vietcombank đã phê duyệt phương án phân phối lợi nhuận năm 2023 theo nguyên tắc phê duyệt của Ngân hàng Nhà nước. Cụ thể, sau trích lập các quỹ, lợi nhuận còn lại năm 2023 của Ngân hàng là hơn 22.770 tỷ đồng, Vietcombank sẽ dùng toàn bộ khoản lợi nhuận này để chia cổ tức bằng cổ phiếu.

HĐQT Vietcombank giao Phó tổng giám đốc phụ trách Ban điều hành chỉ đạo việc xây dựng phương án tăng vốn thông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận còn lại và Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, báo cáo Ngân hàng Nhà nước để trình Chính phủ và Quốc hội phê duyệt.

Trước đó, HĐQT Vietcombank cũng đã phê duyệt phương án phân phối lợi nhuận năm 2022 theo nguyên tắc phê duyệt của Ngân hàng Nhà nước. Theo đó, ngân hàng này sẽ sử dụng 21.680 tỷ đồng lợi nhuận còn lại của năm 2022 để trả cổ tức bằng cổ phiếu theo phương án phân phối lợi nhuận đã được ĐHCĐ thường niên năm 2023 thông qua.

Như vậy, nếu được cơ quan chức năng chấp thuận, Vietcombank có thể sớm phát hành cổ phiếu để tăng vốn điều lệ lên trên 100.000 tỷ đồng.

Tại BIDV, ĐHCĐ thường niên 2025 đã thông qua phương án tăng vốn điều lệ thêm 21.656 tỷ đồng, lên gần 91.870 tỷ đồng (tương đương tăng 30,8%) thông qua 3 phương án: tăng vốn từ quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, trả cổ tức và phát hành thêm. Trong đó, BIDV dự kiến phát hành tối đa hơn 498,5 triệu cổ phiếu thưởng (tương đương 7,1% số cổ phiếu đang lưu hành tại thời điểm 31/3/2025) để tăng vốn từ quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ. Đồng thời, phát hành tối đa gần 1.397,3 triệu cổ phiếu để trả cổ tức từ lợi nhuận lũy kế chưa phân phối năm 2023 (tương đương tỷ lệ thực hiện 19,9% số cổ phiếu đang lưu hành tại thời điểm 31/3/2025).

Với vai trò là trụ cột của hệ thống, góp phần hỗ trợ thực hiện các chính sách của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhóm ngân hàng quốc doanh hiện rất cần tăng vốn để dẫn dắt hệ thống ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, vì đặc thù hoạt động, quá trình tăng vốn của ngân hàng này cần phải được NHNN, Bộ Tài chính, Chính phủ, Quốc hội phê duyệt. Thêm nữa, việc này phải đi xin từng năm, theo trình tự khiến cho thời gian phê duyệt bị kéo dài.

Khối ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng mạnh vốn

Không chỉ khối quốc doanh mà nhiều ngân hàng tư nhân cũng tăng mạnh vốn. Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước vừa có văn bản chấp thuận kế hoạch tăng vốn điều lệ của HDBank thông qua phương án trả cổ tức bằng cổ phiếu và phát hành cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu, với tổng tỷ lệ phát hành lên tới 30%.

Theo phương án được thông qua, HDBank sẽ chi trả cổ tức năm 2024 bằng cổ phiếu với tỷ lệ 25%, đồng thời phát hành tối đa 5% cổ phiếu thưởng, sử dụng nguồn lợi nhuận chưa phân phối và các quỹ theo Báo cáo tài chính hợp nhất đã được kiểm toán năm 2024. Sau đợt phát hành, vốn điều lệ của HDBank dự kiến tăng từ 38.594 tỷ đồng lên hơn 50.000 tỷ đồng, chính thức đưa ngân hàng này vào nhóm các tổ chức tín dụng có quy mô vốn lớn nhất hệ thống.

Việc gia tăng vốn chủ sở hữu được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng để HDBank cải thiện năng lực tài chính, nâng cao hệ số an toàn vốn theo các tiêu chuẩn Basel II, Basel III, đồng thời mở rộng dư địa tăng trưởng tín dụng, đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển hệ sinh thái ngân hàng - tài chính toàn diện.

Trong nhiều năm qua, HDBank là một trong số những ngân hàng niêm yết duy trì chính sách cổ tức ở mức cao và ổn định, gắn liền với tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bình quân trên 25%/năm. Kết quả này phản ánh chiến lược phát triển thận trọng nhưng nhất quán, với ưu tiên cân bằng giữa tăng trưởng quy mô và hiệu quả sinh lời.

Theo báo cáo tài chính quý II/2025 của 29 ngân hàng, tổng vốn điều lệ toàn ngành đạt 879.352 tỷ đồng, tăng 6,6% so với cuối năm 2024. Đáng chú ý, các ngân hàng tư nhân đã nhanh chóng hoàn tất kế hoạch tăng vốn được thông qua tại ĐHCĐ năm 2025.

Quý IV/2025 tiếp tục nóng khi hàng loạt nhà băng trình phương án mới hoặc chờ phê duyệt để thực hiện tăng vốn. SHB dẫn đầu với kế hoạch bổ sung 7.500 tỷ đồng, nâng vốn lên hơn 53.400 tỷ đồng thông qua phát hành 750 triệu cổ phiếu.

Các ngân hàng khác như Saigonbank sẽ tăng vốn lên 3.608 tỷ đồng sau đợt phát hành hơn 22 triệu cổ phiếu; ABBank vừa được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận tăng hơn 3.600 tỷ đồng, đưa vốn điều lệ lên gần 14.000 tỷ đồng; NCB hoàn tất chào bán riêng lẻ cho 17 nhà đầu tư, thu về 7.500 tỷ đồng, về đích sớm hơn kế hoạch tái cơ cấu; OCB, Nam A Bank cũng tích cực nối dài kế hoạch tăng vốn thông qua phát hành cổ phiếu.

Song song đó, dòng trái phiếu ngân hàng tiếp tục chiếm áp đảo trên thị trường. Trong 9 tháng, khối ngân hàng phát hành hơn 306.500 tỷ đồng, tương đương 71% toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia dự báo tín dụng năm nay có thể tăng đến 20% - mức cao nhất trong nhiều năm và vượt xa mức bình quân khoảng 14,5% của giai đoạn trước. Sức bật này khiến nhu cầu vốn của nền kinh tế tăng mạnh, kéo theo áp lực lên hệ số an toàn vốn của các ngân hàng. Để đáp ứng chuẩn vốn mới và bảo đảm thanh khoản, các nhà băng đang chủ động mở rộng huy động trung - dài hạn thông qua kênh trái phiếu. Đây được xem là công cụ then chốt giúp cân đối nguồn vốn trong bối cảnh nhu cầu tín dụng tiếp tục leo thang.

Thực tế, vốn điều lệ đóng vai trò như một “bộ đệm”, đem lại nguồn lực cần thiết cho các ngân hàng trong bối cảnh hiện nay. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu, thay vì tiền mặt giúp các ngân hàng tích lũy vốn tự có, cải thiện CAR và tăng khả năng mở rộng tín dụng. Thông tư 14/2025/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có hiệu lực từ ngày 15/9 đã đưa ra nhiều yêu cầu khắt khe hơn về CAR, theo hướng tiệm cận chuẩn mực Basel III. Theo đó, từ năm 2030 trở đi, các ngân hàng thương mại sẽ phải duy trì CAR ít nhất 10,5% (so với mức 8% hiện tại).

Tính đến cuối năm 2024, tỷ lệ CAR trung bình của hệ thống ngân hàng Việt Nam chỉ đạt khoảng 12,5%, thấp hơn đáng kể so với mặt bằng khu vực. Đặc biệt, nhóm ngân hàng quốc doanh hiện duy trì CAR quanh mức 10% hoặc thấp hơn, trong khi yêu cầu mới theo Thông tư 14 tối thiểu 10,5%. Ngược lại, nhiều ngân hàng tư nhân có CAR trên 12 - 15%, nhóm ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam thậm chí vượt 20%. Điều này cho thấy áp lực tăng vốn trong các năm tới là rất lớn, đặc biệt với các ngân hàng có vốn nhà nước.

Vân Linh