Trong tâm trí của nhiều người, chất phóng xạ luôn đi kèm với hình ảnh của sự nguy hiểm và những biện pháp bảo hộ nghiêm ngặt. Đặc biệt, uranium - nguyên tố phóng xạ được sử dụng làm nhiên liệu hạt nhân và vũ khí nguyên tử - thường được liên kết với các biện pháp an toàn tối đa.
Tuy nhiên, một thực tế đáng ngạc nhiên là các nhà khoa học vẫn có thể chạm vào uranium mà không cần quần áo bảo hộ. Vậy tại sao lại có điều này?
Uranium tự nhiên tồn tại dưới dạng ba đồng vị chính: uranium-238, uranium-235, và uranium-234. Cả ba đồng vị này đều có tính phóng xạ và chủ yếu phát ra tia alpha. Tia alpha, thực chất, là các hạt nhân heli, có khả năng xuyên thấu rất yếu, chỉ cần một tờ giấy mỏng cũng có thể chặn lại được.
Lớp da ngoài cùng của con người, thực tế là lớp tế bào chết, cũng đủ để ngăn chặn tia alpha xâm nhập vào cơ thể. Do đó, việc chạm vào uranium tự nhiên trong thời gian ngắn sẽ không gây hại, vì tia alpha không thể xuyên qua lớp bảo vệ tự nhiên này của da người.
Một yếu tố quan trọng khác cần xem xét là chu kỳ bán rã của uranium. Chu kỳ bán rã là khoảng thời gian cần thiết để một nửa số hạt nhân trong một mẫu phóng xạ phân rã. Đối với uranium-238, chu kỳ bán rã là khoảng 4.5 tỷ năm, trong khi uranium-235 có chu kỳ bán rã khoảng 700 triệu năm. Với chu kỳ bán rã dài như vậy, mức độ phát ra bức xạ của các đồng vị này rất thấp, làm cho chúng không gây nguy hiểm khi tiếp xúc ngắn hạn.
Không phải tất cả các loại bức xạ đều nguy hiểm ở mức độ tương tự. Bức xạ hạt nhân có thể chia thành bức xạ ion hóa và bức xạ không ion hóa. Bức xạ ion hóa, như tia gamma và neutron, có khả năng gây tổn thương lớn hơn và cần phải có biện pháp bảo hộ nghiêm ngặt.
Tuy nhiên, bức xạ từ uranium tự nhiên chủ yếu là tia alpha và đôi khi là tia beta, cả hai loại này đều có mức độ nguy hiểm thấp hơn nhiều so với tia gamma và neutron.
Mặc dù tiếp xúc với uranium tự nhiên bằng tay không trong thời gian ngắn không gây hại, các chuyên gia vẫn cần tuân thủ các biện pháp an toàn cơ bản, như rửa tay sau khi chạm vào uranium. Điều này giúp loại bỏ bất kỳ hạt phóng xạ nào có thể bám trên da và ngăn chúng xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp hoặc tiêu hóa.
Mời quý độc giả xem thêm video: Cầu đi bộ phát sáng như phim khoa học viễn tưởng.
Thiên Trang (TH)