Các nhà sản xuất ô tô đang triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn như thế nào?

Các nhà sản xuất ô tô toàn cầu đang tạo ra nhiều sản phẩm tuần hoàn hơn như một phần trong nỗ lực làm cho phương tiện di chuyển trở nên “sạch” hơn, với lời hứa cắt giảm chất thải, tăng tuổi thọ của phương tiện và tái sử dụng các bộ phận càng nhiều càng tốt.

Tái chế và tái sản xuất đã là những phương pháp được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp ô tô, nhưng các nhà sản xuất ô tô đang đưa điều này lên một tầm cao mới bằng cách tung ra các đơn vị kinh tế tuần hoàn chuyên dụng.

Gã khổng lồ ô tô Stellantis và đối thủ cạnh tranh của Pháp Renault đều đang đưa các thực thể kinh doanh vào cuộc sống nhằm mục đích làm cho việc sản xuất phương tiện trở nên bền vững hơn. Mặc dù quá trình khử carbon đóng một vai trò trong kế hoạch của họ, nhưng họ cũng chú trọng đến lợi nhuận và giảm chi phí.

Lợi nhuận

Tính bền vững đã không được đặt lên hàng đầu trong chương trình nghị sự trong ngành công nghiệp ô tô. Một nghiên cứu gần đây của Capgemini tiết lộ rằng mức độ của các sáng kiến xanh trong lĩnh vực xe hơi chỉ được cải thiện một chút trong vài năm qua. Việc thực hiện các chiến lược kinh tế tuần hoàn thậm chí còn giảm sút.

Nhưng có hy vọng. Stellantis đã công bố thêm chi tiết về đơn vị kinh doanh nền kinh tế tuần hoàn của mình, đơn vị này có khả năng sẽ đạt doanh thu hơn 2 tỷ euro vào năm 2030. Đây có thể chỉ là một phần nhỏ trong tổng doanh thu của công ty - vào năm 2021, Stellantis đã báo cáo doanh thu ròng là 152 tỷ euro - nhưng việc chuyển sang chuỗi giá trị tuần hoàn hoàn toàn sẽ không chỉ làm giảm tác động đến môi trường mà còn có thể mang lại lợi nhuận.

Accenture, công ty dịch vụ chuyên nghiệp toàn cầu, cho biết tính tuần hoàn cho phép các nhà sản xuất ô tô khai thác các nhóm giá trị mới. Accenture cho biết trong một báo cáo nghiên cứu: “Việc cải thiện chi phí trong các công nghệ tái chế tiên tiến, xử lý xe khi hết tuổi thọ và xử lý vật liệu có thể tạo ra doanh thu cao hơn đáng kể so với các mẫu xe hiện nay và giảm chi phí tìm nguồn cung ứng vật liệu carbon thấp”.

Nghiên cứu cũng lập luận rằng việc chuyển sang chuỗi giá trị tuần hoàn có thể tăng khả năng sinh lời lên 1,5 lần và cho phép doanh thu gấp 15-20 lần giá bán phương tiện. Accenture cũng nhận thấy rằng việc đạt được tính tuần hoàn đầy đủ trong ngành ô tô có thể tăng 50% lợi nhuận của chuỗi giá trị.

Tiết kiệm chi phí

Stellantis cho biết mục đích chính của đơn vị kinh doanh theo mô hình kinh tế tuần hoàn của họ bao gồm việc mở rộng phương tiện và các bộ phận, cũng như cung cấp vật liệu và phương tiện hết hạn sử dụng trở lại vòng sản xuất cho các mẫu mã và sản phẩm mới.

Trọng tâm sẽ là tái sản xuất, sửa chữa, tái sử dụng và tái chế. Nhà sản xuất ô tô lớn thứ tư thế giới cho biết họ đã tái chế một triệu bộ phận chỉ trong hơn sáu tháng. Tái sản xuất cũng rất quan trọng vì các bộ phận này thường rẻ hơn do sử dụng ít năng lượng và vật liệu hơn.

Với giá tăng và tình trạng thiếu nguyên liệu thô gây khó khăn cho chuỗi cung ứng ô tô, việc tái chế và tái sử dụng có thể giúp các nhà sản xuất giảm chi phí. Giám đốc điều hành Stellantis, Carlos Tavares, đã cảnh báo về tình trạng thiếu pin xe điện (EV) vào năm 2024-2025, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kéo dài tuổi thọ của vật liệu.

Phó chủ tịch cấp cao về kinh tế tuần hoàn toàn cầu của Stellantis, Alison Jones, cho biết: “Khi chúng tôi tái sản xuất hoặc sửa chữa các bộ phận, chúng tôi tiết kiệm được tới 80% nguyên liệu thô và tới 50% năng lượng tiêu thụ”.

Jones nói với Reuters rằng hoạt động kinh doanh theo nền kinh tế tuần hoàn mới của nhà sản xuất ô tô cũng có thể mở đường cho việc sáp nhập và mua lại.

Ô tô là tài nguyên “chưa được khai thác”

Trong khi đó, Renault đang tạo ra một thực thể mới sẽ tập trung vào các kinh tế tuần hoàn và đang nhắm mục tiêu doanh thu hơn 2,3 tỷ euro, cũng như tỷ suất lợi nhuận hoạt động hơn 10%, vào năm 2030. Đồng thời, Renault hy vọng rằng các nhà đầu tư bên ngoài sẽ đồng tài trợ cho các khoản đầu tư khoảng 500 triệu euro cho đến cuối thập kỷ này.

Nhà sản xuất ô tô này đã nhấn mạnh rằng trong bối cảnh lạm phát, khan hiếm tài nguyên và giá nguyên liệu thô tăng cao, tổ chức kinh doanh mới sẽ cho phép ngành công nghiệp ô tô tăng mạnh khả năng cung cấp vật liệu tái chế. Một phương tiện mới chỉ chứa từ 20% đến 30% vật liệu tái chế, vì vậy việc nâng cao tỷ lệ này là rất quan trọng để khử cacbon cho ngành và giảm chi phí.

Động thái này làm nổi bật áp lực ngày càng tăng mà các nhà sản xuất ô tô cảm thấy phải sử dụng tài nguyên một cách có trách nhiệm. Điều thú vị về hoạt động kinh doanh theo nền kinh tế tuần hoàn mới của Renault ở chỗ công ty tuyên bố sẽ hoạt động trên toàn bộ chuỗi giá trị.

Jean-Philippe Bahuaud, Giám đốc điều hành của Renault cho biết: “Trong lĩnh vực ô tô, nguồn tài nguyên chưa được khai thác đầu tiên chính là ô tô, được tạo thành từ hơn 85% kim loại và nhựa. Thực thể mới này nhằm mục đích thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô hướng tới tính trung lập về tài nguyên, khai thác từ mỗi chiếc xe lượng vật liệu cần thiết lớn nhất có thể để sản xuất một mẫu xe mới”.

Pin xe điện

Renault hiện sẽ tìm cách huy động các chi nhánh và đối tác để thu thập các bộ phận, vật liệu và pin EV. Công ty sẽ dựa vào công ty con Gaia có trụ sở tại Pháp, tập trung vào sửa chữa pin, thu thập và tái sử dụng các bộ phận, cũng như tái chế vật liệu từ các phương tiện hết hạn sử dụng.

Việc tái sử dụng pin EV sẽ chiếm vị trí trung tâm đối với Renault. Những thành phần này đã trở thành thị trường chiến lược cho các nhà sản xuất ô tô, với nhu cầu toàn cầu về pin được dự báo sẽ tăng gấp 14 lần vào năm 2030.

Renault có tham vọng lớn và muốn trở thành công ty hàng đầu châu Âu về tái chế pin theo quy trình khép kín. Công ty sẽ hợp tác với các đối tác của mình để kết hợp pin hết hạn sử dụng với chất thải sản xuất.

Do pin EV có lượng khí thải carbon cao và việc xử lý pin vẫn tốn kém nên ngành công nghiệp ô tô đang tiếp tục khám phá tính tuần hoàn của pin. Các nhà sản xuất ô tô khác, như tập đoàn Mercedes-Benz và Volkswagen (VW), đang triển khai các dự án tái chế pin, với mục đích thu hồi khoảng 95% nguyên liệu thô từ các bộ nguồn đã qua sử dụng.

Mặc dù tính tuần hoàn sẽ không tránh khỏi những thách thức, nhưng các nhà sản xuất ô tô đã nhận ra rằng có rất nhiều cơ hội để cải thiện khi xử lý các phương tiện đã hết tuổi thọ. Các chiến lược khử carbon của Stellantis và Renault nhấn mạnh rằng tính bền vững không chỉ là giảm tác hại đối với môi trường. Nền kinh tế tuần hoàn cũng đang ngày càng trở thành một mô hình kinh doanh với các nhà sản xuất ô tô.

Hoàng Lâm