Các thành phố trên thế giới hạn chế phương tiện xăng, dầu vào trung tâm thế nào?

Tại Pháp, từ đầu tháng 11 năm ngoái, thủ đô Paris (Pháp) áp dụng quy định hạn chế phương tiện lưu thông (ZTL) ở bốn quận đầu tiên của trung tâm Paris, nhằm giảm lưu lượng giao thông và giảm ô nhiễm không khí.

Đường phố Paris, Pháp. Ảnh: AA News.

Biện pháp mới áp dụng cho các quận 1, 2, 3 và 4 của thủ đô Paris, cấm phương tiện cơ giới di chuyển trừ trường hợp khẩn cấp.

Theo đó, các phương tiện cơ giới, ngoại trừ xe buýt, taxi, xe cứu thương và xe dành cho người khuyết tật, sẽ bị cấm trong khu vực rộng 5,5 km2. Người dân và người làm việc tại những khu vực này được miễn lệnh cấm. Đồng thời, những hành trình bắt đầu và kết thúc trong khu vực trên như đi khám bệnh, mua sắm hoặc đến rạp chiếu phim, người dân cũng được phép lưu thông.

Theo dữ liệu của thành phố, thông thường, 350.000 - 550.000 phương tiện lưu thông vào các khu vực trên mỗi ngày và quy định mới được thiết kế để cải thiện cuộc sống cho hơn 100.000 cư dân tại trung tâm Paris.

Biển báo khu vực hạn chế phương tiện.

Trong vòng 6 tháng, cảnh sát thành phố và tình nguyện viên được huy động tới khu vực để nâng cao nhận thức người dân về quy định mới.

Sau thời gian đó, Paris sẽ triển khai hệ thống giám sát và xử phạt. Theo kế hoạch, mức phạt có thể lên tới 135 euros (khoảng 157 USD).

Để tránh bị phạt, tài xế trình bày lý do được phép vào khu vực hạn chế bằng cách điền vào mẫu tự khai báo trực tuyến, kèm theo bằng chứng về lý do di chuyển, chẳng hạn hóa đơn mua vé xem phim hoặc hóa đơn nhà hàng. Tài xế cũng mang theo thẻ cư trú phòng trường hợp cần xuất trình khi kiểm tra.

Không khí ở Paris hiện được xếp hạng ô nhiễm trung bình với nồng độ bụi mịn 10,5 μg/m3, theo Cơ quan Môi trường Châu Âu. Để bảo vệ sức khỏe, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị mức tối đa chỉ 5 μg/m3 khi tiếp xúc lâu dài.

Chính quyền thành phố Paris kỳ vọng giảm lưu lượng giao thông trên những tuyến phố đông đúc nhất, điển hình giảm 30% lưu lượng giao thông trên tuyến phố chính nổi tiếng Avenue de l'Opéra và giảm 15% lưu lượng giao thông trên Đại lộ Sébastopol.

Tại Italy, bốn khu vực phía Bắc gồm Veneto, Lombardy, Piedmont và Emilia-Romagna sẽ hạn chế lưu thông nghiêm ngặt đối với xe diesel cũ từ tháng 10. Đây là một phần trong kế hoạch hạn chế khí thải và cải thiện chất lượng không khí.

Theo đó, các xe diesel thuộc nhóm khí thải Euro 5 sẽ bị cấm lưu thông tại tất cả thành phố có hơn 30.000 cư dân từ 8h30 đến 6h30 trong tuần làm việc (thứ Hai đến thứ Sáu).

Theo báo cáo, lệnh cấm sẽ không áp dụng vào cuối tuần và có hiệu lực cho đến ngày 15/4/2026. Tờ La Repubblica thông tin, người vi phạm lệnh cấm có thể bị phạt tới 679 euro.

Dự kiến, quy định ảnh hưởng hơn 1,3 triệu xe áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) tại bốn khu vực phía Bắc, theo tờ Il Corriere della Sera.

Quy định siết chặt là một phần trong những biện pháp nhằm giảm ô nhiễm không khí tại Thung lũng Po sau khi Italy bị Liên minh Châu Âu (EU) áp dụng nhiều biện pháp xử lý vi phạm vì liên tục không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng không khí của khối.

Thung lũng Po, bao gồm các thành phố lớn Milan, Turin, Bologna và Venice, từ lâu được xếp hạng là một trong những khu vực có chất lượng không khí tồi tệ nhất trên toàn bộ lục địa Châu Âu.

Theo báo cáo từ cơ quan giám sát môi trường Legambiente, trong số 25 thành phố của Italy bị phát hiện vượt ngưỡng quy định về bụi mịn PM10 năm 2024, có 21 thành phố nằm tại Thung lũng Po.

Euro 5 là tiêu chuẩn khí thải toàn châu Âu được ban hành năm 2011 nhằm hạn chế phát thải các chất ô nhiễm có hại như khí NO và những hạt vật chất từ xe cộ. Tiêu chuẩn này đã được thay thế bằng tiêu chuẩn Euro 6 nghiêm ngặt hơn từ năm 2015.

Người lái xe tại Italy có thể xác định khí thải của xe bằng cách nhập số biển số xe có liên quan trên trang web của Bộ Giao thông Vận tải Italy hoặc kiểm tra giấy tờ đăng ký xe.

Tại Hà Lan, kể từ ngày 1/1/2025, các thành phố được phép chỉ định một khu vực đô thị không cho phép xe tải và xe van phát thải lưu thông. Mục tiêu là giảm thiểu bụi mịn và khí thải CO2 trong thành phố.

Khu vực đó được gọi là khu vực không phát thải (ZEZ). Chu vi của ZEZ phải bao phủ ít nhất trung tâm thành phố và có thể cả khu dân cư xung quanh. Xe tải hoặc xe van chạy bằng điện hoặc hydro vẫn được phép lưu thông.

Tính đến ngày 1/1/2025, khu vực không phát thải đã được lập tại 15 thành phố; 14 khu vực khác đang được lên kế hoạch trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030.

Trước khi chính thức thực hiện, những thành phố trên sẽ có thời gian áp dụng chuyển tiếp và Chính phủ có biện pháp giúp giảm chi phí khi mua xe tải hoặc xe van không phát thải.

Tại thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc), để cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe của người dân, Bắc Kinh thành lập khu vực phát thải thấp vào tháng 9/2017, cấm xe chở hàng hạng nặng có lượng khí thải dưới Tiêu chuẩn Quốc gia IV vào thành phố.

Viện Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc đã hỗ trợ lập kế hoạch và triển khai khu vực này cũng như nhân rộng ra các thành phố khác.

Khu vực phát thải thấp không chỉ cải thiện chất lượng không khí mà còn giúp giảm thiểu mối nguy hiểm nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, tiết kiệm chi phí xã hội hàng năm lên tới 37 triệu USD.

Trang Trần