Các tòa án thụ lý hơn 7.000 vụ phạm tội xâm hại trẻ em

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XV, sáng 6-11, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết kỳ họp thứ tư.

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày báo cáo.

Cụ thể, Tòa án nhân dân Tối cao thực hiện nhiệm vụ “Xét xử kịp thời, nghiêm minh mọi hành vi phạm tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai tại đô thị” theo yêu cầu tại Nghị quyết số 82/2019/QH14 ngày 14-6-2019. Trong đó, Tòa án nhân dân Tối cao đã chỉ đạo các tòa án đổi mới phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, đẩy mạnh và tăng cường tranh tụng, thực hiện nghiêm nguyên tắc thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.

Từ ngày 1-7-2019 đến 30-6-2023, các tòa án đã thụ lý 126 vụ với 375 bị cáo; giải quyết, xét xử 114 vụ với 348 bị cáo phạm các tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai; vi phạm các quy định về quản lý đất đai; vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đạt tỷ lệ 90,5% về số vụ và 92,8% về số bị cáo, vượt 2,5% chỉ tiêu Quốc hội đề ra.

Các đại biểu Quốc hội tham gia phiên họp sáng 6-11.

Về kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em theo yêu cầu tại Nghị quyết số 121/2020/QH14 ngày 19-6-2020, từ ngày 1-7-2020 đến 30-6-2023, các tòa án đã thụ lý 7.064 vụ với 7.677 bị cáo phạm các tội xâm hại trẻ em; đã đưa ra giải quyết, xét xử 6.755 vụ với 7.318 bị cáo, đạt tỷ lệ 95,63% về số vụ và 95,32% về số bị cáo; vượt 5,63% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội.

Để tăng cường bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng giải quyết các vụ án xâm hại trẻ em, Tòa án nhân dân Tối cao đã tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị tập huấn, đối thoại để trao đổi, giải đáp vướng mắc trong xét xử; tổ chức biên soạn, chỉnh lý hệ thống giáo trình. Đồng thời, xây dựng và phát hành Sổ tay Thẩm phán hướng dẫn xét xử các vụ án hình sự về các tội phạm liên quan đến bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái.

Về kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí theo yêu cầu tại Nghị quyết số 74/2022/QH15 ngày 15-11-2022, lãnh đạo Tòa án nhân dân Tối cao đã chỉ đạo các tòa án thực hiện nghiêm chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về quản lý và sử dụng ngân sách, tài sản công.

Cụ thể, Tòa án nhân dân Tối cao đã chỉ đạo các đơn vị dự toán trực thuộc sử dụng, quản lý nguồn ngân sách được cấp đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả theo đúng dự toán được giao; tăng cường tổ chức hội nghị, hội thảo bằng hình thức trực tuyến... Năm 2022, các tòa án đã tiết kiệm chi trên 5% so với dự toán kinh phí được giao.

Việc mua sắm, thanh lý, điều chuyển tài sản đảm bảo đúng tiêu chuẩn định mức, chế độ và được thực hiện công khai, minh bạch. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo đúng tiến độ, kế hoạch; nghiêm túc thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu qua hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Các tòa án đã tập trung giải quyết nhanh các vụ án từ khâu thụ lý hồ sơ đến phân công thẩm phán nghiên cứu và sớm đưa vụ án ra xét xử; tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong đó, chú trọng áp dụng các biện pháp thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại.

Trong 9 tháng đầu năm 2023, các tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với 147 vụ với 490 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng với số tiền và tài sản hơn 1.200 tỷ đồng; có 109 vụ với 396 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt hơn 408 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, tỷ lệ các bản án, quyết định giải quyết các vụ án hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Trong khi đó, số lượng biên chế chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, chưa được tăng tương ứng với việc gia tăng thẩm quyền, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân; cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện làm việc của một số đơn vị, tòa án chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu công việc, nhất là việc triển khai Luật Hòa giải đối thoại, tổ chức xét xử trực tuyến…

Nguồn vốn đầu tư công nhà nước phân bổ hằng năm chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu đầu tư; kinh phí sửa chữa bảo trì trụ sở được cấp hằng năm còn thấp. Một số tòa án địa phương chưa chú trọng làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ; một số công chức tòa án chưa chấp hành nghiêm kỷ luật công vụ dẫn đến bị xử lý kỷ luật...