Cách loài nhện sử dụng con rối để quyến rũ con mồi

Người ta đã quan sát thấy nhện dệt lưới bắt đom đóm đực và khiến chúng nhấp nháy theo các kiểu tín hiệu thường được con cái sử dụng. Kết quả là gì? Nhiều đom đóm đực hơn, bị dụ đến mạng nhện, bằng một cái bẫy ngọt ngào ghê rợn. Không rõ ràng về cách những con nhện kích hoạt các kiểu nhấp nháy giống như con cái ở đom đóm đực, nhưng nghiên cứu mới chỉ ra một nguyên nhân và kết quả rõ ràng. Ảnh:New Scientist

"Dựa trên những quan sát thực địa sâu rộng, chúng tôi đề xuất rằng nhện dệt lưới lừa dối bằng cách bẫy đom đóm đực trong mạng của nó và khiến chúng phát ra các tín hiệu phát quang sinh học bắt chước các tín hiệu thu hút con đực thường được tạo ra bởi con cái. Kết quả là những con đom đóm đực bị mắc kẹt phát ra các tín hiệu giả để dụ nhiều con đom đóm đực hơn vào mạng", một nhóm do nhà côn trùng học Xinhua Fu thuộc Đại học Nông nghiệp Hoa Trung ở Trung Quốc dẫn đầu viết. Ảnh:The New York Times

Fu, người đã nghiên cứu tín hiệu phát quang sinh học của đom đóm ngoài tự nhiên, lần đầu tiên phát hiện ra điều gì đó kỳ lạ ở loài nhện này trong chuyến thám hiểm thực địa của mình.Trong số những con đom đóm bị mắc kẹt trong mạng dính, hầu hết đều là con đực. Ảnh:National Geographic

Nếu xét riêng lẻ, điều này có thể không có ý nghĩa gì nhiều. Nhưng trong những chuyến thám hiểm sau đó, ông cũng phát hiện ra điều tương tự. Hiếm khi thấy đom đóm cái mắc vào lưới. Các nhà nghiên cứu đã dành nhiều đêm để nghiên cứu loài nhện và phát hiện ra rằng hành vi của đom đóm thậm chí còn kỳ lạ hơn. Ảnh:ScienceAlert

Khi ra hiệu cho nhau để giao phối, đom đóm đực và cái thực hiện theo trình tự cụ thể. Đom đóm đực sử dụng hai đèn lồng ở bụng để tạo ra chuỗi xung tín hiệu đa dạng. Ngược lại, đom đóm cái sử dụng một đèn lồng duy nhất để tạo ra tín hiệu xung đơn. Theo cách này, côn trùng có thể phân biệt tín hiệu giữa con đực và con cái, và tìm thấy nhau trong bóng tối. Ảnh:The Coloradoan

Khi bị mắc vào lưới, con đực thường phát ra tín hiệu đèn lồng đơn, xung đơn mà con cái sử dụng để thu hút bạn tình. Tuy nhiên, đây có thể là sự trùng hợp ngẫu nhiên, vì vậy các nhà nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm thực địa để tìm hiểu điều gì đang xảy ra. Ảnh:ScienceAlert

Họ quan sát thấy đom đóm bay tự do đến gần lưới mà họ đã phân loại tùy thuộc vào sự có mặt hay vắng mặt của nhện hoặc đom đóm bị mắc bẫy. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mặc dù tất cả những con đực bị mắc bẫy đều phát ra tín hiệu giống với đom đóm cái, nhưng sự hiện diện của con nhện có mối tương quan đáng kể với tỷ lệ bắt cao hơn. Đom đóm đực mắc vào mạng nhện không có nhện ở đó ít có khả năng dụ những con đom đóm khác. Điều này không phù hợp với giả thuyết cho rằng đom đóm, một khi đã mắc vào mạng nhện, sẽ phát ra tín hiệu cầu cứu. Ảnh:ScienceAlert

Và khi một con đom đóm phát sáng bị mắc vào mạng nhện , con nhện sẽ di chuyển vào và triển khai một cuộc tấn công quấn và cắn lặp đi lặp lại. Cuộc tấn công này chỉ diễn ra khi đom đóm nhấp nháy. Ảnh:Bluewin

Mặc dù không rõ liệu nọc độc hay bản thân vết cắn là nguyên nhân gây ra sự thay đổi hành vi, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng có điều gì đó trong cuộc tấn công khiến một chất dẫn truyền thần kinh làm thay đổi kiểu tín hiệu bên trong loài côn trùng. Ảnh:Wikipedia

Đây không phải là lần đầu tiên người ta nhìn thấy nhện sử dụng rối. Nhện dệt lưới thuộc chi Cyclosa tạo ra những mồi nhử lớn từ côn trùng chết và mảnh vụn có hình dạng một con nhện ở giữa mạng nhện. Tuy nhiên, mục tiêu của chúng có thể hơi khác một chút - ngăn chặn động vật ăn thịt, thay vì dụ con mồi. Ảnh:WIRED

Và việc điều khiển một con côn trùng sống, quằn quại, đáng thương để dụ đồng loại đến cái chết của chính chúng là một cấp độ hoàn toàn khác của sự độc ác. Có lẽ chúng ta rất may mắn khi nọc độc của nhện dệt lưới vô hại với động vật có xương sống. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Current Biology. Ảnh:Shutterstock

Mời quý độc giả xem video: Bí ẩn mạng nhện có hình thù kỳ lạ ở rừng Amazon

NH (theo ScienceAlert)