Ngỡ ngàng khi phải nộp thuế cho khoản tiền 'trên trời rơi xuống', nên làm gì?

Anh Công Tâm ở Hà Nội là một trong những người nộp thuế gặp phải tình huống: khi kiểm tra trên hệ thống eTax, anh bỗng phát hiện một đơn vị chi trả thu nhập “không biết ở đâu ra, không giống bất kỳ nơi nào từng làm”.

“Có người bảo mã số thuế của tôi bị một đơn vị nào đó tự ý sử dụng để khai thuế. Nhưng tôi chưa biết cách nào để truy ra được thông tin chính xác”, anh Tâm băn khoăn.

Là một chuyên gia tư vấn thuế, bà Hoàng Thị Trà Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Zbiz thuộc FPT IS, cho hay có tình trạng không ít người kiểm tra trên eTax Mobile mới phát hiện có những cơ quan chẳng liên quan vẫn kê khai là đơn vị chi trả thu nhập và nhận ủy quyền quyết toán thuế thay mình.

“Nếu thấy có khoản thu nhập 'từ trên trời rơi xuống' thì người nộp thuế phải liên hệ cơ quan thuế, hoặc liên hệ công ty kê khai thu nhập của mình để điều chỉnh, nếu không sẽ bị phát sinh thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp, thậm chí có thể bị cơ quan thuế truy thu thuế TNCN của những năm trước. Trên eTaxMobile, cơ quan thuế đã đẩy dữ liệu từ năm 2018-2024, người nộp thuế nên kiểm tra thông tin để tránh rủi ro”, bà Hương lưu ý.

Người nộp thuế nên cài đặt ứng dụng thuế điện tử eTax Mobile để tra cứu thông tin nghĩa vụ thuế, tránh rủi ro bị truy thu và phạt thuế. Ảnh: Lê Anh Dũng

Mới đây, Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế) vừa có hướng dẫn cụ thể về cách xử lý khi người nộp thuế phát hiện các trường hợp khai sai hoặc khai khống thu nhập.

Theo đó, đối với trường hợp cá nhân phát hiện doanh nghiệp sử dụng thông tin của cá nhân (tên, mã số thuế, số căn cước công dân) để kê khai, tính chi phí tiền lương, tiền công khi xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân, gây ảnh hưởng đến dữ liệu và nghĩa vụ quyết toán thuế TNCN, thì cá nhân đó có thể gửi thông tin phản hồi bằng phương thức điện tử cho cơ quan thuế về việc bị khai sai thu nhập hoặc khai khống thu nhập.

Khi người nộp thuế gửi phản hồi qua eTax Mobile hoặc ICanhan (https://canhan.gdt.gov.vn/ICanhan/Request), hệ thống sẽ tự động gửi thông tin phản hồi về địa chỉ thư điện tử của doanh nghiệp bị phản ánh, đồng thời gửi cho cơ quan thuế quản lý doanh nghiệp và cơ quan thuế đang xử lý hồ sơ cho người nộp thuế.

Trên cơ sở thông tin do người nộp thuế cung cấp, cơ quan thuế kịp thời có biện pháp kiểm tra, xác minh thông tin và có biện pháp xử lý nghiêm minh đối với doanh nghiệp sử dụng thông tin của cá nhân kê khai, tính chi phí trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân.

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân dễ dàng hơn với tờ khai điền sẵn trên eTax Mobile

Từ cơ sở dữ liệu kê khai của tổ chức trả thu nhập, dữ liệu đăng ký thuế, dữ liệu tổng quan về nghĩa vụ thuế, các khoản nợ của người nộp thuế trên toàn quốc, hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin của Tổng cục Thuế đã tự động tổng hợp dữ liệu và điền sẵn các chỉ tiêu trên tờ khai quyết toán thuế TNCN của người nộp thuế.

Người nộp thuế có thể sử dụng tài khoản VneID đã định danh mức 2 để truy cập vào các ứng dụng eTax Mobile, iCanhan, sử dụng các chức năng “Tra cứu thông tin quyết toán”, “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” để tra cứu một số thông tin về thu nhập của bản thân và lập Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý mà hệ thống đã điền sẵn một số chỉ tiêu.

Nếu đồng ý với thông tin trên Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý, người nộp thuế xác nhận và nộp hồ sơ quyết toán trên ứng dụng.

Nếu không đồng ý với thông tin được gợi ý, người nộp thuế sửa lại thông tin tại các chỉ tiêu tương ứng, bổ sung lý do chênh lệch và nộp hồ sơ quyết toán kèm theo tài liệu chứng minh.

Tổng cục Thuế lưu ý, thời điểm đảm bảo việc tra cứu dữ liệu được đầy đủ và chính xác nhất là sau ngày 31/3/2025 (thời hạn cuối cùng để các tổ chức trả thu nhập nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN).

Triển khai hoàn thuế TNCN tự động kỳ tính thuế năm 2024

Cuối tháng 1/2025, Tổng cục Thuế đã ban hành Quy trình hoàn thuế TNCN tự động theo Quyết định số 108/QĐ-TCT.

Theo đó, việc giải quyết hoàn thuế TNCN tự động theo quy trình mới có thể được triển khai từ kỳ quyết toán thuế TNCN năm 2024 đối với hồ sơ hoàn thuế TNCN của cá nhân trực tiếp quyết toán thuế TNCN với cơ quan Thuế.

Tổng cục Thuế khuyến khích người nộp thuế sử dụng chức năng “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” và thực hiện liên kết, đăng ký số tài khoản ngân hàng (đích danh và đã được xác thực) trên các ứng dụng thuế điện tử (eTax Mobile, Icanhan) để nộp hồ sơ hoàn thuế TNCN.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế TNCN của người nộp thuế, hệ thống ứng dụng CNTT ngành Thuế sẽ thực hiện phân loại hồ sơ đủ điều kiện xử lý tự động; tự động tổng hợp dữ liệu để cảnh báo và thực hiện xử lý kiểm soát sau hoàn hoặc thu hồi hoàn thuế (nếu có).

Người nộp thuế sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật về số thuế đề nghị hoàn đã kê khai với cơ quan thuế. Trường hợp phát hiện người nộp thuế có hành vi gian lận để hoàn thuế, cơ quan thuế sẽ thực hiện thu hồi hoàn thuế, xử lý theo quy định pháp luật.

Bình Minh