Cách nào để xe vi phạm hết cảnh chất đống, phơi mưa nắng?

Gia tăng tình trạng bỏ xe vi phạm

Những ngày cuối tháng 3/2023, có mặt tại bãi trông giữ xe của Xí nghiệp 5 (thuộc Công TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội) trên đường Lê Quang Đạo (quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), PV Báo Giao thông ghi nhận hàng nghìn chiếc xe máy đang được xếp chật kín trong không gian rộng hàng nghìn m2. Rất nhiều trong số này đã nằm ở đây vài năm mà chủ không đến làm thủ tục lấy xe về.

Bãi trông giữ xe của Xí nghiệp 5 (thuộc Công TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội) ở đường Lê Quang Đạo luôn trong tình trạng quá tải, nhiều người vi phạm không chịu đến giải quyết

Ông Nguyễn Đức Lộc, Phó giám đốc Xí nghiệp 5 cho biết, cả bãi có khoảng hơn 3 nghìn xe vi phạm, riêng từ đầu năm đến giờ lượng tồn đọng đã lên hơn 300 xe máy, chủ yếu là xe của người vi phạm nồng độ cồn.

Bãi xe của Công ty Hà Cầu - Thăng Long tại phường Hà Cầu, quận Hà Đông cũng có tới 3.000 chiếc xe máy đủ loại.

“Tính riêng 3 tháng đầu năm có gần hơn 100 xe máy chưa có chủ đến làm thủ tục lấy xe”, ông Nguyễn Văn Thốn, Giám đốc Công ty Hà Cầu - Thăng Long nói và cho biết, trước đó phải mất hơn 3 năm với rất nhiều thủ tục, cơ quan chức năng mới thanh lý được gần 800 chiếc xe máy để giải phóng bớt cho bãi xe này.

Tại TP.HCM, hàng nghìn phương tiện bị tạm giữ cũng nằm phơi nắng mưa tại các kho chờ đấu giá.

Còn tại kho tang vật của Công an huyện Bình Chánh, hơn 1.800 xe máy hư hỏng, phủ đầy bụi. Có nơi không còn chỗ, các xe được xếp nằm chồng chất. Mỗi tháng kho này vẫn phải tiếp nhận khoảng 100 xe vi phạm.

Tương tự, tại bãi giữ xe vi phạm của Công an huyện Hóc Môn rộng hơn 4.000m2 chứa hàng nghìn chiếc xe máy nằm phơi nắng hàng năm trời. Những chiếc xe đã xuống cấp, không còn biển số, thậm chí mất cả số khung, số máy.

Theo thống kê, hiện các quận, huyện và Phòng CSGT TP.HCM tạm giữ khoảng 90.000 xe máy, ô tô vi phạm, phần lớn trong đó là xe máy.

Nhiều xe đã cũ, hư hỏng nhiều trước khi bị xử phạt nên chủ xe bỏ luôn phương tiện, không đến nộp phạt và nhận lại xe.

Theo Đại tá Phạm Hoàng Thảo, Trưởng Công an huyện Bình Chánh, do quy trình phức tạp nên trong 3 năm qua đơn vị này chỉ đấu giá được một lần với lô phương tiện 350 chiếc.

Đại diện Công an quận 6 cũng thông tin, thủ tục đấu giá phải qua 6 công đoạn xác minh, có khi mất hơn một năm. Vì vậy, số xe bị tạm giữ quá lâu khiến hư hỏng càng thêm nặng.

Bỏ xe để không bị tước bằng?

Nói về nguyên nhân người vi phạm không đến làm thủ tục để nhận xe, ông Nguyễn Đức Lộc cho biết, chủ yếu vẫn là mức phạt tương đương, thậm chí cao hơn giá trị xe.

Ngoài ra, còn do nguyên nhân một số xe vi phạm không đủ các loại giấy tờ theo quy định, xe đã bị thay đổi kết cấu.

Theo Thiếu tá Trần Quang Chinh, Phó đội trưởng Đội CSGT số 6, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội, một trong những nguyên nhân khiến người vi phạm bỏ xe là để không bị tước GPLX.

“Không ít những trường hợp khi vi phạm nồng độ cồn, nếu giá trị xe tương đương với mức phạt, thậm chí cao hơn 1 - 2 triệu đồng, người vi phạm sẽ nói là không nhớ để GPLX ở đâu hoặc nói dối là không có GPLX, từ đó lực lượng chức năng không thể lập biên bản tạm giữ GPLX. Sau đó người vi phạm sẽ bỏ xe để không bị tạm giữ GPLX”, ông Chinh cho hay.

Về giải pháp ngăn chặn, Thiếu tá Chinh cho rằng, cần phải áp dụng công nghệ số trong quản lý GPLX, căn cước công dân và các giấy tờ liên quan khác.

Tất cả dữ liệu của người dân như: GPLX, CCCD sẽ được tích hợp vào hệ thống, sau đó CSGT sẽ tra cứu và biết được đầy đủ thông tin của người vi phạm, ngăn tình trạng bỏ xe.

Áp dụng công nghệ là biện pháp số 1

Để giải quyết vấn đề quá tải của các bãi giữ xe vi phạm, vừa qua Công an quận 6, TP.HCM kiến nghị bổ sung quy định ràng buộc người dân khi đăng ký xe mới phải giải quyết xe đang bị tạm giữ, tương tự như phải giải quyết hết được phạt nguội mới được đăng kiểm xe.

Tuy nhiên, theo ĐBQH Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cần nghiên cứu kỹ tính hiệu quả và khả thi của cách làm này. Cần soi chiếu vào các quy định pháp luật khác để tránh vi phạm quyền sở hữu tài sản của người dân.

Theo ông Hòa, để giải quyết tình trạng bỏ xe vi phạm có nhiều giải pháp khác, trong đó có việc áp dụng công nghệ: “Khi GPLX được tích hợp trên dữ liệu dân cư quốc gia, CSGT sẽ biết được người nào đã có GPLX, người nào không. Từ đó lực lượng chức năng có thể tước GPLX ngay trên hệ thống, bắt đầu thời điểm họ vi phạm. Nếu không đến nộp phạt, GPLX sẽ bị vô hiệu, lúc đó chắc chắn sẽ không ai dám bỏ xe nữa”.

Còn theo luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM), để giảm áp lực cho các bãi giữ xe vi phạm, cần đẩy nhanh quá trình thanh lý xe vi phạm.

Bộ Công an nên phối hợp với Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính theo hướng rút ngắn thủ tục và thời gian thanh lý phương tiện từ 1 năm hiện nay xuống còn 3 - 4 tháng đối với phương tiện không xác định được chủ sở hữu.

“Khi chiếc xe được xác định vô chủ, quy trình tịch thu, đấu giá, tiêu hủy hiện khá phức tạp, nên tính từ thời điểm xe bị tạm giữ đến khi xử lý được, ít nhất mất hơn một năm. Thời gian này cần phải được rút ngắn lại”, luật sư Bình nêu quan điểm.

Theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng phòng Tham mưu, Công an TP.HCM, công an thành phố đã đề xuất Bộ Công an, báo cáo các đơn vị của UBND thành phố về việc phân cấp, ủy quyền xử lý phương tiện vi phạm.

Trong đó có việc rút ngắn thời gian xử lý tang vật, giảm thời gian xác định chủ phương tiện từ 1 năm xuống còn 3 tháng để rút ngắn thời gian xử lý, thanh lý xe.

Công an TP.HCM cho biết, đầu tháng 4/2023, lô xe máy gần 1.000 chiếc đang tạm giữ tại kho của Công an huyện Hóc Môn sẽ được bán đấu giá. Mức khởi điểm dự kiến khoảng gần 500 triệu đồng, tức bình quân chỉ 500.000 đồng/xe.

Trong tháng 3/2023, HĐND TP.HCM lập nhiều đoàn kiểm tra bảo quản và xử lý xe tang vật ở thành phố. Công an các quận huyện kiến nghị, với một số loại xe tự chế, không nguồn gốc, cơ quan chức năng có thể bỏ qua bước tìm chủ xe mà tịch thu ngay để giúp đấu giá nhanh hơn.

Phùng Đô - Khoa Nam