Cách nhận biết và phòng trị bệnh viêm vú trên bò sữa

Bệnh viêm vú trên bò thường xảy ra vào tháng cho sữa đầu tiên và ở thời kỳ cạn sữa. Nguyên nhân bò bị bệnh viêm vú được xác định như: giống bò có năng suất cao, máu HF cao dễ bị viêm vú, cấu tạo bầu vú, núm vú quá dài dễ bị xây xát hay núm vú quá lớn không vừa với lỗ máy vắt sữa, núm vú hình lăng trụ có tỷ lệ bị viêm vú cũng cao hơn núm vú hình nón và sự mất cân bằng bầu vú cũng dễ gây viêm vú; vi sinh vật nhóm vi khuẩn gây bệnh viêm vú phổ biến nhất là Streptococcus spp, Staphylococcus aureus và E. coli, chúng lây lan từ bò này sang bò khác trong quá trình vắt sữa hay xâm nhập từ ngoài môi trường vào.

Trước khi vắt sữa bầu vú bò phải được vệ sinh sạch, nhất là núm vú và dùng khăn mềm lau lại núm vú thật khô, dùng khăn riêng cho từng con. Ảnh minh họa: Thúy Liễu

Ngoài ra, ngoại cảnh cũng là một trong các nguyên nhân gây bệnh trên bò như thời tiết nóng, ẩm độ cao; chuồng trại chật hẹp, mật độ bò quá lớn, nền chuồng trơn trượt hay vách ngăn chuồng quá ngắn dễ dẫn đến gây tổn thương vú làm gia tăng bệnh viêm vú, chuồng luôn ẩm ướt là điều kiện làm gia tăng bệnh viêm vú. Về dinh dưỡng không cung cấp đủ về năng lượng, protein, béo, chất xơ, selenium, sắt và vitamin như vitamin A, E và β-caroten, C và vitamin D...; dụng cụ vắt sữa, kỹ thuật vắt sữa.

Nhận biết bò bệnh viêm vú dựa vào sự thay đổi của vú bò về kích thước, hình dạng, màu sắc và khi sờ nắn có ổ áp-xe. Quan sát thấy sữa vắt ra bị vón thành từng cục nhỏ hay lợn cợn, sữa lẫn mủ, máu, những mảnh hoại tử; sữa bị mất màu, loãng như nước, chứa chất màu vàng trong như huyết tương, màu vàng hoặc xanh khi lẫn mủ, màu đỏ do lẫn máu; sữa có vị mặn, có mùi hôi thối do viêm vú hoại tử.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý Dự án phát triển chăn nuôi bò sữa tỉnh, biện pháp phòng bệnh viêm vú trên bò là trước khi vắt sữa bầu vú bò phải được vệ sinh sạch, nhất là núm vú và dùng khăn mềm lau lại núm vú thật khô, dùng khăn riêng cho từng con. Sau khi vắt sữa xong nhúng vú bò vào chất sát trùng. Nếu vắt sữa bằng tay phải xoa bóp bầu vú bò từ 10 đến 12 giây nhằm kích thích bò phóng thích oxytocin có tác dụng co bóp những ống dẫn sữa. Còn vắt sữa bằng máy thì massage bầu vú từ 25 đến 30 giây và thời gian dùng máy tối đa 6 phút.

Điều trị bệnh viêm vú trên bò là dùng thuốc kháng viêm hay dùng oxytocin (không dùng khi bò có thai); sử dụng iodine, chlorhexidine diacetate bơm thẳng vào vú bị viêm do nấm hoặc những vi khuẩn đề kháng mạnh với kháng sinh. Song song đó, tăng cường sức đề kháng cho bò bằng các loại vitamin, nhất là nhóm A, D, E và bệnh viêm vú trên bò còn được làm giảm bằng cách xoa bóp bầu vú, tăng số lần vắt sữa/ngày.

Thúy Liễu