Cách Trung Quốc kiếm tiền từ rơm rạ: Nông dân chở rác đổi tiền mặt mỗi ngày

Các địa phương tại Trung Quốc, từ tỉnh An Huy, Quý Châu đến Cát Lâm, đang thúc đẩy các mô hình “biến rác thải nông nghiệp thành giá trị kinh tế”, mở ra cơ hội tăng thu nhập cho nông dân, đồng thời giảm phát thải và hỗ trợ xây dựng nền nông nghiệp tuần hoàn, bền vững.

Từ rơm rạ bỏ đi đến chuỗi giá trị cao

Những năm gần đây, nhiều địa phương trên khắp Trung Quốc đã triển khai các giải pháp sáng tạo để tận dụng rơm rạ và chất thải chăn nuôi, biến chúng thành nguồn tài nguyên giá trị.

Tại nhà máy của Công ty Phát triển Nông nghiệp Vũ Quan (huyện Tùy Dương, tỉnh Quý Châu), vào mùa thu hoạch rơm rạ, mỗi ngày có hàng chục nông dân chở rơm đến để đổi lấy tiền mặt hoặc thức ăn chăn nuôi.

Sau vụ mùa, rơm rạ được thu gom để tái sử dụng, biến chất thải nông nghiệp thành nguồn lực kinh tế và bảo vệ môi trường. Ảnh: Baidu

Ông Trương Thiệu Cường, nông dân thôn Cử Cử, chia sẻ: “Trước kia không ai thu mua, chúng tôi chỉ đốt rơm; vừa ô nhiễm vừa lãng phí. Bây giờ mang đến nhà máy là có thể đổi tiền hoặc đổi thức ăn cho gia súc".

Một cư dân khác, ông Châu, cho biết: “Đây là lần thứ 11 tôi chở rơm đến trong năm nay. Mỗi lần khoảng 500kg, đổi được hơn 100 NDT (khoảng 370 nghìn đồng), vừa có thêm thu nhập, vừa tiết kiệm thức ăn cho đàn gia súc”.

Theo doanh nghiệp địa phương, mỗi ngày có 40-50 hộ nông dân mang rơm đến, tổng thu gom hơn 15 vạn tấn trong mùa.

Tại nhà máy, rơm rạ được chế biến thành 2 loại sản phẩm chính: thức ăn viên dạng thuốc Đông y giúp tăng cảm giác no, cải thiện chất lượng thịt cũng như hệ tiêu hóa cho gia súc và thức ăn chăn nuôi phối trộn từ rơm rạ và bã rượu, tiết kiệm chi phí, dễ sử dụng cho người nuôi.

Ngoài ra, rơm rạ còn được chế biến thành các loại vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, vừa giảm lượng chất thải bỏ đi vừa tạo ra giá trị kinh tế mới.

Những sản phẩm này phản ánh một xu hướng ngày càng rõ rệt tại vùng quê Trung Quốc: rơm rạ và chất thải nông nghiệp không còn là gánh nặng mà đang trở thành nguồn tài nguyên có thể khai thác hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, từ năng lượng, vật liệu xây dựng đến thức ăn chăn nuôi.

Mô hình này không chỉ giải quyết vấn đề rơm rạ bị bỏ hoang hay đốt gây ô nhiễm mà còn hình thành chuỗi cung ứng nông nghiệp tuần hoàn, kết nối nông dân, doanh nghiệp và thị trường tiêu thụ.

Hạ tầng thu gom và số hóa quản lý

Một yếu tố quan trọng giúp các mô hình này thành công là hệ thống thu gom, lưu trữ và số hóa quản lý. Tại tỉnh Quý Châu, công ty Vũ Quan đã thiết lập 24 điểm thu gom rải khắp các thị trấn, dự kiến mở rộng thêm 30 điểm, hướng tới tổng lượng rơm rạ thu gom trên 150.000 tấn mỗi năm.

Rơm rạ được chế biến thành viên thức ăn chăn nuôi, vật liệu xây dựng và năng lượng sinh khối, tạo ra chuỗi giá trị tuần hoàn và bền vững cho nông nghiệp địa phương. Ảnh: Baidu

Họ còn có kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu rơm rạ, giúp quản lý số lượng, chất lượng và hướng tiêu thụ của nguyên liệu, đảm bảo thu hồi hiệu quả và giảm thất thoát.

Tại khu vực Mã Anh Sơn (An Huy), mô hình thu gom và quản lý số hóa bao bì thuốc trừ sâu và màng phủ nông nghiệp đã triển khai trên toàn thành phố, kết hợp vận hành thị trường và chính sách hỗ trợ, trở thành điển hình tại Trung Quốc về tận dụng chất thải nông nghiệp với hiệu quả cao.

Theo số liệu từ Mã An Sơn, tỷ lệ tận dụng rơm rạ toàn thành phố đã đạt 96,4%, trong đó gần 60% được công nghiệp hóa. Thành phố hiện có 28 doanh nghiệp chủ lực trong lĩnh vực này, với giá trị sản xuất hàng năm khoảng 4,3 tỷ NDT (khoảng 15,8 tỷ đồng).

Ở cấp độ xã hội, mô hình này mở rộng nguồn thu nhập cho nông dân, giảm ô nhiễm môi trường do đốt rơm rạ, cải thiện cảnh quan nông thôn, đồng thời phát triển các ngành nghề mới như sản xuất viên sinh khối, vật liệu xây dựng từ rơm rạ, thức ăn chăn nuôi hữu cơ, tạo việc làm tại địa phương.

Câu chuyện từ Trung Quốc cho thấy rơm rạ không chỉ là chất thải mà là nguồn lực tiềm năng, có thể biến thành vàng xanh của nông nghiệp thế kỷ 21.

Để đạt được điều này, yếu tố quan trọng là kết hợp chính sách, doanh nghiệp và công nghệ, từ thu gom, chế biến tới số hóa quản lý, tạo ra chuỗi giá trị tuần hoàn, hiệu quả và bền vững.

Theo Nhân dân Nhật báo, Quý Châu Nhật báo

Tử Huy