Cách xử trí tình trạng huyết áp thấp

Huyết áp thấp là gì?

Huyết áp thấp là hiện tượng huyết áp đột ngột giảm xuống dưới 90/60 mmHg. Tình trạng này làm giảm thể tích máu tuần hoàn do co mạch, ảnh hưởng đến lưu thông máu trong cơ thể.

Huyết áp được biểu thị bằng hai con số. Con số đầu tiên, thường cao hơn, là huyết áp tâm thu - áp lực trong lòng động mạch khi tim co bóp và đầy máu. Con số thứ hai là áp lực tâm trương - áp suất trong lòng động mạch khi tim nghỉ giữa hai lần co bóp.

Bạn được coi là bị huyết áp thấp nếu:

Huyết áp tâm thu ≤ 90mmHg
Huyết áp tâm trương ≤ 60mmHg

Nguyên nhân gây huyết áp thấp

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến huyết áp thấp, bao gồm:

Hàm lượng hemoglobin thấp: Người khỏe mạnh có hàm lượng hemoglobin khoảng 13,5 – 17,5 g/dl ở nam giới và 11,5 – 15,5 g/dl ở nữ giới. Khi hemoglobin giảm dưới 9 g/dl, lượng oxy vận chuyển đến não và tim giảm, gây choáng váng, hoa mắt, chóng mặt.
Các bệnh về tim: Rối loạn nhịp tim, hở van tim, nhồi máu cơ tim hoặc suy tim làm tim không đủ khả năng tạo áp lực để bơm máu, dẫn đến hạ huyết áp nghiêm trọng.
Tác dụng phụ của thuốc: Thuốc chẹn beta, thuốc chẹn alpha, thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu… có thể gây hạ huyết áp.
Suy giảm hoạt động tuyến giáp: Thiếu hụt hormone tuyến giáp có thể gây huyết áp thấp kèm các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, rụng tóc.
Suy giảm glucose: Khi đường huyết giảm dưới 2,5 mmol/l, người bệnh có thể mệt mỏi, run rẩy và vã mồ hôi.
Stress và yếu tố di truyền cũng góp phần gây ra huyết áp thấp.

Huyết áp thấp là tình trạng phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ.

Triệu chứng nhận biết huyết áp thấp

Người bị huyết áp thấp thường gặp các biểu hiện sau:

Chóng mặt, buồn nôn
Hoa mắt, nhìn mờ
Mệt mỏi, thiếu tập trung, buồn ngủ
Ngất xỉu
Da ẩm, nhợt nhạt
Xu hướng trầm cảm
Mất ý thức hoặc mê sảng
Nhịp tim đập nhanh
Khát nước.

Phương pháp chẩn đoán huyết áp thấp

Ngoài việc dựa vào các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây huyết áp thấp, bao gồm:

Đo huyết áp và nhịp mạch ở tư thế ngồi, nằm và đứng
Xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu máu và cân bằng các thành phần hóa học trong máu
Kiểm tra chức năng tim để đánh giá khả năng co bóp và hoạt động của tim.

Cách điều trị và phòng ngừa huyết áp thấp hiệu quả

Điều trị huyết áp thấp thường đơn giản, đặc biệt khi nguyên nhân do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc đổi thuốc phù hợp.
Đối với hạ huyết áp tư thế, nên tập thói quen đứng dậy từ từ để cơ thể kịp thích nghi, đồng thời giữ điểm tựa phòng chóng mặt.
Nếu huyết áp thấp là dấu hiệu của bệnh lý khác, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị đặc hiệu phù hợp.
Chế độ ăn uống hợp lý, hạn chế thực phẩm không tốt cũng góp phần nâng huyết áp nhẹ nhàng.

Việc chẩn đoán và điều trị huyết áp thấp không quá khó khăn nếu người bệnh hiểu rõ nguyên nhân và chủ động theo dõi sức khỏe. Mỗi người nên trang bị máy đo huyết áp tự động để kiểm tra thường xuyên, đặc biệt khi có các triệu chứng bất thường hoặc thay đổi huyết áp đột ngột.

BS Lê Diệu Hồng