Cải cách mới là giải pháp bền vững để giải quyết quá tải

Tuy nhiên, những thông tin được phản ánh trên báo chí lại cho thấy những bất cập trong hệ thống thủ tục hành chính cũng như sự ôm đồm của cơ quan nhà nước mới là nguyên nhân chính. Vì vậy, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính mới là giải pháp bền vững để giải quyết tình trạng này.

Đầu tiên là vấn đề số lượng thủ tục hành chính cần giải quyết. Trong hàng ngàn hồ sơ hành chính phát sinh trong một tháng tại các xã, phường tại TPHCM, có đến hơn hai phần ba là nhu cầu chứng thực sao y. Chẳng hạn như tại Trung tâm phục vụ hành chính công của phường Tăng Nhơn Phú, trong hơn 4.700 yêu cầu thủ tục hành chính cần giải quyết có đến 4.000 là chứng thực sao y.

Cả bộ máy hành chính cấp phường, xã mà đến hai phần ba khối lượng công việc chỉ là chứng thực sao y thì quả là bất hợp lý, trong khi Nhà nước hoàn toàn có thể từ bỏ dịch vụ này, chuyển cho khu vực tư thực hiện, để tập trung vào những nhiệm vụ thực sự quan trọng mà cơ quan hành chính nhà nước nên làm.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị không được yêu cầu người dân cung cấp bản giấy khi đã có dữ liệu tích hợp trên VNeID, nhưng yêu cầu này không được tuân thủ nên cũng làm tăng khối lượng công việc của cơ quan hành chính cấp phường, xã. Việc này có thể do thói quen chuộng bản giấy của các cơ quan, đơn vị, nhưng cũng còn do yêu cầu phải có bản giấy đã được quy định tại các biểu mẫu đã được ban hành kèm theo các văn bản pháp luật, nên muốn thay đổi thì phải xử lý cái gốc này.

Vấn đề thứ hai liên quan đến chức năng nhiệm vụ của các phòng chuyên môn cấp phường, xã. Theo UBND TPHCM, phòng kinh tế phải đảm nhận 93 nhiệm vụ, phòng văn hóa - xã hội 95 nhiệm vụ... Chắc chắn đây là lĩnh vực còn nhiều cơ hội để tinh giản. Nếu bộ máy tinh gọn mà chức năng nhiệm vụ vẫn cồng kềnh như cũ thì quá tải là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, để làm được điều này thì phải sửa luật vì mỗi chức năng nhiệm vụ đều xuất phát từ các yêu cầu về thủ tục được quy định tại các nghị định, thông tư...

Một vấn đề rất đáng quan tâm nữa là trình độ, năng lực cán bộ chưa đồng đều; nhiều cán bộ được bố trí công việc khác với chuyên môn nên lúng túng; chức năng, nhiệm vụ của các phòng chuyên môn cấp xã, phường nhiều và khó hơn... đòi hỏi đội ngũ công chức phải có kiến thức chuyên môn sâu rộng, kỹ năng và khả năng xử lý tình huống linh hoạt. Đây chính là vấn đề của công tác cán bộ; vấn đề lựa chọn người để bổ nhiệm.

Bên cạnh đó cũng cần nghiên cứu cải tiến để các biểu mẫu trở nên đơn giản và dễ hiểu hơn với người dân nhằm hỗ trợ cho việc thực hiện thủ tục hành chính qua mạng.

Ngoài ra, rất có thể các cán bộ công chức lâu nay vốn đã quen “đủng đỉnh” nên chưa thể thích nghi với cường độ làm việc mà lẽ ra nên phải có từ lâu. Để có bộ máy tinh gọn và hiệu quả thì không chỉ đòi hỏi mỗi cá nhân trong đó phải giỏi chuyên môn, nghiệp vụ mà còn phải mẫn cán nữa.

Kinh tế Sài Gòn