Cải cách pháp lý giúp các quốc gia cận Sahara đầu tư vào năng lực giám sát của các cơ quan chính phủ đối với nguồn tài nguyên hydrocarbon

Công trình của Royal Dutch Shell Plc, Exxon Mobil và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Nigeria. Ảnh: Royal Dutch Shell.

RGI ghi nhận thực tế thực hiện tốt trong Báo cáo mà từ đó các quan chức ở các quốc gia khác có thể học hỏi. Các tác giả kết luận với đề xuất rằng các nhà hoạch định chính sách, nghị sĩ, xã hội dân sự, truyền thông và các tổ chức khu vực tập trung nhiều hơn vào việc thu hẹp khoảng cách thực hiện các qui định, điều này sẽ giúp khôi phục lòng tin giữa chính phủ, cộng đồng và nhà đầu tư và do đó tăng cường quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên. Tạo không gian cho các cuộc tranh luận công khai, tăng cường năng lực của các tổ chức công và các cơ quan giám sát, học hỏi từ những cải cách pháp luật trong quá khứ là những giải pháp khả thi để thu hẹp khoảng cách thực thi pháp luật.

Báo cáo nêu rõ, nhiều quốc gia cận Sahara đã thực hiện các cải cách pháp lý đáng kể về dầu, khí đốt và khai thác trong những thập kỷ qua. Chỉ số Quản trị Nguồn lực cho thấy rằng ở tất cả trừ hai quốc gia, có một “khoảng cách thực thi” giữa những gì luật pháp quy định và cách thức hoạt động của quản trị nguồn lực trong thực tế. Điều này khiến các quốc gia không nhận ra lợi tức đầu tư mà họ đã thực hiện trong các cuộc cải cách pháp lý.

Từ năm 2000 đến năm 2016, 22 trong số 28 quốc gia cận Sahara được đưa vào Chỉ số Quản trị Tài nguyên đã đổi mới hoặc sửa đổi luật quản lý lĩnh vực khai thác dầu khí. Trong trường hợp cải cách pháp luật gần đây hơn, việc thực hiện các quy định về minh bạch và trách nhiệm giải trình là ít được đưa ra nhất.

Hơn các quốc gia ở các khu vực khác, các quốc gia châu Phi cận Sahara phải đối mặt với những thách thức đáng kể, bao gồm:

Thực hiện các cam kết chuyển giao doanh thu từ dầu, khí và khai thác cho chính quyền địa phương;

Công bố thông tin về tác động xã hội và kinh tế của việc khai thác tài nguyên;

Tuân thủ các quy tắc tài khóa;

Quản lý các doanh nghiệp nhà nước và các quỹ tài sản.

Để thu hẹp những khoảng cách này, các chính phủ và các bên liên quan khác nên tập trung vào việc thực hiện và thực thi các quy tắc về tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Họ nên đầu tư vào năng lực giám sát của các cơ quan chính phủ, tăng cường vai trò của kiểm toán viên và quốc hội, và đảm bảo có không gian cho các bên liên quan khác nhau để chất vấn về chính sách. Tham khảo ý kiến của các bên liên quan sẽ giúp các chính phủ thiết kế luật phù hợp với năng lực thể chế và mục tiêu chính sách của mỗi quốc gia và đánh giá những gì cần thiết để thực hiện hiệu quả trước khi luật được thông qua, giảm thời gian từ khi lập luật đến khi thực hiện.

Elena