Cái ngoái đầu chốn pháp đình

Sáng 15-1-2025, không khí căng thẳng bao trùm phòng xử án TAND TP HCM. Mỗi nhịp thở của những người có mặt như dồn lại, nặng trĩu. Lực lượng an ninh túc trực nghiêm ngặt xung quanh 13 bị cáo. Các bị cáo bị đưa ra xét xử trong vụ "thông thầu" xảy ra tại Khu Công nghệ cao TP HCM.

Nuối tiếc

Không xa khu vực các bị cáo ngồi, vài người được triệu tập trong vụ án đang xôn xao tìm kiếm chỗ ngồi. Những lời thì thầm, bàn tán về vụ án vang lên khắp nơi. Trong khoảnh khắc ấy, ánh mắt của nhiều người bỗng dừng lại khi bắt gặp bị cáo Trần Thị Bình Minh - cựu Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM - ngoái đầu nhìn về phía cánh cửa đang mở toang của phòng xử án.

Dường như đó không phải là ánh mắt của một người bình thản chờ đợi số phận mình được định đoạt. Một số người thì thầm đoán rằng ánh mắt ấy chứa đầy vẻ khắc khoải. Dường như bà đang tìm kiếm một điều gì đó phía ngoài căn phòng, có thể là chờ đợi sự xuất hiện của người thân. Số khác lại cho rằng cái ngoái đầu ấy là tiếng thở dài không thành lời, chứa đựng sự tiếc nuối đến tột cùng khi nhìn lại những gì đã từng có: vị thế, danh tiếng và niềm tin mà bao người đã đặt vào bà.

Khoảnh khắc bị cáo Trần Thị Bình Minh nhìn vào vòm nhà cao vợi

Hơn nửa giờ trôi qua trước khi phiên tòa bắt đầu, bị cáo Minh ngồi lặng lẽ, không nói một lời, đôi mắt chùng xuống, đôi bàn tay tra trong còng số 8 đan lại với nhau. Có khoảnh khắc, bị cáo ngửa mặt lên nhìn vào vòm nhà. Một hành động vô thức nhưng tựa như đang cầu xin một sự giải thoát khỏi cơn ác mộng không lối thoát. Hình ảnh ấy khắc sâu vào tâm trí nhiều người.

Một điểm đặc biệt trong phòng xử án của TAND TP HCM là vòm nhà được vẽ một bầu trời xanh, cao vợi, như thể muốn mang đến một chút hy vọng giữa không gian ngột ngạt ấy. Nhưng đối với bị cáo Minh, ánh mắt của bà khi ngước lên nhìn vào bầu trời giả tưởng ấy lại như một sự đối nghịch rõ rệt. Chỉ còn lại sự ngột ngạt, chật hẹp của thực tại.

Một vài người trong phòng xử nhìn bị cáo với sự thương cảm nhưng cũng có những ánh mắt đầy nghi ngờ, phán xét. Không có lời biện hộ nào đủ để xóa nhòa những tội lỗi đã gây ra nhưng trong ánh mắt ấy, có lẽ là sự ân hận sâu thẳm, là những đêm không ngủ, là những câu hỏi không lời đáp.

Trả giá

Đây không phải là lần đầu tiên bà Trần Thị Bình Minh ngồi vào ghế bị cáo. Tháng 7-2024, bị cáo Minh bị TAND TP HCM tuyên phạt 7 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" trong vụ án sai phạm tại Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM có liên quan đến Công ty AIC do bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn điều hành và Trung tâm Công nghệ sinh học TP HCM. Vụ án đã gây thất thoát hơn 33 tỉ đồng cho ngân sách nhà nước.

Trong vụ án lần này, bà Minh tiếp tục bị truy tố với cáo buộc cố ý làm trái công vụ khi phê duyệt các dự án thuộc Khu Công nghệ cao TP HCM. Bà biết rõ Hoàng Minh Bá (Giám đốc Công ty T.S.T) đã được chủ đầu tư chọn trước làm nhà cung cấp thiết bị nhưng vẫn phê duyệt hồ sơ. Hành vi này góp phần giúp Công ty T.S.T trúng thầu với danh mục và giá đã được thỏa thuận từ trước.

Trong suốt phiên xử, bị cáo Minh luôn cúi đầu, tránh ánh nhìn từ những người quan sát. Lời trần tình trước tòa, bị cáo thừa nhận đã vi phạm quy định nhưng biện minh rằng áp lực từ nhiều phía đã đẩy mình đến quyết định sai lầm. Tuy nhiên, đại diện VKSND TP HCM lập luận rõ ràng rằng bị cáo Minh đã lợi dụng vị trí để trục lợi cá nhân, đồng thời bao che cho những sai phạm khác gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước.

Khi phiên tòa kết thúc, bị cáo Minh bước đi, những bước chân nặng trĩu như mang theo cả gánh nặng của một cuộc đời đã bị đánh đổi bởi những quyết định sai lầm. Mỗi bước đi dường như lún sâu vào đất, càng đi càng thêm nặng nề. Cánh cửa phòng xử án khép lại sau lưng bị cáo nhưng không thể nào xóa đi được những gì bà đã phải đối mặt và sẽ phải gánh chịu trong suốt quãng đời còn lại.

Người phụ nữ từng được ngưỡng mộ, đánh giá cao bởi sự nhạy bén và tài năng trong công tác giờ đây chẳng còn gì. Hai lần hầu tòa, 2 bản án nghiêm khắc, cùng vô vàn ánh mắt thất vọng của những người từng tin tưởng, đặt kỳ vọng vào bị cáo, tất cả như những vết thương sâu hoắm trong lòng bà. Những ánh mắt ấy không chỉ là sự phán xét mà còn là sự tan vỡ của những giấc mơ, là lời nhắc nhở đau đớn nhất về cái giá phải trả khi tham vọng và lợi ích cá nhân bị đặt lên trên trách nhiệm và đạo đức.

Trường hợp của bị cáo Minh mặc dù không phải là cá biệt nhưng lại là một bài học sâu sắc, khắc cốt ghi tâm. Đó là lời nhắc nhở rằng dù cho sai lầm lớn hay nhỏ, chỉ cần để lại một vết nhơ trong bộ máy công quyền, sẽ là những hậu quả dài lâu và khó có thể chữa lành. Liêm chính, trách nhiệm và minh bạch là kim chỉ nam dẫn đường cho mọi hoạt động công vụ, để không còn những cái ngoái đầu đầy tiếc nuối ở chốn pháp đình. Và cũng để không ai phải chứng kiến những bước đi nặng nề của một người đã mất đi gần như tất cả.

Bài và ảnh: TRẦN THÁI