Cải tiến chống đạn cho xe tăng của Nga trở thành xu hướng mới
Quân đội Anh được cho là đang xem xét việc sửa đổi xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 của mình, kết hợp lồng chống đạn để đối phó với các mối đe dọa ngày càng gia tăng trên chiến trường.
Các nguồn tin cho biết Vương quốc Anh đang tích cực thử nghiệm những cải tiến này trên một số xe bọc thép của mình, đánh giá hiệu quả của chúng trong điều kiện thực tế.
Sáng kiến này được đưa ra trong bối cảnh những bài học rút ra từ cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine, nơi xe tăng bọc thép hạng nặng đã tỏ ra dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa hiện đại như thiết bị bay không người lái và vũ khí chống tăng.
Challenger 2, từng được ca ngợi vì khả năng phục hồi trên chiến trường, cũng không tránh khỏi những thách thức này, khiến các quan chức quốc phòng Anh phải tìm kiếm các biện pháp phòng thủ bổ sung.
Xu hướng mới trong chiến tranh bọc thép
Mặc dù khái niệm về khung bảo vệ bên ngoài không phải là mới, nhưng việc các lực lượng quân sự phương Tây áp dụng nó báo hiệu một sự thay đổi trong chiến lược chiến tranh bọc thép.
Nga là nước đầu tiên thực hiện các sửa đổi như vậy trên xe tăng của mình từ trước cuộc xung đột tại Ukraine năm 2022, ban đầu triển khai chúng trên xe tăng T-80 được quan sát thấy tiến vào Crimea vào cuối năm 2021.
Những cấu trúc này, thường được gọi là giáp thanh hoặc lồng chống đạn, được thiết kế để giảm thiểu tác động của các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Anh sử dụng các cấu trúc như vậy. Mặc dù xe tăng Nga đã giới thiệu mốt lồng chống đạn trên tháp pháo của xe tăng của họ, nhưng London từ lâu đã sử dụng các tấm lưới tương tự, nhưng trên các phương tiện bọc thép dành cho bộ binh. Một ví dụ về điều này là các phương tiện bọc thép mặt đất được bộ binh sử dụng ở Afghanistan. Tuy nhiên, ở đó, những tấm lưới này được gắn ở hai bên và phía sau xe.
Quân đội Anh được cho là đã thảo luận về việc áp dụng các biện pháp bảo vệ này tại hội nghị DefenceIQ gần đây, nhấn mạnh vai trò của chúng trong việc phá vỡ hệ thống nhắm mục tiêu của đối phương, can thiệp vào quỹ đạo của các mối đe dọa sắp tới và tăng cường khả năng sống sót tổng thể. Các cân nhắc về thiết kế bao gồm phân bổ trọng lượng, tính toàn vẹn cấu trúc, hiệu quả hoạt động và dễ dàng triển khai.
Việc thử nghiệm các điều chỉnh này đang được tiến hành tại các cơ sở của Đơn vị Huấn luyện lục quân (ATU), nơi các đánh giá tập trung vào chức năng của xe, khả năng tiếp cận của kíp lái, tác động đến việc lưu trữ và các yêu cầu bảo trì. Các đánh giá kỹ thuật cũng đang được tiến hành để xác định tác động của chúng đối với khả năng tàng hình và khả năng phòng thủ tổng thể của xe tăng.
Tương lai của Challenger 3
Anh hiện đang nâng cấp 148 xe tăng Challenger 2 lên tiêu chuẩn Challenger 3, kết hợp hệ thống tháp pháo và vũ khí tiên tiến cùng với lớp giáp composite thế hệ tiếp theo và các giải pháp bảo vệ chủ động. Tuy nhiên, vẫn chưa chắc chắn liệu các cấu trúc bảo vệ bổ sung này có được tích hợp vào nền tảng Challenger 3 hay không, dự kiến sẽ không đạt được khả năng hoạt động ban đầu cho đến ít nhất là năm 2027.
Việc sử dụng lồng chống đạn đã mở rộng ra ngoài những nước áp dụng ban đầu, với một số quân đội khác trên thế giới đang thực hiện các biện pháp bảo vệ tương tự trên xe bọc thép của họ. Có thể kể đến một số quốc gia sau:
Lực lượng quân đội Israel đã được nhìn thấy trang bị các cấu trúc này cho xe tăng Merkava của họ, đặc biệt là để đối phó với các mối đe dọa từ thiết bị bay không người lái trong các cuộc xung đột ở các khu vực như Gaza.
Cả hai bên của cuộc xung đột ở Ukraine đều đã sử dụng những lồng này, với lực lượng Ukraine điều chỉnh chúng cho các xe tăng do phương Tây cung cấp như M1 Abrams và thậm chí cả xe tăng Challenger 2 của Anh.
Lực lượng Nga đã mở rộng việc sử dụng "lồng chống đạn" không chỉ trên xe tăng mà còn trên các phương tiện hạng nhẹ hơn như xe ATV và xe máy, thể hiện ứng dụng rộng rãi của khái niệm này để bảo vệ chống lại chiến tranh bằng thiết bị bay không người lái ở Ukraine.
Trung Quốc cũng đã được quan sát thấy tiến hành các cuộc tập trận quân sự, nơi xe tăng, đặc biệt là những xe tăng thuộc dòng T-72, được trang bị các cấu trúc bảo vệ tương tự, học hỏi từ các cuộc xung đột ở Syria và Ukraine, nơi thiết bị bay không người lái đóng một vai trò quan trọng.
Argentina đã được ghi nhận là đang thử nghiệm "lồng chống đạn" trên xe tăng TAM của họ trong các cuộc tập trận, như một biện pháp chống lại thiết bị bay không người lái FPV (góc nhìn người thứ nhất), cho thấy xu hướng toàn cầu hướng tới việc thích ứng với công nghệ chiến tranh mới.
Lồng chống đạn là gì?
Lồng chống đạn là một cấu trúc bảo vệ ứng biến được gắn trên tháp pháo của xe tăng, được thiết kế chủ yếu để chống lại các mối đe dọa từ đạn dược trên không, đặc biệt là thiết bị bay không người lái và tên lửa tấn công từ trên không.
Được chế tạo từ các thanh thép, lưới kim loại hàn hoặc lưới gia cố, những lồng này tạo thành một hàng rào phía trên tháp pháo, tạo ra một lớp phòng thủ bổ sung chống lại các đầu đạn. Một số thiết kế kết hợp các tấm góc cạnh hoặc các thành phần giáp cách nhau để làm gián đoạn thêm tác động và sự phát nổ của chất nổ trước khi chúng chạm tới lớp giáp chính của xe tăng.
Kết cấu này thường được hàn hoặc bắt vít vào tháp pháo của xe tăng, mở rộng ra ngoài để tạo ra một tấm chắn giống như mái che trên các bề mặt phía trên dễ bị tổn thương nhất. Khoảng cách giữa các thanh được thiết kế cẩn thận để làm chệch hướng đầu đạn sắp tới hoặc khiến nó phát nổ ở khoảng cách xa, làm giảm sức xuyên phá của nó.
Trên chiến trường, lồng chống đạn được thiết kế để chống lại việc sử dụng ngày càng tăng các loại đạn dược do thiết bị bay không người lái thả xuống và các tên lửa dẫn đường chống tăng hiện đại tấn công từ trên không, nơi mà giáp thường mỏng hơn.
Nguyên tắc đằng sau hiệu quả của chúng là phá vỡ cơ chế ngòi nổ của đầu đạn sắp tới, khiến chúng phát nổ sớm hoặc thay đổi quỹ đạo của chúng đủ để giảm thiểu khả năng phá hủy của chúng.
Một số loại đạn dược tiên tiến, đặc biệt là những loại có đầu đạn nổ kép, được thiết kế để xuyên qua giáp phản ứng và vẫn có thể gây ra mối đe dọa đáng kể mặc dù có lồng chống đạn.
Mặc dù không phải là một giải pháp hoàn hảo, lồng chống đạn cung cấp một biện pháp phòng thủ bổ sung có thể tạo ra sự khác biệt quan trọng trong khả năng sống sót. Hiệu quả của chúng phần lớn phụ thuộc vào loại tấn công và chất lượng chế tạo, vì các phiên bản thiết kế kém có thể làm tăng thêm trọng lượng không cần thiết và cản trở chuyển động của tháp pháo.
Tuy nhiên, việc chúng được áp dụng rộng rãi trong các cuộc xung đột hiện đại cho thấy nhu cầu ngày càng tăng đối với các biện pháp đối phó có thể thích ứng được chống lại các mối đe dọa ngày càng gia tăng trên chiến trường.