Cảm biến giúp phát hiện nhanh thuốc diệt cỏ độc hại
Các nhà khoa học Viện Hóa học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) do PGS.TS Vũ Thị Thu Hà chủ trì vừa nghiên cứu thành công một loại cảm biến nhỏ gọn giúp phát hiện nhanh dư lượng thuốc trừ cỏ glyphosate - hoạt chất bị cấm sử dụng ở Việt Nam từ năm 2019 nhưng vẫn còn tình trạng dùng lén lút.
Trước đây, để kiểm tra tồn dư hóa chất này, phải dùng đến những thiết bị phân tích phức tạp, đắt tiền, khó triển khai ngoài hiện trường. Với cách làm mới, nhóm đã chế tạo cảm biến từ vật liệu khung cơ kim (MOF) và bổ sung các hạt nano kim loại, nhờ vậy thiết bị trở nên rất nhạy, chỉ cần lượng glyphosate cực nhỏ cũng phát hiện được. Thử nghiệm cho thấy, cảm biến cho kết quả nhanh chỉ trong vài giây, độ chính xác cao, thậm chí so sánh với phương pháp hiện đại LC-MS/MS vẫn tương đồng. Cảm biến còn có ưu điểm dễ mang theo, bảo quản ngắn ngày trước khi dùng, phù hợp cho cán bộ kỹ thuật lấy mẫu nước trực tiếp ngoài đồng ruộng, kênh mương hay sông hồ.
Ý nghĩa lớn của nghiên cứu không chỉ ở tính sáng tạo khoa học, mà còn ở giá trị thực tiễn: Mang lại công cụ rẻ hơn, dễ dùng hơn để giám sát dư lượng hóa chất độc hại, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, an toàn thực phẩm và môi trường sống. Nếu được ứng dụng rộng rãi, cảm biến sẽ hỗ trợ cơ quan chức năng kiểm soát tốt hơn việc sử dụng thuốc trừ cỏ, hạn chế tác hại âm thầm từ glyphosate, đồng thời mở ra hướng đi mới để Việt Nam tự phát triển thiết bị cảnh báo nhanh đối với nhiều chất ô nhiễm khác trong nông nghiệp và đời sống.
