Cameroon: Khi ngân sách nhà nước phụ thuộc quá nhiều vào dầu mỏ
Theo chính phủ Cameroon, doanh thu từ dầu mỏ của nước này đã giảm 28,7% trong nửa đầu năm 2020, còn 197,1 tỷ franc CFA (355 triệu USD), giảm 79,4 tỷ so với cùng kỳ năm 2019. Giá dầu thô thế giới thấp là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính (Minfi) Cameroon, doanh thu từ dầu của Cameroon đạt 197,1 tỷ franc CFA (355 triệu đô la) vào cuối tháng 6 năm 2020, giảm 79,4 tỷ (khoảng 142 triệu đô la), hoặc ít hơn 28,7% so với cuối tháng 6 năm 2019.
"Giá dầu thế giới ở mức thấp, khó có thể phục hồi sau đợt sụt giảm được ghi nhận vào tháng 3 năm 2020 và giá trung bình mỗi thùng ước tính là 39,9 đô la, thấp hơn mức 54,4 đô la được dự toán trong luật tài chính”, Minfi giải thích.
Trong 6 tháng đầu năm nay, doanh thu từ vàng đen của Cameroon gồm 152,8 tỷ franc CFA (tương đương 273 triệu USD) từ tiền lời của công ty dầu khí quốc gia SNH (Socíeté nationale des hydrocarbures) và 44,3 tỷ franc CFA. (79 triệu đô la) thuế đánh vào các công ty dầu mỏ.
Bối cảnh khủng hoảng toàn cầu
Trong một thông báo gửi chính phủ vào tháng 6 vừa qua, SNH đã cảnh báo rằng họ chỉ có thể đảm bảo 30% doanh thu được quy định trong luật tài chính năm 2020. Công ty nhà nước này cho rằng doanh thu từ dầu mỏ của đất nước sụt giảm khoảng 70% sau khi giá dầu giảm trầm trọng do đại dịch coronavirus.
Dieudonné Essomba, nhà kinh tế học người Cameroon cho biết: “Ngay cả trước khi Covid-19 xuất hiện, giá vàng đen đã giảm. Điều này đã khiến doanh thu từ dầu mỏ ở Cameroon giảm mạnh. Sau đó, với đại dịch, tình hình trở nên tồi tệ hơn. Cần phải lưu ý rằng ngân sách của Cameroon đã dự báo giá mỗi thùng khoảng 60 đô la. Bây giờ, giá một thùng là khoảng 30 đô la […]”.
Theo Dieudonné Essomba, trong khi doanh thu từ vàng đen đóng góp gần 25% vào ngân sách của đất nước, sự hoạt động kém hiệu quả này sẽ ảnh hưởng đến tài chính công, vốn “phụ thuộc rất nhiều vào nguồn thu bên ngoài. Cameroon không có công nghệ hoặc nền kinh tế đa dạng. Ví dụ, chúng tôi dựa vào doanh thu bên ngoài hoặc lượng ngoại hối từ xuất khẩu dầu mỏ. Nếu ngoại tệ giảm, khả năng xuất khẩu của chúng ta cũng giảm theo [...] Thật là bi kịch khi dầu mỏ lại chiếm vị trí quan trọng trong ngân sách đến vậy”.
Ngoài Cameroon, giá vàng đen giảm cùng với cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu đã làm suy giảm nghiêm trọng tài chính công của các nước thuộc Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Trung Phi (CEMAC). Ngân hàng các nước Trung Phi (BEAC) trong một ghi chú được công bố vào đầu năm nay cho biết, các nước CEMAC đã mất 500 tỷ franc CFA (khoảng 899 triệu đô la) doanh thu từ dầu mỏ trong quý I năm 2020.
Với giá dầu khoảng 26 đô la vào giữa tháng 3 so với 60 đô la vào cuối năm 2019, doanh thu của các nước thuộc CEMAC đã giảm mạnh. Guinea Xích đạo, Congo, Gabon và Chad - những nơi mà nguồn nguyên liệu thô này đóng góp hơn 80% ngân sách - là những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
