Căn bệnh lạ ở người béo phì

Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Dư, khoa Phẫu thuật Ống tiêu hóa B3A, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), những năm gần đây, tỷ lệ bệnh nhân béo phì có xu hướng gia tăng nhanh trên toàn cầu. Nguyên nhân của béo phì là sự tích tụ quá nhiều chất béo trong cơ thể, gây hại sức khỏe người bệnh.

Theo báo cáo từ Lancet, tỷ lệ thừa cân, béo phì trên toàn thế giới đã tăng 27,5% với người lớn và 47,1% với trẻ em giai đoạn 1980-2013.

Béo phì còn liên quan chặt chẽ với một số bệnh mạn tính như tiểu đường type II, tăng huyết áp, bệnh mạch vành và ung thư. Ngoài ra, bác sĩ Dư cho hay béo phì còn có mối liên quan về cơ chế bệnh sinh với bệnh gai đen.

Hiểu rõ hơn về bệnh gai đen

"Gai đen (Acanthosis nigricans) là một trong những bệnh kết hợp ở người béo phì. Bệnh đặc trưng bởi những vệt màu từ nâu nhạt đến đen xuất hiện ở vùng cổ, nách, háng, dưới bầu ngực và một số vị trí ít gặp khác", bác sĩ Dư nói.

Biểu hiện của bệnh gai đen tại cổ chân của một bệnh nhân 26 tuổi bị béo phì. Ảnh: BVCC.

Theo vị chuyên gia này, sự gia tăng của tình trạng béo phì khiến số lượng bệnh nhân mắc gai đen đang dần nhiều hơn. Trên thế giới, số lượng bệnh nhân phải đi khám vì biểu hiện thay đổi màu da, nhất là nhóm thanh thiếu niên, thậm chí nhiều hơn béo phì. Tại Việt Nam, căn bệnh này vẫn chưa được biết đến rộng rãi.

Bác sĩ Dư chia sẻ: "Cơ chế bệnh sinh chính xác của bệnh gai đen vẫn chưa được làm sáng tỏ đầy đủ. Tuy nhiên, nhiều báo cáo cho thấy bệnh nhân béo phì kết hợp gai đen có mức insulin và c-peptide cao hơn nhóm béo phì đơn thuần".

Điều trị bệnh gai đen như thế nào?

Hiện tại, thế giới và Việt Nam chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh gai đen. Do đó, các bác sĩ thường điều trị nguyên nhân gây bệnh như:

Giảm cân

Với người mắc bệnh gai den do thừa cân, béo phì, bác sĩ thường chỉ định họ áp dụng các biện pháp giảm cân gồm xây dựng chế độ ăn hợp lý, vận động thể thao thường xuyên. Sau khi giảm cân, bệnh có thể hết hoặc giảm tùy trường hợp.

Ngừng thuốc hoặc các chất bổ sung

Một số trường hợp mắc bệnh gai đen liên quan đến việc sử dụng một loại thuốc hoặc chất bổ sung. Khi đó, bệnh nhân được yêu cầu ngưng sử dụng thuốc, bệnh gai đen sẽ tự chấm dứt.

Thoa kem

Trong một số tình huống, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thoa kem theo toa để làm sáng hoặc mềm các vùng da bị ảnh hưởng.

Dùng xà phòng

Các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân dùng xà phòng có tính kháng khuẩn, thao tác nhẹ nhàng để tránh vùng da tổn thương bị cọ xát, khiến bệnh trầm trọng hơn.

Bên cạnh các biện pháp trên, một cách cũng được bác sĩ cân nhắc tùy trường hợp là phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày hình ống. Phương pháp này đã được chứng minh cho kết quả tốt trong thời gian ngắn và trung hạn, hiệu quả giảm cân trung bình 5 năm đạt 60-80% cân nặng dư thừa, tỷ lệ biến chứng thấp hơn so với các phẫu thuật khác.

Bệnh nhân béo phì còn gắn với nhiều bệnh lý mạn tính khác liên quan huyết áp, tim mạch... Ảnh: BBC.

"Điều trị rối loạn sắc tố trong bệnh gai đen khá khó khăn. Với bệnh nhân gai đen có thể trạng béo phì, việc điều trị được khuyến cáo cần dựa vào điều chỉnh cân nặng. Khi cân nặng được kiểm soát tốt, bệnh nhân giảm cân về bình thường, tình trạng rối loạn màu sắc da sẽ được cải thiện", bác sĩ Dư giải thích.

Theo Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Ống tiêu hóa, chuyên gia phẫu thuật điều trị bệnh béo phì, để chữa khỏi gai đen, bác sĩ cần xác định nguyên nhân gây bệnh, từ đó đưa ra biện pháp điều trị phù hợp và mang lại hiệu quả tích cực.

Ông Tuấn chia sẻ từng phẫu thuật cho một thanh niên béo phì nặng có tình trạng gai đen. Sau phẫu thuật 6 tháng, bệnh cải thiện rõ rệt, các vệt đen mờ dần. Hiện tại, bệnh nhân được theo dõi tiếp tiến triển của bệnh.

Vị chuyên gia này khuyến cáo người dân khi nhận thấy có các triệu chứng của bệnh gai đen nên đến gặp bác sĩ để thăm khám và được tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.

Quốc Toàn