Chùa Tây Phương nằm trên núi Câu Lâu ở thôn Yên (xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội). Theo nhiều thông tin còn lưu giữ lại, ngôi chùa được xây dựng khoảng thế kỷ 8, được mệnh danh là "đệ nhất cổ tự, là chùa cổ thứ hai của cả nước, sau chùa Dâu ở Bắc Ninh.
Chùa Tây Phương gồm ba chùa Thượng, Trung, Hạ tách biệt đứng song song thành hình chữ "Tam", được xây dựng theo phái Bắc Tông.
Theo ghi nhận của PV, ngôi chùa cổ nhất Hà Nội được xây dựng từ rất lâu, bên cạnh vẻ đẹp cổ kính thì nhiều hạng mục đang xuống cấp trầm trọng,
Đây được coi là nơi quy tụ những kiệt tác điêu khắc Phật giáo Việt Nam thế kỷ 18. Trong 64 pho tượng, phải kể đến bộ tượng 18 vị La Hán được chạm khắc từ thời Tây Sơn cách đây gần 300 năm.
Ni sư trụ trì chùa cổ cho biết, hiện tại một số ngói lợp các gian đã bị xô; những hôm mưa, nước ngấm vào bên trong, làm ướt các pho tượng. Nhiều cột trụ bị mối đục, ăn mòn từ chân đế lên dần đến các điểm nối giữa xà và cột gỗ. Nhà chùa đã mua thuốc mối về đặt để khắc phục tạm thời nhưng không mấy hiệu quả.
Nhiều bức tượng trong chùa bị bong tróc, không còn nguyên vẹn.
Chân đế một số bức tượng đã bong gãy phần gỗ, bị mối đục loang lổ.
Phần cột chùa Tây Phương đang bị hư hại bởi mối mọt.
Mái chùa Tây Phương có những góc đao cong vút lên, mang dấu ấn kiến trúc riêng.
Mối đục loang lổ, thân và mặt tượng bị bong tróc phần sơn.
Lớp gạch đá ong phủ rêu xanh theo thời gian.
Được biết, hiện đã có phương án tu bổ tổng thể với nguồn kinh phí dự kiến 150 tỉ đồng.
Duy Phạm