Cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp tạo việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số

Tác động tích cực của Quyết định số 42

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có tờ trình gửi Thủ tướng dự thảo Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 42/2012 về việc hỗ trợ các tổ chức, đơn vị trong việc sử dụng lao động là người dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi, vùng đặc biệt khó khăn (gọi tắt là Quyết định số 42).

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Quyết định số 42 được Thủ tướng ban hành với mục tiêu khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng và đào tạo những người lao động là người dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi, vùng đặc biệt khó khăn.

Quyết định số 42 được Thủ tướng ban hành nhằm khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng và đào tạo lao động là người dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi, vùng đặc biệt khó khăn. Ảnh: Thạch Thảo

Quyết định số 42 đã tạo nhiều tác động tích cực trên thực tế.

Nhờ được hỗ trợ, các đơn vị sử dụng lao động có điều kiện hạch toán giảm giá thành, tăng lợi nhuận, chú trọng đào tạo nâng cao tay nghề để có nguồn nhân lực chất lượng đáp ứng yêu cầu sản xuất – kinh doanh, yên tâm sử dụng lực lượng lao động là đồng bào dân tộc thiểu số.

Sự hỗ trợ của Nhà nước về bảo hiểm và đào tạo nghề cũng tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi, vùng đặc biệt khó khăn có việc làm và thu nhập ổn định, qua đó giúp giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương.

Công tác đào tạo nghề cho người dân tộc thiểu số còn giúp người lao động thay đổi nhận thức, thói quen lao động nhỏ lẻ trong sản xuất nông nghiệp, mạnh dạn áp dụng kiến thức từ các lớp tập huấn, chương trình đào tạo nghề... vào sản xuất, kinh doanh, làm tăng năng suất lao động, góp phần nâng cao thu nhập.

Còn nhiều bất cập về quy định hưởng hỗ trợ

Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng nhìn nhận, quá trình tổ chức thực hiện Quyết định số 42 còn nhiều tồn tại như: Quy mô triển khai còn hạn chế, trong tổng số 28 tỉnh, thành phố thuộc địa bàn được hưởng các chính sách, 12 tỉnh chưa phát sinh kinh phí hỗ trợ.

Công tác tuyên truyền tại một số đơn vị, địa phương chưa sâu rộng, một số đơn vị sử dụng lao động chưa nghiên cứu chính sách và còn tâm lý e ngại, không muốn lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ vì số tiền nhận được không đáng kể trong khi thủ tục phức tạp, mất nhiều thời gian…

Trong khi việc cấp nguồn kinh phí hỗ trợ còn chậm, thì một số quy định để hưởng chính sách còn bất cập. Chẳng hạn, chính sách đào tạo theo Quyết định số 42 chỉ quy định “mức hỗ trợ cụ thể theo từng nghề và thời gian học nghề thực tế” mà không có văn bản hướng dẫn cụ thể nên khó thực hiện, hình thức đào tạo ngắn hạn, không có đào tạo lại lao động nên chưa phù hợp với thực tế.

Quy định hỗ trợ chi phí học nghề ngắn hạn trình độ sơ cấp nghề và dạy nghề dưới 3 tháng không nêu rõ áp dụng theo văn bản nào, chồng chéo với nội dung trong Quyết định số 46/2015 của Thủ tướng về chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng.

Việc hỗ trợ nộp thay đơn vị sử dụng lao động các khoản tiền bảo hiểm cho lao động là người dân tộc thiểu số chỉ quy định với lao động được tuyển dụng mới hoặc ký hợp đồng lao động nên chưa rõ ràng và phù hợp với Luật Lao động; thời gian hỗ trợ bảo hiểm ngắn (không quá 5 năm) không khuyến khích các đơn vị sử dụng lâu dài lao động là người dân tộc thiểu số.

Ngoài ra, hiện vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể của Bộ Tài chính về việc phân cấp quản lý và sử dụng ngân sách theo phân cấp giữa Trung ương và địa phương nên khó triển khai thực hiện.

Từ những khó khăn bất cập nêu trên, các bộ, ngành, doanh nghiệp, cơ quan, địa phương đề nghị Thủ tướng cho phép sửa đổi, bổ sung Quyết định số 42 cho phù hợp với thực tiễn hiện nay.

“Cần có chính sách thiết thực, sát thực tế để khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã tạo việc làm và nâng cao đời sống người lao động vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng đặc biệt khó khăn”, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất với Thủ tướng.

Bình Minh