Cần có hành lang pháp lý rõ ràng cho hoạt động của hợp tác xã
Từ nhiều năm qua, hợp tác xã (HTX) được coi là mô hình tổ chức kinh tế thể hiện tính xã hội, trợ giúp cộng đồng cao. Tuy nhiên, với số vốn của HTX chủ yếu từ nguồn vốn góp từ các thành viên, khả năng huy động vốn không cao nên đa phần có quy mô sản xuất nhỏ, sức cạnh tranh kém. Nhiều đơn vị còn lúng túng trong định hướng hoạt động và đầu tư phát triển, thiếu sự liên kết với thành viên, liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ.
Hợp tác xã Dịch vụ điện Tam Hồng (Yên Lạc) đầu tư thay mới công tơ điện tử, từng bước nâng cao chất lượng nguồn điện phục vụ khách hàng
Trên địa bàn tỉnh hiện chỉ còn trên 1/2số HTX hoạt động ổn định và phát triển; số còn lại đang ngừng hoạt động hoặc thuộc diện giải thể bắt buộc, phá sản nhưng không thể thực hiện giải thể, phá sản.
Trong cuộc họp mới đây của UBND tỉnh bàn về các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các HTX trên địa bàn, đồng chí Vũ Chí Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ ra những điểm yếu cần khắc phục của các HTX trong nền kinh tế thị trường hiện nay.
Với quy mô nhỏ lẻ, công nghệ lạc hậu thì ở khu vực thị trường này, các HTX cần tập trung đổi mới phương thức, phục vụ tốt các vùng nông thôn. Trước mắt, để từng bước tháo gỡ khó khăn cho loại hình kinh tế này, tỉnh luôn tạo môi trường pháp lý thuận lợi để HTX phát triển theo tinh thần Nhà nước quản lý, các tổ chức kinh tế hợp tác thông qua luật pháp và cơ chế, chính sách, không can thiệp trực tiếp vào quá trình hoạt động.
Thường xuyên chỉ đạo cơ quan chức năng tăng cường đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, trong đó, giải quyết dứt điểm những vấn đề còn tồn tại như nợ tồn đọng kéo dài; giải quyết rõ ràng, minh bạch các quan hệ về tài sản của HTX cũ, nhất là những tài sản liên quan đến đất đai.
Đồng thời, tăng cường hỗ trợ các HTX ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao trình độ quản trị đáp ứng yêu cầu thị trường, xây dựng các mô hình HTX kiểu mới phù hợp với hội nhập kinh tế và chuyển đổi số; nâng cao vai trò, chất lượng nguồn nhân lực.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vũ Chí Giang cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan đề ra các cơ chế, chính sách, giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các HTX.
Cùng với đó, đề nghị tỉnh có cơ chế để mọi HTX dễ dàng có cơ hội tiếp cận nguồn vốn tín dụng; có quy định cụ thể về tỷ lệ góp vốn, năng lực quản trị, quy mô thành viên, cơ chế vận hành, công nghệ ứng dụng và loại bỏ được những rào cản, quy định rườm rà ảnh hưởng đến quá trình hoạt động.
UBND tỉnh đã chỉ đạo Liên minh HTX tỉnh tổ chức rà soát hoạt động của các HTX trên địa bàn để bàn phương án tháo gỡ khó khăn. Trước mắt cho phép đơn vị sử dụng phần dư lãi suất của các HTX vay vốn (sau khi đã chi trả lương và các chi phí khác cho hoạt động của Quỹ) để bổ sung cho các hoạt động của Liên minh HTX tỉnh như xây dựng trang Web quảng bá sản phẩm, hỗ trợ HTX, duy trì hằng năm việc bổ sung, cập nhật thông tin về năng lực, cơ cấu tổ chức, hình thức hoạt động, số lượng HTX thành lập mới, giải thể.
Tạo cơ chế cho đơn vị xây dựng mô hình điểm và chủ trì tìm kiếm, lựa chọn HTX để thực hiện điểm về cơ chế cho vay (thí điểm vượt định mức điều lệ Quỹ, Hội đồng quản lý Quỹ quyết định).
Chỉ đạo các tổ chức tín dụng hướng dẫn thủ tục hỗ trợ các HTX gặp nhiều khó khăn trong SXKD; cơ cấu lại hạn trả nợ, giảm lãi vay. Liên Minh HTX tỉnh hỗ trợ, gắn kết, tạo điều kiện cho các HTX cùng phát triển. Xây dựng một số HTX kiểu mới theo chuỗi giá trị sản phẩm bền vững.
Tiếp tục phối hợp với các ngành và địa phương chỉ đạo đổi mới, phát triển HTX và triển khai các văn bản chỉ đạo của tỉnh để có cơ chế chính sách hỗ trợ các HTX.
Kiến nghị với Liên minh HTX Việt Nam có giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm ở thị trường trong nước. Hỗ trợ phát triển kết nối thị trường nội bộ giữa các HTX và Hiệp hội Doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, tìm nguồn cung ứng vật tư, nguyên liệu.
Trong những khó khăn chung, vẫn có nhiều HTX trên địa bàn có hướng đi riêng của mình để ổn định SXKD và ngày càng phát triển.
Ông Phạm Xuân Phòng, Giám đốc HTX Dịch vụ điện Tam Hồng (Yên Lạc) cho biết: Trong quá trình hoạt động, đơn vị gặp nhiều khó khăn do địa bàn phục vụ rộng, gây thất thoát nhiều điện năng.
Với 18 trạm biến áp, tổng chiều dài lưới điện hạ áp là 22km, thời gian qua, HTX đã nỗ lực đầu tư, thường xuyên duy tu, bảo dưỡng đường dây để phục vụ nhu cầu điện của người dân.
Hằng tháng, đơn vị đều xây dựng kế hoạch sửa chữa hệ thống điện, trạm biến áp ở từng nhánh, từng thôn xóm. Khi có tin báo sự cố lưới điện, đơn vị nhanh chóng xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, thay thế, sửa chữa một số thiết bị trên lưới điện không đảm bảo an toàn.
Đơn vị đã thay mới 95% công tơ điện tử đo xa thông minh; khách hàng được cấp tài khoản riêng có thể tra cứu số điện năng sử dụng hằng ngày của gia đình để điều chỉnh lượng điện năng sử dụng. HTX cũng đã chuyển đổi hình thức thu tiền điện tại nhà sang thu tiền tại các nhà văn hóa thôn hay khách hàng có thể chuyển tiền vào tài khoản của đơn vị.
Do nhanh nhạy nắm bắt thời cơ kinh doanh, HTX Dịch vụ điện Tam Hồng ngày càng hoạt động hiệu quả, giải quyết được nhiều việc làm và thu nhập ổn định cho các thành viên.
Luật HTX năm 2012 có nhiều điểm mới so với Luật HTX năm 2003, tạo hành lang pháp lý cho các HTX hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, có nhiều bất cập như một số quy định vẫn còn chồng chéo, chưa thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật khác; quy định chưa đầy đủ về nguyên tắc cơ bản của HTX, chưa phù hợp với thực tiễn và xu hướng phát triển, vẫn còn nhiều rào cản cho các HTX.
Vì vậy, việc điều chỉnh, sửa đổi Luật HTX năm 2012 để phù hợp với xu thế hiện nay là nhu cầu bức thiết để góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập và hoạt động của HTX, liên hiệp HTX.
