Cần có ứng dụng điện tử giúp công khai, hậu kiểm dạy thêm, học thêm hiệu quả

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đăng tải dự thảo Thông tư Quy định về dạy thêm, học thêm trên cổng thông tin điện tử của Bộ để lấy ý kiến góp ý. Thời hạn lấy ý kiến đến ngày 22/10/2024.

Dự thảo thông tư này sau khi được thông qua sẽ thay thế Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT ngày 16/5/2012 ban hành Quy định về dạy thêm, học thêm.

Hoạt động dạy thêm là một hình thức kinh doanh trong giáo dục

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Vũ Thế Anh, Tổ trưởng tổ Vật lý - Công nghệ - Thể dục, Trường Trung học phổ thông Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết dự thảo đã giải quyết được một số hạn chế của Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT trong thực tế.

Theo thầy Vũ Thế Anh, một số điểm mới trong dự thảo so với quy định hiện hành là không đề cập đến những quy định cấm như: Giáo viên không được dạy thêm ngoài nhà trường đối với học sinh mà mình đang dạy chính khóa; không được dạy thêm đối với học sinh tiểu học; giáo viên đang hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập không được tổ chức dạy thêm ngoài nhà trường...

Khi tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường, tại Điều 5 của dự thảo Thông tư cũng nêu rất rõ: “Trường hợp trong lớp dạy thêm ngoài nhà trường của giáo viên có học sinh của lớp mà giáo viên đang trực tiếp dạy học trong nhà trường thì phải báo cáo, lập danh sách các học sinh đó (họ và tên học sinh; lớp đang học trong nhà trường) gửi hiệu trưởng và cam kết không dùng bất kỳ hình thức nào ép buộc học sinh học thêm”.

Thầy Vũ Thế Anh, Tổ trưởng tổ Vật lý - Công nghệ - Thể dục, Trường Trung học phổ thông Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: NVCC

Thầy Vũ Thế Anh cho rằng, dự thảo cho phép giáo viên đang công tác và hưởng lương từ quỹ lương của cơ sở giáo dục phổ thông được linh hoạt hơn khi tổ chức dạy thêm thông qua việc báo cáo thay vì đợi phê duyệt từ hiệu trưởng.

Nhờ đó, các thủ tục hành chính được giảm thiểu đáng kể và giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc lên kế hoạch giảng dạy giữa các buổi học chính khóa (buổi sáng/buổi chiều) và dạy tăng cường (buổi chiều/buổi sáng) nếu học sinh có nhu cầu. Đặc biệt giáo viên có thể chủ động sắp xếp thời gian dành cho các buổi học thêm mà không ảnh hưởng đến thời gian của các buổi lên lớp chính khóa.

Đồng tình với quan điểm này, Thạc sĩ Nguyễn Đức Trọng, giáo viên Trường Trung học phổ thông Đoàn Thị Điểm (Hà Nội) cho rằng, một điểm đáng chú ý là dự thảo mới không yêu cầu quá khắt khe về hồ sơ, đăng ký, thủ tục cấp phép dạy thêm, học thêm.

“Các tổ chức hoặc cá nhân kinh doanh hoạt động dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường (cơ sở dạy thêm) phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Như vậy, hoạt động dạy thêm theo quan điểm của dự thảo là một hình thức kinh doanh trong giáo dục. Theo tôi, điều này phù hợp với đời sống thực tế hiện nay. Có cầu thì có cung, đây là một quy luật tất yếu.

Điều này sẽ giúp cho người dạy có trách nhiệm hơn với bài giảng. Đồng thời, người học cũng có thể đưa ra những quan điểm và thậm chí là những phản biện của mình trong quá trình học tập. Bên cạnh đó, những hoạt động này phải mang tính giáo dục và đảm bảo tính nhân văn.

Ngoài ra, việc đăng ký kinh doanh đối với các cơ sở dạy thêm cũng làm gia tăng tính cạnh tranh trên thị trường giáo dục. Những cơ sở dạy thêm đủ uy tín và chất lượng sẽ tồn tại. Trái lại, những cơ sở chưa đủ sức hút và uy tín hoặc chất lượng sẽ bị đào thải”, thầy Trọng nhận định.

Thầy Nguyễn Đức Trọng (bên trái) chụp ảnh cùng học sinh. Ảnh: NVCC

Theo thầy Trọng, dự thảo mới đã cơ bản khắc phục được những tồn tại, hạn chế của Thông tư 17 và phù hợp hơn với thực tiễn giáo dục hiện nay. Đây là một trong những động thái tích cực, mở cửa để giáo dục hiện đại lan tỏa và phát triển.

Cần có ứng dụng điện tử giám sát và tăng cường công tác hậu kiểm

Điều 3, chương I trong quy định chung của dự thảo có đề cập đến nguyên tắc tổ chức dạy thêm và học thêm.

"Dạy thêm, học thêm chỉ được tổ chức khi học sinh có nhu cầu học thêm, tự nguyện học thêm và được cha mẹ hoặc người giám hộ (sau đây gọi chung là cha mẹ học sinh) đồng ý. Tổ chức, cá nhân tổ chức dạy thêm, học thêm không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc học sinh học thêm".

Thầy Nguyễn Đức Trọng cho rằng, nếu vi phạm những quy định chung bao gồm cả việc ép buộc học sinh học thêm thì khi đó phải có hoạt động thanh tra nhằm kiểm soát và xử lý tình trạng này.

“Hiện nay, công nghệ đang rất phát triển nên các cơ sở dạy thêm có thể đặt ra một kênh thông tin như một hòm thư góp ý. Bên cạnh đó, các cấp quản lý có thẩm quyền sẽ được quản lý, theo dõi, tiếp cận các thư góp ý này của cha mẹ, người giám hộ và học sinh. Nếu phát hiện vi phạm sẽ có quy trình xử lý theo quy định. Theo tôi, nếu làm được như vậy thì có thể nâng cao chất lượng giáo dục của cơ sở dạy thêm, học thêm”, thầy Trọng cho hay.

Thầy Nguyễn Đức Trọng (áo trắng) cùng học sinh Trường Trung học phổ thông Đoàn Thị Điểm. Ảnh: NVCC

Cùng bàn về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Thanh Thủy, giáo viên Ngữ văn Trường Trung học phổ thông Xuân Phương (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho rằng để quản lý việc dạy thêm của giáo viên một cách hiệu quả thì nên có sự khảo sát mong muốn của phụ huynh và học sinh khi tham gia lớp học. Và hơn hết, giáo viên cần có một kế hoạch dạy học cụ thể, phù hợp với năng lực học sinh, hướng đến sự tiến bộ của người học.

Ngoài ra, để tạo công bằng giữa các học sinh, cô Thủy nhấn mạnh, nhà trường cần thiết lập quy định cụ thể về việc kiểm tra và đánh giá, đảm bảo không sử dụng nội dung từ các buổi dạy thêm cho các bài thi trên lớp chính khóa. Nhà trường có thể thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên các đề thi và bài tập của học sinh để đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Điều này cũng được đề cập trong dự thảo Thông tư Quy định về dạy thêm, học thêm tại khoản 1, Điều 4.

“Tổ chuyên môn tổ chức họp để thống nhất đề xuất với người đứng đầu nhà trường (sau đây gọi chung là hiệu trưởng) việc dạy thêm, học thêm đối với các môn học do tổ chuyên môn đảm nhận. Đối với các môn học có đề xuất việc dạy thêm, học thêm thì phải trình bày rõ lý do, mục tiêu, nội dung, thời lượng đề xuất dạy thêm, học thêm và danh sách giáo viên đăng ký dạy thêm theo môn học ở mỗi khối lớp. Việc đề xuất dạy thêm, học thêm của tổ chuyên môn được lập thành biên bản, có chữ ký của tổ trưởng và thư ký là một giáo viên được bầu trong cuộc họp”.

Theo đó, cô Thủy cho rằng nhà trường và tổ chuyên môn sẽ nắm được nội dung, chương trình giảng dạy môn học của giáo viên dạy thêm để kiểm soát được các vấn đề liên quan. Như vậy sẽ tránh được tình trạng giáo viên vẫn sử dụng những ví dụ, câu hỏi, bài tập đã dạy thêm để kiểm tra, đánh giá học sinh trên lớp.

Trong khi đó, thầy Nguyễn Đức Trọng cho rằng: "Để quản lý hoạt động dạy và học ở các cơ sở dạy thêm, học thêm trong tỉnh, thành phố, theo tôi cần phải tạo lập những ứng dụng điện tử hoặc trang web phần mềm đưa về các sở giáo dục và đào tạo. Đồng thời cần có kế hoạch thanh tra, kiểm tra thường xuyên đối với hoạt động dạy và học ở các cơ sở này nhằm đảm bảo được chất lượng và đánh giá được việc thực hiện Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo".

Huyền Trang