Căn cứ Tà Thiết gạch nối giữa quá khứ hào hùng với hiện tại

Với tầm vóc lịch sử, Căn cứ Tà Thiết trở thành địa chỉ đỏ về nguồn, là nơi giáo dục thế hệ trẻ truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của dân tộc.

Dấu ấn đậm nét của một thời hoa lửa

Trở lại với lịch sử, ngày 7-4-1972, sau khi huyện Lộc Ninh (tỉnh Bình Phước cũ) hoàn toàn giải phóng, trụ sở của Bộ Chỉ huy Miền đóng tại Khu B Chiến khu Dương Minh Châu (Tây Ninh) dời về Tà Thiết. Nơi đây được xem là trung tâm đầu não, diễn ra nhiều đại hội, hội nghị quan trọng, còn được mệnh danh là "khu rừng Chính phủ". Cũng chính tại nơi đây đã diễn ra những buổi đón tiếp các phái đoàn cấp cao, xuyên suốt sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến chiến trường. Từ căn cứ này, con đường tiến vào Sài Gòn đã được hoạch định, mở ra chiến thắng lẫy lừng vào ngày 30-4-1975.

Nhận định về ý nghĩa của Căn cứ Tà Thiết với đại thắng mùa xuân năm 1975, thống nhất đất nước, Thiếu tướng, PGS.TS Vũ Quang Đạo - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, Bộ Quốc phòng chỉ ra rằng: Huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước (cũ) là huyện đầu tiên trong cả miền Nam được giải phóng. Từ đó đã tạo ra kinh nghiệm và tiếng vang để động viên cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân và dân miền Nam cũng như cả nước nói chung. Chiến thắng này đã tạo nên bàn đạp và một loạt vấn đề mang tính kinh nghiệm cho lực lượng vũ trang miền Đông Nam Bộ tiếp tục chiến đấu. Vai trò của giải phóng Lộc Ninh càng lớn hơn khi căn cứ của Chính phủ Cách mạng lâm thời, căn cứ của Bộ Chỉ huy Miền chuyển về khu vực Tà Thiết. Ở đây có sự tin cậy, yêu mến của nhân dân, được nhân dân bảo vệ và chăm sóc.

Thiếu tướng, PGS.TS Vũ Quang Đạo cũng khẳng định: Với vị trí chiến lược đặc biệt, ở gần khu dân cư và là điểm cuối của đường mòn Hồ Chí Minh, Căn cứ Tà Thiết có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc tiếp nhận và dự trữ sức người, sức của từ hậu phương miền Bắc chi viện cho các chiến trường miền Nam.

Trở lại chiến trường xưa, ông Đinh Quang Mợi (ngụ xã Lộc Thịnh, tỉnh Đồng Nai, nguyên Trợ lý tác chiến Bộ Chỉ huy Miền) không giấu được niềm xúc động. Dù tuổi cao, sức yếu nhưng ký ức về những năm tháng sống và làm việc tại Tà Thiết với ông vẫn vẹn nguyên như mới hôm qua. Ông kể: Ngày trước, căn cứ được rừng già nguyên sinh bao phủ, cây cối ken dày, những bụi mây gai góc, sắc nhọn trở thành “tấm áo giáp” tự nhiên che chở bộ đội. Với ông, Tà Thiết không chỉ là nơi thực hiện nhiệm vụ mà còn là mảnh đất hun đúc niềm tin tất thắng, ghi dấu bao gian khổ, hy sinh và cả tình đồng chí keo sơn không gì thay thế được.

Kể về kỷ niệm sâu sắc của mình tại Căn cứ Tà Thiết, ông Đinh Quang Mợi cho biết: “Thời gian ở Tà Thiết là những năm tháng gian khổ nhưng rất đỗi tự hào. Tôi cùng đồng đội luôn phải đối mặt với bom đạn, sinh tử cận kề nhưng tinh thần đồng đội, quân - dân vô cùng gắn bó. Nhớ nhất là lúc chúng tôi nhận được lệnh tổng tấn công để đánh vào Sài Gòn của Bộ Chính trị, Bộ Tổng tham mưu Trung ương Cục miền Nam và giành chiến thắng, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Khi nghe ông Dương Văn Minh đọc lời tuyên bố đầu hàng trên sóng phát thanh, cả căn cứ vỡ òa cảm xúc, chúng tôi ôm nhau không cầm được nước mắt…”.

Về nguồn để nuôi dưỡng tình yêu nước

Hơn nửa thế kỷ trước, Tà Thiết là căn cứ cách mạng thì ngày nay, nơi đây trở thành địa chỉ đỏ giáo dục thế hệ trẻ truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của dân tộc. Khi bước chân vào khu di tích, du khách vẫn có thể cảm nhận khí thế của một thời máu lửa. Những hầm chữ A, hầm giao ban, bếp Hoàng Cầm, hội trường mái lá trung quân… được phục dựng như nguyên bản, nhắc nhớ về sự hy sinh, trí tuệ và ý chí sắt đá của quân - dân ta. Tà Thiết không chỉ là chứng tích mà còn là lời nhắc nhở rằng hòa bình, độc lập, tự do được đánh đổi bằng máu xương của biết bao thế hệ.

Mỗi năm, hàng chục ngàn lượt học sinh, sinh viên từ khắp nơi về Tà Thiết học tập, trải nghiệm. Hoạt động “học sử từ di tích” trở thành mô hình hiệu quả, góp phần làm sống lại ký ức lịch sử trong thế hệ trẻ.

Thầy giáo Lê Đình Quốc, giáo viên môn Lịch sử, Trường THPT chuyên Bình Long, tỉnh Đồng Nai cho biết: Đến với Tà Thiết không đơn thuần là một chuyến tham quan mà đó là hành trình trở về với cội nguồn, để thế hệ hôm nay hiểu rằng độc lập, hòa bình không phải tự nhiên mà có. Từ ký ức Tà Thiết, thầy và trò có thêm động lực để tiếp bước, để biến niềm tự hào thành hành động thiết thực trong học tập, lao động và cống hiến.

“Học lịch sử không chỉ qua sách vở mà phải gắn với những minh chứng sống động. Đến với Tà Thiết, các em học sinh không chỉ được nghe kể mà còn được thấy, được chạm, được cảm nhận. Đó là cách giáo dục hiệu quả nhất, giúp học sinh khắc sâu công lao của ông cha, từ đó nuôi dưỡng ý thức trách nhiệm với đất nước” - thầy giáo Lê Đình Quốc chia sẻ.

Là học sinh giỏi quốc gia môn Lịch sử, em Vũ Nguyễn Thảo Đan, lớp 12D11, Trường THPT chuyên Bình Long cho biết: Được đặt chân đến Căn cứ Tà Thiết là cơ hội để bản thân em nhìn nhận khách quan và lịch sử như sống động hơn: “Đây là lần đầu tiên em được đến Căn cứ Tà Thiết. Em đã đọc nhiều sách báo về căn cứ, có những đoạn đã thuộc nằm lòng nhưng khi được trực tiếp tham quan và nghe thuyết minh, em rất cảm động và hiểu hơn về di tích này. Em hy vọng hoạt động thăm các địa chỉ đỏ sẽ được duy trì, lan tỏa để có nhiều hơn những bạn khác được tham gia, trải nghiệm”.

Cùng chung cảm nhận, em Nguyễn Võ Phước An (ngụ phường An Lộc, tỉnh Đồng Nai) rất tự hào khi được đặt chân đến “khu rừng Chính phủ”. “Em ấn tượng với hệ thống hầm hào vững chắc và cách dựng căn cứ đầy sáng tạo. Khi tận mắt thấy mái hội trường lợp bằng lá trung quân vừa chống lửa vừa bền, em càng khâm phục tinh thần kiên cường, trí tuệ và sự khéo léo của ông cha ngày trước” - em Phước An bộc bạch.

Trong dòng chảy lịch sử, Tà Thiết vừa là chứng tích vừa là gạch nối giữa quá khứ và hiện tại. Ở thời chiến là căn cứ của cách mạng miền Nam và ngày nay, Tà Thiết trở thành biểu tượng của lòng dân, của sức mạnh đoàn kết và là địa chỉ đỏ trong giáo dục truyền thống. Những chương trình về nguồn không chỉ là dịp để mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ ôn lại những trang sử hào hùng của dân tộc mà còn góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần trách nhiệm và ý thức tri ân trong thế hệ trẻ hôm nay. Qua hành trình ý nghĩa này, mỗi người càng thêm tự hào về quê hương Đồng Nai anh hùng và quyết tâm cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Đào Bằng