Cần đẩy mạnh sử dụng AI để bảo vệ trẻ em trên mạng

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội phát biểu thảo luận về kinh tế - xã hội tại hội trường sáng 18/6. Ảnh VP

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho biết theo báo cáo của Chính phủ, năm 2024 toàn quốc đã khởi tố 2.361 vụ việc xâm hại trẻ em với 2.505 trẻ em bị xâm hại, trong đó 1.927 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Số vụ bạo lực học đường năm học 2023 - 2024 là 466 vụ, liên quan đến 1.453 học sinh, trong đó có 509 học sinh nữ.

Năm 2024 cũng xảy ra 381 vụ xâm hại trẻ em trên môi trường mạng, tăng 13 % so với cùng kỳ năm 2023. Số trẻ em vi phạm pháp luật, trẻ em bị tai nạn thương tích giảm nhưng còn duy trì ở mức cao.

Qua giám sát của Ủy ban Văn hóa và Xã hội tại một số tỉnh vùng miền núi và dân tộc thiểu số, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em còn một số vấn đề bất cập liên quan đến tầm soát sức khỏe trẻ sơ sinh, chăm sóc dinh dưỡng và đăng ký khai sinh cho trẻ em.

Đại biểu đánh giá tình hình trên cho thấy công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em còn nhiều vấn vấn đề cần được quan tâm giải quyết, trong đó có một số vụ xâm hại trẻ em có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, nhiều vụ bạo lực trẻ em trong gia đình, trong các cơ sở giáo dục dục mầm non ngoài công lập, bạo lực với trẻ em còn nhỏ tuổi gây hậu hậu quả nghiêm trọng.

“Việc lợi dụng không gian mạng để xâm hại trẻ em gia tăng với các biểu hiện cụ thể như tiếp cận để dụ dỗ, lừa đảo, bóc lột tình dục trực tuyến, bắt nạt trực tuyến, lừa đảo chiếm đoạt tài chính, phát tán nội dung độc hại, bạo lực gây ra tình trạng lo lắng, sợ hãi, tâm lý bất an, ảnh hưởng đến sức khỏe học tập và cuộc sống của trẻ em và gần đây nhất là các vụ việc bắt cóc trực tuyến”, đại biểu Thoa cho biết thêm.

Cùng với tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp về tăng cường truyền thông, quảng bá các dịch vụ bảo vệ trẻ em bằng nhiều hình thức khác nhau; nhân rộng các giải pháp, mô hình sáng kiến như câu lạc bộ tư vấn trợ giúp trẻ em, câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật cộng đồng cho trẻ em, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị bổ sung hai giải pháp.

Đó là quan tâm xây dựng vị trí việc làm, bố trí biên chế và nhân lực làm công tác trẻ em chuyên trách ổn định ở cả cấp tỉnh và cấp xã; đồng thời kiện toàn đội ngũ cộng tác viên làm công tác trẻ em được đào tạo, bồi dưỡng về quyền trẻ em và công tác xã hội đến từng thôn, ấp, bản, tổ dân phố. Trong điều kiện tổ chức thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, mỗi cán bộ làm công tác trẻ em ở cấp xã trong thời gian tới sẽ có địa bàn phụ trách rộng hơn, đối tượng cần được chăm sóc, bảo vệ nhiều hơn. Do đó việc bố trí cán bộ chuyên trách và tăng cường đội ngũ cộng tác viên là hết sức cần thiết.

Giải pháp thứ hai là đẩy mạnh việc chuyển công tác bảo vệ trẻ em từ thụ động sang chủ động là chính, từ xử lý vấn đề khi vụ việc đã xảy ra sang đẩy mạnh công tác phòng ngừa khi mới xuất hiện nguy cơ. Đại biểu Thoa cho biết một trong những giải pháp đang được sử dụng phổ biến trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em ở nhiều nước trên thế giới là đầu tư phát triển ứng dụng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI).

Đại biểu Thoa cho rằng việc sử dụng trí tuệ nhân tạo có nhiều lợi ích, giúp trẻ em và người thân, gia đình, bạn bè của trẻ em dễ dàng báo cáo tố giác xâm hại bạo lực; mở rộng dịch vụ tư vấn trực tuyến và để phát hiện, ngăn chặn các thông tin, hình ảnh có dấu hiệu lạm dụng bạo lực, xâm hại trẻ em... trên mạng.

“Việc triển khai thực hiện chính sách pháp luật về chăm sóc, bảo vệ trẻ em cũng cần được đổi mới toàn diện và có bước đột phá. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo chính là một trong những giải pháp cần được xem xét, cân nhắc để thực hiện. Tôi cho rằng trí tuệ nhân tạo không phải chìa khóa vạn năng nhưng có thể giúp ích rất lớn trong việc triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch hành động vì trẻ em, tạo dựng môi trường lành mạnh, an toàn để trẻ em được phát triển toàn diện hơn về thể chất, trí tuệ, tinh thần đạo đức, góp phần bảo đảm thực thi tốt hơn nữa các quyền trẻ em ở Việt Nam”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa nêu ý kiến.

PV