Cần điều chỉnh bộ tiêu chí phù hợp với thực tế khi xây dựng nông thôn mới sau sáp nhập

Quang cảnh Hội thảo.

Tại Hội thảo, nhiều đại biểu đánh giá, giai đoạn 2026-2030, phát triển nông thôn ở Việt Nam diễn ra trong bối cảnh sẽ có nhiều thay đổi lớn về tổ chức hành chính, chính sách phát triển và điều kiện kinh tế-xã hội. Những cải cách mạnh mẽ trong bộ máy nhà nước, cùng với xu hướng chuyển đổi số, tác động của biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường đặt ra yêu cầu điều chỉnh Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo hướng thực chất, bền vững và thích ứng với bối cảnh mới.

Một trong những thay đổi quan trọng là việc sắp xếp lại bộ máy hành chính. Dự kiến từ năm 2026, hệ thống hành chính của Việt Nam chỉ còn ba cấp: Trung ương, tỉnh và xã, không còn cấp huyện. Việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã sẽ làm thay đổi quy mô quản lý và phạm vi điều hành ở địa phương.

Khi cấp huyện không còn, vai trò điều phối của cấp tỉnh sẽ tăng lên, trong khi cấp xã phải chủ động hơn trong việc triển khai các chương trình phát triển kinh tế-xã hội. Điều này đòi hỏi phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa tỉnh và xã, đồng thời nâng cao năng lực quản lý nhà nước ở cấp cơ sở, bảo đảm tính thông suốt trong triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Vì vậy, Hội thảo lần này có vai trò quan trọng nhằm lấy ý kiến tham vấn, góp ý của các địa phương về việc đánh giá tình hình thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2030; đề xuất giải pháp, nhiệm vụ trọng cần tập trung thực hiện để hoàn thành mục tiêu Chương trình giai đoạn 2021-2025 bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả; đồng thời, định hướng mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 và xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp giai đoạn 2026-2030.

Các đại biểu đóng góp ý kiến tại Hội thảo.

Đóng góp ý kiến tại Hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận vào các nội dung: cần phân chia các vùng theo mức độ "Thôn/bản-xã-tỉnh" gắn với điều kiện từng vùng như miền núi khó khăn (chưa đạt chuẩn), vùng thuận lợi (đã đạt chuẩn), vùng ven đô thị (đã cơ bản đạt chuẩn nâng cao) để phù hợp với thế mạnh của mỗi địa phương; đối với bộ tiêu chí quốc gia hiện nay đang quy định đối với 3 cấp là tỉnh-huyện-xã cần sự điều chỉnh cho phù hợp với chính quyền 2 cấp và cần có các lộ trình, cấp độ cụ thể; tiếp tục duy trì 11 nội dung thành phần trong xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ nguồn lực kinh phí cho các địa phương; về vấn đề thẩm định hồ sơ; mô hình tổ chức cơ quan giúp việc ở từng địa phương…

Phát biểu tại Hội thảo, đồng chí Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương nhấn mạnh, trong bối cảnh mới với việc sắp xếp lại hệ thống hành chính khi không còn cấp huyện đặt ra yêu cầu thay đổi căn bản về cơ chế điều phối và quản lý Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Đồng chí Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương phát biểu tại Hội thảo.

Do vậy, xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 là yêu cầu cấp thiết, nhằm bảo đảm tính thống nhất trong quản lý, thích ứng hiệu quả với bối cảnh mới, tạo nền tảng vững chắc để nông thôn phát triển bền vững, thực chất trong giai đoạn tiếp theo.

Qua đó, góp phần thực hiện các chủ trương, định hướng của Đảng về phát triển nông nghiệp, nông thôn theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương, phát triển nông thôn giai đoạn tới cần phải “bảo đảm thực chất, đi vào chiều sâu, hiệu quả, vì lợi ích của người dân”, hướng tới xây dựng nông thôn phát triển bền vững và gắn với quá trình đô thị hóa.

VĂN LÚA - YẾN TRINH