Cần điều tra, công bố rộng rãi DN giả mạo, hợp thức hóa xuất xứ Việt Nam
Sản phẩm nhái thương hiệu, giả mạo xuất xứ sẽ bị điều tra phòng vệ thương mại, gây thiệt hại cho các DN, làm mất uy tín trên thị trường quốc tế.
Thời gian qua, tình trạng vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) là vấn đề gây bức xúc trong dư luận xã hội, tác động tiêu cực tới đời sống người dân; môi sinh - môi trường; sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và môi trường đầu tư, du lịch. Nạn hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng diễn biến phức tạp khi xuất hiện những xu hướng mới, tinh vi hơn, chuyên nghiệp hơn và mang yếu tố nước ngoài nhiều hơn.
Thông tin từ Ban Chỉ đạo 389 tại “Diễn đàn Phòng, chống hàng giả, hàng nhái: Thách thức và giải pháp cho cộng đồng doanh nghiệp” diễn ra ngày 27/11 cho thấy, tính riêng trong quý III/2020, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý 63.110 vụ việc vi phạm; khởi tố 369 vụ với 454 đối tượng (tăng 25% so với cùng kỳ).
Ông Hồ Tùng Bách, Phó Trưởng phòng Bảo vệ người tiêu dùng, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cho biết, trong 10 tháng năm 2020, Cục đã nhận được 176 khiếu nại liên quan đến chất lượng sản phẩm hàng hóa dịch vụ.
Diễn đàn Phòng, chống hàng giả, hàng nhái: Thách thức và giải pháp cho cộng đồng doanh nghiệp ngày 27/11.
Các nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến hàng hóa không có nhãn phụ, không có thông tin về nhà sản xuất; Hàng hóa kém chất lượng, khác so với quảng cáo; Hàng hóa giả mạo thương hiệu, nguồn gốc và hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng trong giao dịch thương mại điện tử…
“Hàng giả, hàng nhái và dịch vụ kém chất lượng ngày càng ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, tính mạng và tài sản của người tiêu dùng, tạo ra các hệ lụy liên quan đến môi trường cạnh tranh, lòng tin của người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Hiện vẫn còn nhiều vụ việc chưa xác định được các chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý, đặc biệt là trong một số giao dịch thương mại điện tử (giao dịch xuyên biên giới)”, ông Bách khẳng định.
Ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng Cục Hải quan cho hay, khi Việt Nam đã cam kết và thực thi các Hiệp định thương mai tự do (FTA), hàng hóa từ các nước bị áp thuế suất cao tìm cách chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam, giả mạo, hợp thức hóa xuất xứ Việt Nam sau đó xuất khẩu vào thị trường Mỹ, châu Âu… để lẩn tránh mức thuế suất cao do các nước này áp dụng.
“Hành vi này dẫn đến nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam. Sản phẩm hàng hóa của Việt Nam sẽ mất uy tín trên thị trường quốc tế, hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường, nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại”, ông Khương cho biết.
Nhiều biện pháp phối hợp
Theo ông Lê Huy Anh, Trưởng phòng Thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, để tăng cường xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cần hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến SHTT, mà trước tiên là Luật SHTT. Đặc biệt, cần nâng cao năng lực và chất lượng hoạt động xác lập quyền SHTT của các cơ quan xác lập quyền SHTT. Tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng thẩm định viên. Tăng cường công tác quản lý và giám sát chất lượng thẩm định, nâng cao tính minh bạch của hoạt động thẩm định cũng như tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức SHTT.
Ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng Cục Hải quan.
Theo quan điểm của ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, cần thực hiện thu thập, phân tích thông tin trong nước và ngoài nước để xác định mặt hàng, doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm hành vi vi phạm. Các cơ quan quản lý cần rà soát xác định những giao dịch, công ty xuất nhập khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng đột biến so với năng lực, quy mô sản xuất để tiến hành thu thập, củng cố thông tin, tiến hành xác minh, điều tra làm rõ dấu hiệu vi phạm.
“Ngành Hải quan sẽ tăng cường công tác đấu tranh thông qua việc thực hiện các kế hoạch chuyên đề, chuyên án để xác minh làm rõ theo ngành hàng, đối tượng cụ thể. Cụ thể là thực hiện điều tra, xác minh làm rõ đối với mặt hàng phụ kiện ống thép, gỗ dán, gỗ ván sàn; mặt hàng xe đạp, xe đạp điện nhập khẩu...; Tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan đối với lĩnh vực xuất xứ hàng hóa để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm”, ông Khương chỉ rõ.
Ở góc độ là cơ quan đại diện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ông Hồ Tùng Bách, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho rằng, thời gian tới để hạn chế thấp nhất những hành vi vi phạm cần tăng cường cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong công tác phát hiện, điều tra và xử lý. “Những vụ việc vi phạm cần được công bố rộng rãi để từ đó nâng cao trách nhiệm và có sự chủ động tham gia của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các cấp, ngành, hiệp hội cũng cần nâng cao nhận thức và tuyên truyền thực hiện nghĩa vụ của người tiêu dùng trong việc phát hiện, đấu tranh với hành vi sản xuất, kinh doanh và tàng trữ hàng giả, hàng nhái”, ông Bách chỉ rõ./.
