Cần giải pháp đồng bộ để khắc phục ngập úng ở phường Yên Bái

Ngập úng – Nỗi lo kéo dài

Phường Yên Bái là đô thị trung tâm nhưng từ nhiều năm qua, đây luôn là điểm nóng về ngập úng. Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện nay, trên địa bàn phường có hơn 30 điểm xảy ra ngập úng nếu có mưa lớn kéo dài (các điểm này tập trung ở các khu dân cư Nguyễn Thái Học, Hồng Hà, Minh Tân, Đồng Tâm); trong đó có 10 điểm úng ngập thường xuyên, chỉ cần mưa vừa kéo dài 15–20 phút, nhiều tuyến phố đã biến thành sông, gây ách tắc giao thông, hư hỏng tài sản và đảo lộn sinh hoạt của hàng trăm hộ dân.

Các điểm ngập úng nặng nhất có thể kể đến, đó là: đường Ngô Minh Loan, Mai Văn Ty, ngã ba Hòa Bình – Nguyễn Khắc Nhu, khu Km7, Km3 (đoạn Chi cục Kiểm lâm, trụ sở phường Yên Ninh cũ), dọc ngòi Yên, đường Kim Đồng, Lê Văn Tám… Nhiều khu vực trở thành 'rốn ngập' đô thị, khiến người dân luôn sống trong bất an mỗi khi trời mưa.

Đường Thanh niên thường xuyên xảy ra ngập úng mỗi khi có mưa lớn kéo dài.

Ông Hoàng Tuấn Minh (Tổ 7 - Đồng Tâm) chia sẻ: Trước kia chưa bao giờ xảy ra ngập úng cả, giờ thì năm nào cũng ngập cả chục lần. Nền nhà tôi đã tôn cao hơn mặt đường hơn một mét mà năm nào cũng bị ngập; mưa vừa đã ngập, mưa to thì nước dâng nửa tường nhà. Trận mưa do hoàn lưu bão số 3 (bão Yagi) năm 2024, nước lũ làm ngập hết tầng 1, gia đình tôi phải nhờ lực lượng chức năng sơ tán toàn bộ tài sản và người đi nơi khác. Khổ nhất bây giờ là kết cấu nhà, hệ thống điện gần như bị xuống cấp, hư hỏng.

Không chỉ gây thiệt hại vật chất, tình trạng ngập úng còn khiến người dân sống trong cảnh bất an. Chị Nguyễn Thị Ngọc (đường Mai Văn Ty) nói: “Cứ vào mùa mưa là nỗi lo ngập úng luôn thường trực; nhà nào cũng phải gửi xe máy, ô tô đi chỗ khác, kê cao đồ đạc ở tầng 1. Đêm đang ngủ, chỉ cần nghe tiếng mưa lớn là cả nhà lại hốt hoảng dậy để di chuyển đồ, nếu không sẽ chịu thiệt hại nặng”.

Theo phản ánh của người dân, hiện nay, trên địa bàn phường Yên Bái thì khu vực đường Lê Văn Tám, tình trạng ngập úng diễn ra nhiều nhất. Tính từ tháng 5/2025 đến nay, khu vực này đã ghi nhận tới 6 lần ngập úng, lụt lội. Hầu hết hộ dân ở khu vực này buộc phải nâng nền nhà, dùng gạch men ốp thay cho sơn tường, không để đồ gỗ, thiết bị điện dưới tầng 1. Có gia đình mỗi năm phải thay mới nhiều thiết bị điện, bàn ghế vì nước ngập làm hư hỏng.

Một con suối thoát nước tại Tổ 7 - Đồng Tâm, phường Yên Bái bị người dân san lấp, lấn chiếm gây ách tắc dòng chảy.

Nguyên nhân ngập úng không chỉ do thời tiết cực đoan gây mưa lũ bất thường, mà còn đến từ quá trình đô thị hóa nhanh. Nhiều ao hồ bị san lấp, mặt đất bị bê tông hóa khiến nước mưa không còn nơi thấm và chứa tạm mà dồn ngay về các điểm trũng gây ngập lụt. Đặc biệt, nhiều khe, suối, cống thoát nước trên địa bàn bị người dân san lấp, lấn chiếm thu hẹp dòng chảy; trong khi một số công trình hạ tầng đã xuống cấp, thiết kế bất cập không đáp ứng yêu cầu tiêu thoát nước.

Điều đáng nói, tuyến phố Điện Biên vừa được đầu tư cả chục tỷ đồng nâng cốt đường, mở rộng cống thoát nước nhưng ngập úng vẫn chưa dứt điểm vì số lượng cửa thu nước quá ít và nắp cống được thiết kế kín, không có khe hở để thoát nước mặt. Mỗi khi trời mưa lớn, người dân buộc phải mạo hiểm mở nắp cống để nước thoát, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn.

Sau mỗi trận mưa, hình ảnh phố phường Yên Bái chìm trong biển nước lại được đăng tải lên các nền tảng mạng xã hội, trở thành nỗi ám ảnh chung của người dân đô thị và cũng là vấn đề khiến chính quyền trăn trở suốt nhiều năm qua.

Đồng bộ giải pháp để chấm dứt ngập úng

Trước tình trạng ngập úng kéo dài gây ảnh hưởng đến an toàn tính mạng và tài sản của người dân, chính quyền phường Yên Bái và các sở, ban, ngành chức năng tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó ưu tiên số một là triển khai các dự án kiên cố, mở rộng hệ thống thoát nước nội đô gắn với các dự án thoát nước vùng ven và các khe, suối tiêu thoát ra sông Thao trên địa bàn phường. Thứ nữa là tiếp tục rà soát, xử lý dứt điểm tình trạng san lấp, lấn chiếm các khe, suối và hệ thống thoát nước trên địa bàn.

Trao đổi với phóng viên, ông Cao Văn Công, Phó Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng và đô thị phường Yên Bái cho biết: Thời gian qua, cùng với công tác tuyên truyền người dân không lấn chiếm hành lang các khe, suối, cống thoát nước, chúng tôi cũng tham mưu cho UBND phường kiên quyết tháo dỡ, giải phóng mặt bằng các đoạn suối, rãnh thoát nước bị người dân lấn chiếm gây tắc dòng chảy. Đặc biệt, tại khu vực đường Lê Văn Tám, khu dân cư Đồng Tâm… chúng tôi đã vận động người dân tự tháo dỡ và cưỡng chế xử lý hơn 10 hộ dân lấn chiếm các công trình thoát nước.

Thực tế cho thấy, tại đường Ngô Minh Loan và Mai Văn Ty, sau khi hệ thống thoát nước được cải tạo tháng 6/2025, tình trạng ngập úng đã hoàn toàn chấm dứt.

Chị Nguyễn Thị Ngọc (trú tại khu vực cuối đường Ngô Minh Loan) phấn khởi chia sẻ: “Kể từ ngày chính quyền địa phương ra quân giải phóng việc lấn chiếm hành lang cống, rãnh thoát nước và nâng cấp một số điểm cống rãnh quá nhỏ hoặc bị xuống cấp, tình trạng ngập úng đã giảm đáng kể, giờ gia đình tôi đã được ngủ yên mỗi khi trời mưa to”.

Hệ thống thoát nước trên phố Điện Biên dù đã được cải tạo nhưng đường vẫn bị ngập mỗi khi có mưa lớn.

Tuy vậy, một số 'điểm nghẽn' vẫn tồn tại. Khu vực Km3 – Yên Ninh dù đã đầu tư hàng chục tỷ đồng nhưng do thiếu cửa thu nước và nắp cống kín, nên tình trạng ngập vẫn diễn ra.

Ông Đỗ Thành Nghĩa (Tổ 4 Yên Ninh) thẳng thắn phản ánh: “Mỗi trận mưa lớn, cả khu vực lại bị ngập, chúng tôi phải mạo hiểm ra đường để cạy, mở nắp cống cho nước thoát nhanh. Rất mong cơ quan chức năng thay nắp cống tấm bê tông bằng nắp kim loại có khe hở dạng tấm đan để nước thoát kịp thời, đảm bảo an toàn”.

Ngoài ra, hệ thống thoát nước hồ Yên Hòa – nơi tiêu thoát nước cho phần lớn khu vực trung tâm đang bị người dân lấn chiếm để xây dựng nhà ở, công trình phụ suốt nhiều năm, khiến việc nạo vét, kiên cố hóa gặp nhiều khó khăn. Đây là nút thắt lớn, cần sự kiên quyết từ chính quyền trong việc xử lý vi phạm…

Khu vực Km3 – Yên Ninh dù đã đầu tư hàng chục tỷ đồng nhưng do thiếu cửa thu nước và nắp cống kín, nên tình trạng ngập vẫn diễn ra. Video: Lê Hải Nam

Theo thông tin từ đại diện UBND phường Yên Bái, trong 2 năm qua, UBND tỉnh đã phê duyệt đầu tư gần 100 tỷ đồng triển khai 4 dự án trọng điểm chống ngập úng trên địa bàn phường, gồm: Dự án cải tạo rãnh thoát nước tổ 7, 8, 9 (15 tỷ đồng), Dự án khắc phục khẩn cấp đường Thanh Niên và các tuyến nhánh (65 tỷ đồng), Dự án cải tạo – chống sạt lở ngòi Yên, Dự án mở rộng cống thoát nước đường Lê Văn Tám, khu vực Đồng Tâm…

Đặc biệt, từ năm 2019 đến nay, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Yên Bái (cũ) đã triển khai Dự án “Xây dựng kè suối Cầu Dài (chiều dài tuyến kè L=3.755 m; điểm đầu tuyến là nơi giao nhau giữa đường Yên Ninh với đường Kim Đồng, điểm cuối tuyến là ngõ nhà trẻ Hoa Hồng, khu dân cư Đồng Tâm) với nhiệm vụ tiêu thoát nước cho các khu dân cư Yên Ninh, Minh Tân, Đồng Tâm; Dự án “Xây dựng kè suối Hào Gia (chiều dài tuyến kè khoảng L=1.510 m; điểm đầu tuyến là cầu Nguyễn Đức cảnh, điểm cuối tuyến là ngõ nhà trẻ Hoa Hồng), nhiệm vụ tiêu thoát nước cho các phường Đồng Tâm, phường Tân Thịnh và phường Yên Thịnh. Hiện nay, hai dự án đang bước vào giai đoạn hoàn thiện để nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng.

Với sự vào cuộc của chính quyền địa phương, rồi đây, những khe, suối thoát nước ở phường Yên Bái sẽ được trả lại dòng chảy để giảm thiểu ngập úng.

Những công trình tiêu thoát nước, chống ngập đang được triển khai xây dựng đồng bộ sẽ góp phần quan trọng để phường Yên Bái từng bước thoát khỏi “vòng luẩn quẩn” cứ mưa là ngập úng. Tuy nhiên, về phía người dân, ý thức cộng đồng đóng vai trò then chốt. Chỉ khi mỗi hộ gia đình chấm dứt việc lấn chiếm lòng kênh, mương thoát nước và không xả rác, đất đá xuống cống rãnh thì hiệu quả đầu tư hạ tầng mới bền vững.

Vũ Sơn - Lê Đình Phiên