Cần giải pháp phòng ngừa vi phạm xây dựng từ chính quyền cơ sở
Tại phiên thảo luận Kỳ họp thứ hai HĐND TP HCM vừa diễn ra, một trong những ý kiến được quan tâm là đại diện Sở Xây dựng cho biết đang đề xuất, phối hợp tham mưu UBND và HĐND TP hình thành lực lượng phù hợp để phường, xã có lực lượng tuần tra, kiểm tra xử lý vi phạm trật tự đô thị, xây dựng (TTĐTXD). 'Nếu không có lực lượng này, phường, xã ở TP HCM rất khó hoạt động hiệu quả công tác quản lý TTĐTXD', đại diện Sở nói.
TTĐTXD từ lâu nay đã là vấn đề “nóng” ở các đô thị lớn, nhấtlà TP HCM. Thực hiện chủ trương tinh gọn thủ tục hành chính, tới đây khâu cấpgiấy phép xây dựng có thể bỏ. Tại TP HCM, trong thời điểm thực hiện chính quyềnmô hình 2 cấp, một số nơi như tại phường An Khánh, lãnh đạo phường cho biết lạiphát sinh một số vụ việc vi phạm TTĐTXD. Khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấptừ 1/7, Đội Quản lý TTĐT không còn hoạt động và Thanh tra Sở Xây dựng cũng giảitán, chỉ còn phòng chuyên ngành và không còn tính chất thanh tra như trước đây.
Mới đây, UBND TP đã có văn bản đặc biệt lưu ý công tác quảnlý TTXD. Theo số liệu từ Sở Xây dựng, giai đoạn 2021 - 2024, TP HCM (cũ) ghi nhận
2.674 vụ vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, đất đai(1.418 vụ xây dựng, 1.256 vụ đất đai). TP HCM (cũ) được xem là một trong những“điểm nóng” TTXD. Vì vậy, UBND TP yêu cầu cấp xã chủ động kiểm tra, kịp thơìphát hiện, ngăn chặn, không để xảy ra vi phạm TTXD. Kiên quyết xử lý nghiêmtrách nhiệm của tổ chức, cá nhân, cơ quan, đơn vị và người đứng đầu được giaonhiệm vụ quản lý TTXD, giám sát các công trình xây dựng nhưng thiếu tinh thầntrách nhiệm trong thực thi công vụ, buông lỏng công tác quản lý, kiểm tra, giámsát, hoặc có dấu hiệu bao che, tiếp tay cho vi phạm.
UBND TP cũng giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp Sở Xây dựng, SởTư pháp tham mưu, đề xuất trình TP thực hiện phân cấp quản lý TTXD phù hợp phápluật và tình hình thực tiễn…
Thế nhưng theo quy định hiện hành, mô hình chuyên trách vềTTĐTXD ở cấp xã chưa được rõ nét, chỉ có phòng chuyên môn là Kinh tế - Hạ tầng- Đô thị. Biên chế của các phòng ban cũng được quy định không nhiều, khó bảo đảmviệc tuần tra, kiểm tra, xử lý TTĐTXD trên địa bàn.
Tại TP HCM, từ đầu tháng 7, Sở Xây dựng tạm phân bổ nhân sựcho các phường để kiểm tra, xử lý vi phạm TTĐTXD. Với một số địa bàn là “điểmnóng” về TTĐTXD, Sở tăng cường lực lượng, phối hợp địa phương tập trung xử lý dứtđiểm.
Liên quan vấn đề, một đại biểu HĐND cho rằng một số phường,xã tại TP HCM có tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng thiếu cơ chế thành lập Đội quảnlý TTĐTXD, gây khó khăn trong kiểm tra, xử lý vi phạm. Như phường Tân Uyên rộnghơn 94km2, dân số trên 81.000 người, phát triển mạnh với nhiều cụm công nghiệp,dự án nhà ở, nếu không có lực lượng chuyên trách sẽ rất khó kiểm soát; cần thiếtcho phép UBND cấp xã thành lập Đội quản lý TTĐTXD chuyên ngành để đáp ứng yêu câùquản lý tại địa phương.
Thực tế cho thấy, những vi phạm trong lĩnh vực TTĐTXD là nhữngvi phạm thuộc dạng rất phức tạp, nếu không được ngăn chặn ngay từ đầu sẽ gây ranhiều hệ lụy và công sức xử lý của các cơ quan chức năng và thường chỉ xảy ra tạimột số đô thị lớn, đông dân. Vì vậy, việc xem xét thí điểm lập lực lượng chuyêntrách tại một số nơi để giải quyết vấn đề này là đáng quan tâm, phục vụ chínhquyền cơ sở hoạt động một cách thực chất, hiệu quả.
