Cần kịp thời xử trí khi bị sốc nhiệt

Tận tình điều trị cho bệnh nhân. Ảnh: Sơn Thanh

Chiều 5-6, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã thông tin về trường hợp một nam bệnh nhân 42 tuổi, quê Bắc Ninh, vừa được chuyển đến Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng nguy kịch sau một ngày làm việc ngoài trời giữa thời tiết nắng nóng gay gắt.

Bệnh nhân T.V.T., làm nghề thợ xây, bắt đầu cảm thấy mệt lả vào khoảng 15–16h sau nhiều giờ lao động liên tục dưới trời nắng. Anh trở nên thẫn thờ, không giao tiếp, sau đó xuất hiện các biểu hiện bất thường như co giật, rối loạn ý thức và mất kiểm soát hành vi. Khi được người nhà đưa đến cơ sở y tế, bệnh nhân đã trong tình trạng co cứng toàn thân, cắn vào lưỡi gây chảy máu khoang miệng và sốt cao tới 42 độ C.

Theo ThS.BS Trương Tư Thế Bảo – bác sĩ trực tiếp điều trị, bệnh nhân nhập viện với các dấu hiệu điển hình của tình trạng sốc nhiệt nghiêm trọng, bao gồm: Tăng thân nhiệt quá mức, rối loạn thần kinh Trung ương như co giật, lơ mơ, hôn mê; kèm theo rối loạn điện giải và tổn thương gan và thận cấp tính.

Đáng lưu ý, người bệnh có tiền sử: lạm dụng rượu, xơ gan – yếu tố này thúc đẩy bệnh nhân dễ bị say nắng, say nóng và tình trạng khi mắc say nắng, say nóng cũng diễn tiến nặng nề và phục hồi chậm hơn bình thường.

“Các xét nghiệm cho thấy men gan tăng cao – dấu hiệu rõ rệt của tổn thương gan, nhiều khả năng do tác động đồng thời của rượu và sốc nhiệt”, bác sĩ Bảo cho biết.

Hiện tại, bệnh nhân T. đã qua cơn nguy kịch, đang được theo dõi sát tại bệnh viện và điều trị tích cực bằng các biện pháp như truyền dịch, điều chỉnh điện giải, hỗ trợ chức năng gan, thận... Các chỉ số sinh hóa sẽ tiếp tục được theo dõi để đánh giá khả năng hồi phục trong những ngày tới.

Từ trường hợp này, bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương lưu ý: Sốc nhiệt là hậu quả của tình trạng cơ thể bị tích tụ nhiệt do môi trường nắng nóng kéo dài, khi các cơ chế điều nhiệt tự nhiên không còn hoạt động hiệu quả. Có 2 cơ chế hay gặp: (1) Do nắng chiếu trực tiếp vào đầu và cổ gáy, có thể gây rối loạn thần kinh trung ương, dẫn đến lơ mơ, ngất hoặc thậm chí tử vong. (2) Môi trường nóng do tiếp xúc lâu với nhiệt độ môi trường cao khiến cơ thể không thể đào thải nhiệt kịp thời, dẫn đến rối loạn điện giải, suy tuần hoàn và tổn thương đa cơ quan như gan, thận, não.

Những triệu chứng ban đầu của sốc nhiệt bao gồm mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, thở nhanh, thân nhiệt tăng cao, lơ mơ và co giật. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, bệnh nhân có thể nhanh chóng rơi vào hôn mê sâu, suy gan cấp, hoại tử cơ, suy đa cơ quan và tử vong.

Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, người lao động ngoài trời cần được bố trí thời gian nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt tránh làm việc trong khung giờ nắng gắt từ 10h đến 16h.

Khi làm việc, nên đội mũ rộng vành, mặc quần áo dài tay, sử dụng khăn bảo vệ cổ gáy, đồng thời uống đủ nước và bổ sung điện giải đều đặn để tránh mất nước và rối loạn thân nhiệt.

Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như mệt lả, choáng váng hoặc đau đầu, cần lập tức dừng công việc, tìm nơi râm mát để nghỉ ngơi và theo dõi sát tình trạng sức khỏe.

Với những người có bệnh mạn tính như xơ gan, suy thận… hoặc đang lạm dụng rượu, nguy cơ bị sốc nhiệt và các biến chứng nghiêm trọng sẽ cao hơn nhiều. Do đó, cần đặc biệt thận trọng khi làm việc trong điều kiện thời tiết oi bức.

Nếu nghi ngờ có người bị say nắng hoặc sốc nhiệt, cần nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi mát mẻ, hạ thân nhiệt bằng cách lau người bằng khăn ấm, quạt nhẹ, cho uống nước nếu còn tỉnh táo và nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Mai Hoa